بریده‌هایی از کتاب تربیت بچه‌ها، تربیت خود ماست

به ما می‌گفتند دوست‌داشتن والدین یعنی انجام‌دادن هرآن‌چه آن‌ها از ما می‌خواستند. ما را با غذا، تمجید و تحسین، محبت، امتیاز یا هدیه گول می‌زدند و با انواع اقدامات زوری ما را به بازی می‌گرفتند. روش‌های واداشتن ما به تبعیت و فرمان‌برداری دست‌کمی از کنترل نداشتند، فقط تا حدی پوشیده و به‌اصطلاح در لفافه بودند.

ت ــ به بچه این توان‌مندی و اختیار را بده که بتواند مشکل خود را حل کند؛ این کار را با اعتمادکردن به او و مداخله‌نکردن در کارهای او انجام بده. با مداخله‌نکردن و ارائه‌نکردن راه‌حل فوری برای حل و فصل مشکلات، به تدبیر و کاردانی او اعتماد کن. وقتی بچه‌ها از قید انتظارها و هیجان‌های والدین آزاد می‌شوند، با احساس توان‌مندی و اعتماد، راه‌حل‌ها و ایده‌های خاص خود را پیدا می‌کنند. احساسات همیشه مانع توانایی انسان برای انجام فعالیت‌ها به‌صورت عادی هستند. وقتی احساسات ابراز و از این طریق تخلیه شد بچه دوباره آزادی‌اش را به‌دست می‌آورد، می‌تواند تمرکز کند و در این صورت یا از قید خواسته‌هایش می‌گذرد یا راه‌حلی برای آن‌ها پیدا می‌کند. آن‌چه که شما در هنگام بررسی یا کاویدن مغز خود انجام دادید، او به روشی طبیعی و به‌سرعت انجام خواهد داد.

هم ابراز عشق و هم دریافت آن باید بی‌قیدوشرط باشد. اگر بچه برای این‌که دوست داشته شود باید معیارهایی را برآورده کند و اگر نیازمند آن باشد که خودش حالت‌های عاطفی خود را دقیقا ارزیابی کند، آن‌گاه به‌وجود خود و ارزش خود احساس تردید می‌کند و مضطرب می‌شود. درواقع، چنین تلاشی برای مهرورزی به یک وضعیت ناخوشایند تبدیل می‌شود که فقط برای برآوردن انتظارات یا خوشحال‌کردن دیگران انجام می‌شود؛ مسابقه‌ای که در آن شخص هرگز احساس رضایت نمی‌کند چون، به‌جز مواقعی که خود را حق‌به‌جانب می‌داند یا کس دیگری را خوشحال می‌کند، همیشه احساس بی‌ارزشی می‌کند. این همان علت و ریشه کمبود عزت‌نفس یا میزان بسیار کم آن است.

وقتی کاسه عشق و محبت‌اش پر شد، آن‌گاه اگر شما به پختن غذا، پرداختن به صورت‌حساب‌ها یا تمرین‌کردن موسیقی یا هر کار دیگری در حضور او بپردازید، یا به‌اصطلاح توجه خود را از او دور کنید، دیگر اشکالی ندارد. حتی بچه کوچک‌تر نیز، وقتی نیازش به توجه برطرف شد، کم‌کم می‌تواند برای مدت‌های کوتاه (و گاه‌به‌گاهی) بدون توجه شما سر کند. بگذارید این ویژگی در بچه رشد کند و خود را نشان بدهد؛ سعی نکنید آن را از بچه انتظار داشته باشید.

معمولاً قضاوت، میان ما و آن‌هایی که دوست‌شان داریم فاصله می‌اندازد. به هیچ‌کس جز خودت، آموزش نده.

ما، اغلب وقتی عصبی هستیم، بدون توجه به واقعیات و نیتی که پشت رفتار بچه‌ها وجود دارد، نتیجه‌گیری می‌کنیم.

