بریده‌هایی از کتاب صداهایی برای ننوشتن آواهایی برای نوشتن

آن چنان که «ارسطو»، هنر را ره‌آوردِ تکرار، تجربه و آزمودن‌های فراوان، می‌داند: «نزد انسان از یادآوری (حافظه)، تجربه پدید می‌آید؛ زیرا یادکردها از یک چیز، به پیدایش نیروی تجربه‌ای یگانه می‌انجامد و چنین می‌نماید که تجربه، تقریبا چیزی همانند شناخت (یا علم episteme) و هنر است. شناخت و هنر برای انسان‌ها از راه تجربه دست می‌دهند؛ زیرا چنان که پولُس (یکی از پیروان سوفیست مشهور گورگیاس) می‌گوید: «تجربه، هنر را پدیدآورده است و بی‌تجربگی، بخت یا تصادف را»؛ هنر یا فن، هنگامی پدید می‌آید که از راه فهمیده‌های بسیار ناشی از تجربه، یک ادراک کلّی در بارهٔ امور همانند، پدید آید... .

خواجه نصیرالدّین توسی در «اخلاق ناصری» نخست انسان را به دو پاره بخش می‌کند: نفس روحانی و نفس حیوانی، آن گاه در شرح نفس حیوانی از پنج حسّ ظاهر و باطن، چونان ابزار درک و دریافت، یاد می‌کند: «امّا نفس حیوانی را دو قوّت است: یکی ادراک آلی و دوّم قوّت تحریک ارادی. و امّا ادراک آلی دو صنف بود: یکی آنچه آلات آن مشاعر ظاهر بود، و آن پنج بود: باصره و سامعه و شامّه و ذائقه و لامسه؛ و دیگر آنچه آلات آن حواس باطن بود، و آن هم پنج بود: حسّ مشترک و خیال و فکر و وهم و ذکر. و امّا قوّت تحریک ارادی دو قسم شود: یکی آنکه منبعث باشد به سوی جذب نفعی، و آن را قوّت شهوی گویند، و دوّم آنکه منبعث باشد به سوی دفع ضرری، و آن را قوّت غضبی گویند». (توسی، ۱۳۵۶، ص ۵۷)

خوب خواندن و مطالعهٔ دقیق کتاب‌های خوب، می‌تواند سرمشق درست‌اندیشی و آسان‌نویسی باشد.

خواندن کتاب‌های خوب، مانند آبیاری کردن کشتزار است. کشت اگر آبیاری نشود؛ دچار خشک سالی، رُخ زردی و بی‌برگ و باری می‌شود و از بین می‌رود.

«وینستون چرچیل در گفتاری چنین گفت: «امپراتوری‌های آینده، امپراتوری‌های مغز خواهند بود».