بریده‌هایی از کتاب اسرار ماه رجب؛ ادب حضور (دفتر اول)

بنوش باده و «عزم» وصال جانان کن سخن شنو که زنندت ز بام عرش صفیر

سه ماه رجب، شعبان و رمضان مجموعاً ۹۰ روز است. اگر از این ایام دههٔ آخر ماه رمضان را کم کنیم، می‌شود ۸۰ روز. گویی انسان باید دو اربعین را طی کند تا به دههٔ آخر ماه رمضان برسد که اوج بهره‌مندی انسان از مقام ولایت خودش و لیالی قدر است: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی لَیلَةِ الْقَدْرِ». این ده روز آخر، دههٔ بهره‌مندی از مقام امام عصر (عج) و حضرت صدّیقهٔ طاهره (س) است. این ده روز، زمان بهره‌مندی است.

حضوری گر همی خواهی، از او غایب مشو حافظ مَتی ما تَلقَ مَن تَهوَی، دَع الدنیا و اَهمِلها

«...پس هر کس مرا در این ماه بخواند، اجابتش می‌کنم و هرکس از من چیزی طلب کند، به او عطا کنم و هر کس از من طلب هدایت کند، او را هدایت می‌نمایم و این ماه را ریسمانی بین خود و بندگانم قرار دادم، پس هرکس بدان چنگ زند به من می‌رسد.»

بر اساس روایات ما، ممتازترین شب‌ها در همهٔ سال، سه شب است که همگی در این ماه‌های سه‌گانه واقع شده: اولی شب جمعهٔ اول ماه رجب است به نام «لیلة‌الرغائب»، دوم شب نیمهٔ شعبان که نامش «لیلة‌البرات» است و دیگر شب های قدر در ماه مبارک رمضان که «لیلة‌القدر» است.

دربارهٔ روزهٔ این ایام، نقل شده که راوی از رسول خدا (ص) می‌پرسد: اگر تابستان بود و نتوانستیم روزه بگیریم چه کنیم؟ حضرت می‌فرمایند: به ازای هر یک روز از روزهٔ ماه رجب که از شما فوت شد، یک مُد (تقریباً معادل یک کیلو) طعام صدقه بدهید. سپس حضرت می‌فرمایند اگر نتوانستید صدقه دهید، این ذکر را بگویید: «سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ، سُبْحَانَ مَنْ لَا ینْبَغِی التَّسْبِیحُ إِلَّا لَهُ، سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَکرَمِ، سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ.»

در ماه رجب که تعلّق به وجود مبارک امیرالمؤمنین علی (ع) دارد، بهتر است به ساحت مقدّس ایشان متوسّل شویم و بخواهیم که مانع اصلی در سیر اخلاقی را به ما بفهمانند. در این میان اگر با زیارت امین الله توسّل پیدا کنیم خیلی خوب است؛ آن را به روح مقدّس امیرالمؤمنین (ع) و یا صدّیقهٔ طاهره (س) هدیه کنیم؛ که وجود آن بانو فانی در علی (ع) بود و حضرت زهرا (س) به هدایای امیرالمؤمنین (ع) توجه ویژه دارند. به محضر مبارکش عرضه بداریم که ای ولی اولیاء، با تعهد بر این عمل از شما تقاضا می‌کنیم عنایتی بفرمایید و ما را در مسیر قرب الهی امداد خاص بنمایید.

اوّلین مرتبهٔ مراقبه، «حفظ حریم حلال و حرام الهی» است. و البته لازمهٔ آن مطالعهٔ رسالهٔ عملیه در مسائل مبتلابه است. امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: «بالاترین پرهیزگاری و افضل مراقبات، اجتناب از محرّمات الهی است.»

ای فرزند! دنیا می‌خواهی نماز شب بخوان، آخرت می‌خواهی نماز شب بخوان

بنا بر روایت منقول از رسول خدا (ص)، شب‌های ماه رجب امتیاز خاصّی نسبت به سایر اوقات آن دارد؛ چراکه خداوند از سرآغاز شب تا به صبح، ملکی به نام «داعی» را در آسمان هفتم قرار می‌دهد که ندا می‌دهد: «خداوند در آسمان هفتم فرشته‌ای را منصوب فرموده که به او «داعی» (به معنای دعوت‌کننده) گویند. چون ماه رجب فرا رسد، آن فرشته از آغاز شب تا صبح ندا سر می‌دهد: خوشا به حال ذاکران و یادآوران خدا، خوشا به حال مطیعان. و خداوند تعالی می‌فرماید: من هم‌نشین کسی هستم که هم‌نشین من است، من مطیع کسی هستم که مطیع من است، من بخشندهٔ کسی هستم که تقاضای بخشش کند. این ماه، ماه من و بنده، بندهٔ من، و رحمت، رحمت من است. پس هر کس مرا در این ماه بخواند اجابتش می‌کنم، و هرکس از من چیزی طلب کند به او عطا کنم و هر کس از من طلب هدایت کند، او را هدایت می‌نمایم. و این ماه را ریسمانی بین خود و بندگانم قرار دادم، پس هرکس بدان چنگ زند به من می رسد.»

سه ماه رجب، شعبان و رمضان ماه عبادت است

شب خیز که عاشقان به شب راز کنند گِرد در و بام دوست پرواز کنند هر جا که دری بود به شب بر بندند الا در دوست را که شب باز کنند

شب خیز که عاشقان به شب راز کنند گِرد در و بام دوست پرواز کنند هر جا که دری بود به شب بر بندند الا در دوست را که شب باز کنند

«معبودا! همانا هرکس را که آزمندی و علاقهٔ شدید به یادت سرگرمش نسازد، و سفر به قرب و نزدیکی‌ات به کناره‌گیری‌اش واندارد، زندگانی‌اش برای او مرگ، و مرگش حسرت برای او خواهد بود.»

خداوند می‌فرماید: «اعتقادات پاک به سوی او بالا می‌رود، و عمل صالح و شایسته آن را بالا می‌برد.»

ملاک پیشرفت در مسائل معنوی، حال خوش و میزان حضور قلب در نماز است.

ملاک پیشرفت در مسائل معنوی، حال خوش و میزان حضور قلب در نماز است.

هرگز شنیده شده که زن بچه‌مرده را گریه تعلیم کنند؟

«پروردگارم، محبوب‌ترین روزها و محبوبت‌ترین اوقات در نزد تو چه زمانی است؟ پس خداوند تبارک و تعالی به او وحی فرمود: ای آدم، محبوب‌ترین روزها نزد من روز نیمهٔ رجب است. ای آدم، در این روز با قربانی و میهمانی گرفتن و روزه و دعا و استغفار و گفتن «لا اله الا الله» به من نزدیکی بجوی.»

اولین فکر در اوقات خلوت، محاسبهٔ گذشتهٔ خود، چگونگی اصلاح کاستی‌ها و توبهٔ از گناهان و عبرت از دیگران در برنامه‌ریزی آیندهٔ خود است.