بریده‌هایی از کتاب سِرتامس مور؛ مرد تمامی روزگاران

تحقیر و ناچیز شمردن سیم و زر و سنگ‌های قیمتی یکی از ویژگی‌های اخلاقی مردم یوتوپیاست. گوهرهایی چون برلیان و مروارید، بازیچه‌هایی در ردیف اسباب‌بازی کودکان محسوب می‌شود. مجرمان با غل و زنجیرهایی از جنس طلا به بند کشیده می‌شوند تا ضمن خوارشمردن این فلز، عملاً اعتقاد خود را نیز به این امر به اثبات برسانند. سفیران و ایلچیانی که با زنجیرهایی از طلا بر دور گردن و لباس‌هایی آراسته به مروارید از کشورهای دیگر وارد یوتوپیا می‌شوند، بعضاً با بردگانی که از آنان سلب حیثیت شده اشتباه گرفته می‌شوند: بزرگسالانی هم‌چون کودکان که با اسباب بازی‌های کودکانه، خود را دلخوش و سرگرم نگاه می‌دارند.

قرونی که تامس مور در آن می‌زیست ــ یعنی پایان قرن پانزدهم و اوایل قرن شانزدهم ــ مشحون از رخدادهای کوچک و بزرگی بود که هریک به نحوی از انحاء نه‌تنها در تاریخ انگلستان و اروپا، بلکه تمامی جهان عمیقاً اثرگذار گردید. رویدادهایی چون فتح قسطنطنیه (پایتخت بیزانس یا روم شرقی) به دست ترکان عثمانی، آغاز جنبش نوزایی و انسان‌دوستی (رنسانس و اومانیسم) در اروپا، شروع اکتشافات بزرگ جغرافیایی (کشف امریکا) و باز شدن راه‌های بزرگ دریایی و دست‌اندازی اروپائیان به دیگر نقاط جهان، آغاز فن چاپ، شروع نهضت دین‌پیرایی (رفورمیسم)، از هم پاشیدن امپراتوری مقدس روم و قطع رابطهٔ انگلستان با دستگاه پاپی رم، آغاز جنگ‌های جدید مذهبی و... که بعدها با شروع انقلابات پی‌درپی صنعتی به انقلابات سیاسی و اجتماعی مهم دیگری در جهان انجامید که به اعتباری در عصر ما، ظهور انقلاب «انفورماتیک» و سفر به فضا را می‌توان از پیامدهای این رویدادها به شمار آورد.

در تاریخ پر نشیب و فراز کشور ما ایران، کسانی که سرنوشتی مشابه تامس مور داشته‌اند کم نبوده‌اند که از بین سیاست‌پیشگان می‌توان از حسنک وزیر (مقتول به سال ۴۲۲ هـ. ق) در دربار مسعود غزنوی و میرزا تقی‌خان فراهانی معروف به امیرکبیر (مقتول به سال ۱۲۸۶ هـ. ق) در دربار ناصرالدین شاه قاجار نام برد و در میان عرفا و اهل تصوف نیز افرادی مثل حسین ابن منصور حلاج (مقتول به سال ۳۰۹ هـ. ق) و عین‌القضات همدانی (مقتول به سال ۵۲۵ هـ. ق) مثال‌زدنی هستند.