بریده‌هایی از کتاب ‌‫ظرافت جوجه تیغی

تازگی واقعی آن چیزی است که، به‌رغم گذشت زمان کهنه نمی‌شود.   کاملیا بر تارک خزه‌هایِ پرستشگاه، رنگ بنفش کوه‌های کیوتو، فنجانی از چای خوش‌بو، این شکوفایی زیبایی ناب در قلبِ شیفتگیِ زودگذر، آیا همان چیزهایی نیست که همه ما آرزویش را داریم؟ چیزی که تمدن‌های غیر ژاپنی نمی‌توانند به آن برسند. تماشای ابدیت در حرکتِ خودِ زندگی.

در بیرون، جهان می‌غرّد یا در خواب است، جنگ همه‌چیز را به آتش می‌کشد، آدم‌ها زندگی می‌کنند و می‌میرند، ملت‌ها نابود می‌شوند، ملت‌های دیگری سر بر می‌کشند که به‌زودی بلعیده خواهند شد و در تمام این آشوب‌ها و خشم‌ها، در این ظهور و خروج و تکرار، در حالی‌که جهان به راه خود می‌رود، آتش می‌گیرد، خود را پاره‌پاره و نابود می‌کند و دوباره زنده می‌شود، زندگی انسانی در جنبش و حرکت است. پس فنجان چای خودمان را بنوشیم.

ما فقط آن چیزهایی را می‌توانیم بشناسیم که در وجدان ما، این گوهر نیمه خدایی‌ای که ما را از ددمنشی نجات می‌دهد، ظاهر می‌شود.

حال سؤال دوم: از جهان چه می‌دانیم؟ به این سؤال، ایده‌آلیست‌هایی مثل کانت جواب می‌دهند. چه جواب می‌دهند؟ جواب می‌دهند: چیز زیادی نمی‌دانیم.

ولی اگر کسی از فردا هراس دارد به خاطر این است که نمی‌داند چگونه حال را بسازد و وقتی کسی نمی‌داند چگونه حال را بسازد، به خود می‌گوید که فردا خواهد توانست آن را بسازد و این چرند است زیرا فردا همیشه بدل به امروز می‌شود، متوجه هستید؟

ما هرگز آن سوتر از یقین‌های خودمان را نمی‌بینیم و، خطرناک‌تر از آن، از ملاقات کردن با دیگران صرف‌نظر کرده‌ایم، ما جز ملاقات کردن با خودمان کار دیگری نمی‌کنیم، بی‌آن‌که خودمان را در این آینه‌های همیشگی بشناسیم.

این چه جنگی است که ما، با اطمینان از شکست‌مان، در آن شرکت می‌کنیم؟ صبحی پس از صبح دیگر، خسته از همه این نبردهایی که پیش می‌آیند، ما دلهره هر روزی‌مان را در راهرو پایان‌ناپذیری تجدید می‌کنیم که سرنوشت می‌خواهد طی کردن آن، در آخرین ساعت‌ها، بسیار طول بکشد. آری فرشته من، این سهمیه هر روزی ماست: خستگی و افسردگی، تهی بودن، در رنج بی‌حساب غوطه خوردن. گذرگاه‌های جهنم با آن بیگانه نیستند. روزی به بهانه ماندن طولانی در این راهرو به آن گذرگاه‌ها وارد خواهیم شد. از یک راهرو به گذرگاه‌ها: سقوط بی‌درگیری و بی‌تعجب صورت می‌گیرد. هر روز با غم‌انگیزی راهرو تجدید پیمان می‌کنیم و قدم به قدم، راهِ محکومیتِ حزن‌انگیزمان را می‌پیماییم.

من فقط مسیحیت را می‌بینم که در عشق نسبت به رنجی که همیشگی باشد می‌تواند با روانکاوی رقابت کند

وقتی سطرها آفریننده خود می‌شوند، وقتی من مثل یک از خود بی‌خبرِ شگفت‌زده، شاهد تولد جمله‌هایی هستم که خارج از اراده من به‌وجود آمده و به‌رغم اراده من بر صفحه کاغذ نوشته می‌شوند و به من چیزی را که نمی‌دانستم و تصور نمی‌کردم بخواهم می‌آموزند، از این وضع‌حمل بی‌درد، از این وضوح طراحی نشده لذت می‌برم: در دنبال کردن بی‌تلاش و بی‌یقین، باسعادت شگفت‌زدگی‌های صمیمانه، قلمی که مرا هدایت می‌کند و مرا می‌برد.

من به سرنوشت التماس می‌کنم که این شانس را به من بدهد که آن سوتر از خودم را ببینم و با کسی ملاقات کنم

می‌دانید... هر چیزی به وقتش می‌آید. این جمله آهنگ یک ضرب‌المثل عامیانه را دارد، با این‌که می‌تواند حرف‌های مارشال کوتوزوف، خطاب به شاهزاده آندره، در جنگ و صلح باشد: «آیا خیلی‌ها مرا به خاطر جنگ، همین‌طور به خاطر صلح، سرزنش نکردند... ولی هر چیزی به وقتش آمد... هر چیزی به وقتش می‌آید، برای کسی که می‌تواند منتظر بماند...»

وقتی نگرانم، به پناهگاهم می‌روم. هیچ نیازی به مسافرت ندارم. رفتن و پیوستن به قلمرو خاطرات ادبی‌ام کفایت می‌کند. زیرا چه وسیله تفریحی شریف‌تر و چه هم‌صحبتی سرگرم‌کننده‌تر از ادبیات وجود دارد و چه هیجانی لذت‌بخش‌تر از هیجانی است که خواندن کتاب نصیب انسان می‌کند.

تمام این چیزهایی که می‌گذرند، با این‌که با فاصله‌ای کمتر از یک هزارم ثانیه تا رسیدن به آن‌ها قرار داریم، برای همیشه از دست‌مان رفته‌اند... تمام این حرف‌هایی که می‌بایستی گفته باشیم، تمام این حرکت‌هایی که می‌بایستی انجام داده باشیم... همه، برای همیشه در کام نیستی فرو رفته‌اند...

تازگی واقعی آن چیزی است که، به‌رغم گذشت زمان کهنه نمی‌شود.

تمام خانواده‌های خوشبخت شبیه هم‌اند ولی خانواده‌های بدبخت هریک به شیوه خود بدبخت است،

بها باید زمانی پرداخت شود که آدم به بیراهه می‌رود!

اگر من بدانم که از زمره نخبگان از خودراضی‌ام که اموال عمومی را، به‌دلیل زیاده‌خواهی، به باد می‌دهند از انتقاد در امانم و دو برابر بیشتر آبرو کسب می‌کنم.

بیداریِ آگاهی هم‌زمان است با تولد اولیه ما، به‌دلیل این‌که شاید قادر نیستیم حالت زنده دیگری جز این تصور کنیم.

سیاست اسباب‌بازیِ دست پول‌دار کوچولوهاست که آن را به کسی قرض نمی‌دهند.

ما تربیت شده‌ایم چیزی را باور کنیم که وجود ندارد، زیرا موجودات زنده‌ای هستیم که نمی‌خواهیم رنج ببریم.