بریده‌هایی از کتاب مقدمه ای بر روانشناسی یونگ

یک رؤیا فرآیند غیرارادی و خودبه‌خودی روانی، و یک آوای طبیعت است، و علی‌المعمول ادراک و فهم آن تاریک و دشوار می‌باشد. چه رؤیا خود را با رموز نشانه‌ها و تصاویری همانند نوشته‌های کهن توجیه می‌کند و یا خویش را به شکل حروف پیچیده و دشواری که گاهی در کودکان، ترسیم آنها جانشین کلمات با اهمیت می‌شود، تأویل و تعبیر می‌نماید. یونگ برای درک زبان رؤیا، روش بسط و تفصیل را به کار می‌برد، و این روش را از لحاظی می‌توان با رویه‌ای مقایسه کرد که به واسطه آن یک زبان‌شناس، برای خواندن کتیبه‌ها و نوشته‌ها و زبان‌های فراموش شده، رمزگشایی می‌کند. یونگ، نخستین گام برای فهم رؤیایی را، محقق و محرز ساختن زمینه و قرینه آن می‌داند، و این به معنای از هم باز کردن شبکه ارتباطات آن با خواب‌بیننده و زندگانی او و کشف مفهوم تصاویر گوناگونی است که آن ــ رؤیاــ نشان می‌دهد.

سعی برای تعریف ناخودآگاه قومی کوشش برای نیل به محال است، چه ما قادر به شناسایی هیچ‌یک از حدود و ماهیت آن نخواهیم بود. همه آنچه که در این‌باره از دستمان ساخته است، توصیف تظاهرات آن و مجاهدت به جهت فهم حتی‌الامکان آنهاست

بنابراین، در نظر یونگ، ناخودآگاهی یک حجره زیرزمینی نیست که انسان زباله‌های بی‌مصرف خود را به درون آن پرتاب کند، بلکه آن سرچشمه خودآگاهی و منبع روح آفریننده و ویران‌کننده بشریت می‌باشد.

ما در حقیقت، آنچنان به واسطه تصاویر روانی احاطه شده‌ایم که به‌سادگی نمی‌توانیم به جوهر و ماهیت اشیای خارج از خود نفوذ نماییم. شناسایی و معلومات ما از واقعیات، به واسطه روان مشروط است

گرایش فرویدی برونگرایانه است، چه وی شاخصهای منش هر شخصی را بر پایه تأثیرات دیگر مردم و رویدادها در وی، مشخص می‌سازد. گرایش آدلری درونگرایانه است، چه این گرایش به اهمیت گرایش ذاتی «اراده معطوف به قدرت» تأکید می‌ورزد. گرایش یونگی را همچنین می‌تواندرونگرایانه نامید. چه او به عواملی بیشتر علاقه دارد که به دنیای درونی و بویژه به «ناخودآگاه قومی» تعلق دارد.

یونگ، پس از کندوکاو بسیار دقیق، از این میان برخی را به عنوان سنخهای باستانی اساسی ــ یعنی آنهایی که به اندیشه و رفتار انسانی اثر کلی می‌گذارندــ توصیف می‌کند و آنها را نقاب، سایه، آنی‌ما، آنی‌موس، پیر خرد، مادر زمین و خود می‌نامد.

حرکت طبیعی لی‌بیدو به پیش و به پس است و انسان می‌تواند آن را به جزر و مد دریا تشبیه کند. یونگ، حرکت به پیش را که موجب ترضیه خواستهای خودآگاه است، پیشرفت، و حرکت به پس را که باعث ارضای تمایلات ناخودآگاه می‌باشد، بازگشت می‌خواند.

به عقیده یونگ خودآگاهی «از روان ناخودآگاه جوانه می‌زند و همراه و، یا حتی، به رغم آن به عمل می‌پردازد

بیشتر چنین به نظر می‌رسد که تمایز میان گرایشها در زندگی انسان بسیار زود آغاز گردد، و در واقع زمینه‌هایی برای ذاتی دانستن محتمل آنها وجود دارد.