بریده‌هایی از کتاب گیاهان دارویی

هنگامی که عقرب و مار و یا زنبور و دیگر حیوانات زهردار انسان را بگزند اگر محل گزش را با عرق بادرنجبویه بشویند سودمند خواهد بود

پخته آن با روغن زیتون جهت تورم غدد بنا گوشی و پخته آن با ماءالشعیر جهت جاری شدن اخلاط از ریه‌ها و برای آسم مؤثر است پخته آن با سکنجبین جهت درد کلیه‌ها و نیز پخته آن با ریشه شیرین بیان برای خروج چرک مثانه و سوزش آن موثر است. (انجره پنج مثقال ریشه، شیرین بیان پنج مثقال)

کوبیده برگ آن را با کمی عسل مخلوط کرده روی زگیل بمالند در از بین بردن آن‌ها مؤثر است،

مرکب القوی است، محلل و دفع کننده اخلاط بیماری‌زا است و قابض و خشک کننده است و زود حل شونده نیز می‌باشد، مقوی اعضاء و نرم کننده ورم‌ها است و برای صداع و درد شقیقه خیلی خوب است برای معده دردهای رحمی و لگنی شربا «و ضمادا» مؤثر است پخته او به صورت ضماد حل کننده ورم‌ها است، پخته آن با شربت برای کورک‌ها یا جوش‌های پوستی و با افسنتین برای ورم معده موثر است. جوشانده آن برای آسم، تنگ نفس و نیز برای رها کردن سنگ‌های ادراری و برای تسکین دردهای روده‌ای مؤثر است مقدار مصرف روزانه آن تا ۲ مثقال است ماده مؤثر اکلیل الملک کومارین است که ضد ورم و مسکن قوی است.

گل و برگ‌های این گیاه به مصارف دارویی می‌رسد دارای خواص تقویت کننده، هضم کننده و اشتها آور، مقوی قلب، تب بر، مدر، قاعده‌آور، ضد عفونی کننده و ضد کرم و کسانی که به نارسایی کبد مبتلا هستند می‌توانند دو تا چهار گِرم گرد گل یا برگ افسنتین را مصرف کنند. بیماران مبتلا به ناراحتی‌های هضمی و خونریزی‌های داخلی وزنان باردار نباید آن را مصرف کنند.

مدر، ضد تشنج، صفرابر، مقوی معده، نیرو دهنده، بسیار قوی ومصرف آن به موجب سهولت ترشح و دفع صفرا می‌شود، در ورم مزمن کیسه صفرا استسقا ناشی از بزرگ شدن حجم کبد تشمع کبدی به علت مسمومیت‌های غذایی مخصوصاً مصرف نوشابه‌های الکلی به علاوه در رفع زردی، تورم کبد و انسداد مجاری آن مؤثر می‌باشد.

روناس (فوه) گیاهی است علفی و پایا به ارتفاع نیم متر تا یک و نیم متر که به حالت وحشی در منطقه مدیترانه از اسپانیا تا آسیای صغیر و هم‌چنین در شمال آفریقا و برخی نواحی آسیا می‌روید. منشأ اولیه آن خاور نزدیک و قفقاز بوده است ساقه آن چهارگوش و پوشیده از خارهای کوچک قلاب مانندی است که به وسیله تکیه‌گاه‌ها ارتباط پیدا می‌کند. این خارها در کنارهای برگ و رگبرگ میانی نیز دیده می‌شود. برگ‌های آن بیضوی دراز و نوک تیز است و با آنکه به ظاهر مجتمع به تعداد ۶ در طول ساقه دیده می‌شود، مع‌هذا بیش از دوتای آن‌ها برگ نیست. گل‌های آن کوچک زرد رنگ و مجتمع به صورت