بچه محرکی برای تولید خشم شماست نه علت آن؛ او مسئول احساسات و عواطف شما نیست

عشق فقط در صورتی ناب و خالص است که بی‌قیدوشرط باشد. همان لحظه‌ای که عشق در قالب جایزه یا به‌خاطر رفتار یا پیشرفت تحصیلی به‌کار می‌رود دیگر عشق نیست، بلکه نوعی بده ـ بستان است که بر دنیای کاسبکاری حاکم است

بچه برای این به دنیا نیامده است که به شما عشق بورزد یا از شما تقدیر کند و رؤیاها و آرزوهای شما را برآورده سازد. وجود او به‌طور طبیعی به زندگی شما غنا می‌بخشد و عشق، معنی و همین‌طور جهت به آن می‌افزاید

اگر ما جرئت بیشتر یادگرفتن و کمتر یاددادن داشته باشیم، تربیت بچه‌ها به وسیله‌ای برای رشد و شکوفایی آن‌ها تبدیل می‌شود

وقتی بچه‌ها در دامان مهر و محبت والدین احساس امنیت می‌کنند، بعید است که درصدد آسیب‌رساندن به کسان دیگر برآیند.

یکی از دلایلی که اغلب می‌خواهیم یک بچه عصبانی را فورا آرام کنیم یا وی را از بیان احساساتش بازداریم این است که گوش‌کردن به آن‌ها خیلی طول می‌کشد

معمولاً قضاوت، میان ما و آن‌هایی که دوست‌شان داریم فاصله می‌اندازد. به هیچ‌کس جز خودت، آموزش نده

این روشی نیست که برای کنترل‌کردن یا تغییردادن رفتار یا ناراحتی بچه به‌کار برود. برعکس، تأییدکردن و با تمرکز گوش‌دادن روش ما برای این منظور است که بچه احساس امنیت بکند و خودش را بیان کند؛ این روش ما برای ارائه عشق، صمیمیت و نزدیکی است.

همواره فقط ارباب خودت باش، مهربانی پیشه کن و هروقت بچه‌ات از لحاظ رشد و توانایی آمادگی داشت وی را گرامی بدار.

گفتن این‌که «دزدی بد است» احتمالاً پشیمانی نمی‌آورد؛ درعوض به بچه احساس شرمندگی و بیزاری دست می‌دهد. از طرف دیگر، وقتی می‌گویید: «هنگامی که شکلات را از مغازه برداشتی، بدون این‌که پول آن را بپردازی، من احساس ناراحتی و نگرانی کردم» این واژه‌های حساس احتمالاً نوجوان شما را بر آن می‌دارد که درباره علت عمل ناپسند خود حرف بزند.

محبت بدنی باید با شرایط لحظه‌ای بچه مناسبت داشته باشد. والدین هیچ «حقی» نسبت به بدن بچه ندارند. تقاضای بغل‌گرفتن، اصرار بر سرپا ایستادن، یا بوسیدن، رفتار توأم با مهر و محبت نیست، چون نوعی تعرض به بدن بچه محسوب می‌شود. در حالی‌که شما از بوسیدن و بغل‌گرفتن بچه خود لذت می‌برید، اطمینان حاصل کنید که نیاز او را برآورده می‌کنید و از آن پیشی نمی‌گیرید. توجه شما به بدن بچه بهترین محافظت یا «واکسن» در برابر هر نوع سوءاستفاده‌ای است که ممکن است بعدا با آن مواجه بشود.

انتظارداشتن از یک بچه که با سرعتی که شما تعیین می‌کنید رشد کند ناقض عشق و محبت شما با تکیه بر این اصل است که او کیست، زیرا ارزش او با استانداردها و جدول‌های زمانی شما برآورده می‌شود. درعوض، دوست‌داشتن با سرعت رشد خودش، قشنگ و دوست‌داشتنی است، به‌گونه‌ای که بتواند در هر منزل از مسیر، رشد آزادانه خودش را احساس کند و از قید این نگرانی که اگر استانداردها و جدول‌های زمانی شما را برآورده نکرد وی را دوست نخواهید داشت یا قدر او را نخواهید دانست آزاد شود.

شخصا درباره خودتان حرف بزنید، نه این‌که به شعاردادن درباره درست و غلط بودن آن بپردازید. مثلاً، گفتن این‌که «دزدی بد است» احتمالاً پشیمانی نمی‌آورد؛ درعوض به بچه احساس شرمندگی و بیزاری دست می‌دهد. از طرف دیگر، وقتی می‌گویید: «هنگامی که شکلات را از مغازه برداشتی، بدون این‌که پول آن را بپردازی، من احساس ناراحتی و نگرانی کردم»

اساسا کنترل از هر لحاظ بی‌فایده و بی‌ثمر است، چون انسان بنا به طبع و ماهیت خود در مقابل آن مقاومت می‌کند.