بریده‌هایی از کتاب فلسفه استنلی کوبریک؛ جنگ، عشق، تکنولوژی

اگزیستانسیالیست‌ها بیشتر تمایل دارند خوانندگان را به‌صورت واضح نسبت به آن چیزهایی که پیش‌تر در موردش آگاهی زیادی پیدا کرده‌اند، هوشیار کنند. شاید به همین سبب است که موضوع بیشتر فیلم‌ها، حولِ محورِ هستی‌گرایی است.

کامو می‌گوید پوچ‌گرایی دغدغه‌ی اصلی من است که باعث گوشه‌نشینی دائم من شده تا در آن هوشیاری و آن جنگ و جدل‌های روزانه، به واقعیتی به نام مبارزه‌طلبی پی ببرم.

فریدریش نیچه، به ما یادآوری می‌کند که با اختیار می‌توانیم وجود خدا و مرگ را نفی کنیم و همچنین ارزش‌های خودمان را انتخاب کنیم و با آنها زندگی کنیم.

طبق گفته‌ی ژان پل سارتر، انسان به حال خود رها شده و محکوم به آزادی است، آزادی‌ای که باعث به‌وجود آمدن اضطراب و رنج در او می‌شود.

اصطلاح «دازاین» را هایدگر برای نوعی از بودن که خاص انسان است، به‌کار می‌برد؛ موجودیتی محدود به موقعیت که بودنش (به دلیل مرگ اجتناب‌ناپذیر آن) به معنای پایان آن است.

ما به این دنیا پرتاب شده‌ایم. موقعیتی که ساخته و پرداخته‌ی تاثیرات خارجی و تصمیمات گذشته است و ما خود را در آن می‌بینیم. موقعیت‌ها هم‌زمان با فراهم کردن برخی امکانات، فرصت‌های انتخاب و عمل را محدود می‌کند. در چنین موقعیتی این آزادی به ما داده می‌شود تا هر طور می‌خواهیم رفتار کنیم یا هر آنچه را که می‌خواهیم، ارزش نهیم. ذات، اصول اخلاقی، فشار جامعه، تاریخ و... هیچ یک نمی‌تواند تصمیمات، ارزش‌ها یا رفتار ما را تعیین کند. «پرتاب شدگی» یعنی آزادی محدود شده به موقعیت‌ها.

سرباز جوان: ببین، می‌خوام بهت بگم اگه واقعا از مرگ می‌ترسی، تمام زندگی‌ات را در وحشت سپری می‌کنی، چون می‌دونی که یه روزی باید بری، ممکنه هر روزی باشه. از طرف دیگه، اگر این مرگه که واقعا ازش می‌ترسی، چرا باید نگران این باشی که چی تو رو می‌کُشه؟ سرباز مسن: تو برا من خیلی باهوشی، پروفسور! تمام چیزی که من می‌دونم اینه که هیچ کس نمی‌خواد بمیره.

اسپینوزا خطرات انجام درک و تفکر چند جانبه همزمان را گوشزد کرد (و او ۲۷۰ سال پیش از اختراع کامپیوتر این را گفت)

نیچه و کوبریک هر دو تمایل داشتند دیدگاه خاص‌شان عمیقا پیامبرگونه باشد.

وقتی چیزی نگذاریم تا برایش زنده بمانیم، به‌راحتی از زندگی دست می‌شوییم و آرزوی مرگ داریم.

دیدگاه کوبریک دقیقا مانند نیچه بهترین نوع بشریت را عرضه کرده است.

بنا بر این او همان بیگانه‌ی کامو است؛ فردی شجاع، آزاد و کاملا بی‌تفاوت نسبت به آینده است، البته تمایلی به تباه کردن زندگی‌اش نیز ندارد. او دقیقا همان تنشی را دارد که کامو برای ما شرح می‌دهد. او نه به خودکشی تمایلی دارد و نه به زندگی امیدوار است، او فقط وجود دارد.

پوچ‌گرایی در وسط مبارزه با دشمن مشخص می‌شود. اما وقتی هم که پوچ‌گرایی مشخص می‌شود، به یک اشتیاق و علاقه شدید تبدیل می‌شود. اینکه چگونه هر کس می‌تواند با این اشتیاق و علاقه شدید زندگی کند، نگرانی اصلی کامو است.

استنلی کوبریک به‌وضوح در جمع اگزیستانسیالیست‌ها قرار می‌گیرد و نه فقط دیدگاه او از جهات فراوان به نگاه هستی‌گرایانه‌ی سارتر شبیه هست، بلکه فکر می‌کنم که به عقاید آلبر کامو هم نزدیک باشد.

نمی‌خواهیم بدانیم حقیقت چیست، بلکه می‌خواهیم حقیقت را انتخاب کنیم.