بریده‌هایی از کتاب بینوایان

«حال کوزت خوب است.»

عشق به پدرش، نشاط پرندگان و گل‌ها، کم‌کم چیزی شبیه فراموشی برایش به‌وجود آورده بود.

بعضی انسان‌ها تا از یک طرف دشمنی نکنند، نمی‌توانند از طرف دیگر کسی را دوست بدارند.

فقر در جوانی اگر به موفقیت منتهی شود، هم ارادهٔ آدمی را به تلاش وا می‌دارد و هم روح انسان را اعتلا می‌بخشد

در دنیا آدم‌های خرچنگ‌صفتی وجود دارند که پیوسته به‌سوی ظلمت و تاریکی می‌روند و در زندگی بی‌آن‌که گامی به جلو بردارند، به عقب می‌روند.

بعضی انسان‌ها تا از یک طرف دشمنی نکنند، نمی‌توانند از طرف دیگر کسی را دوست بدارند. خانم تناردیه عاشق دو دخترش بود، به همین دلیل از دختر غریبه بیزار بود.

پایان کار به آغاز آن شبیه نیست

فقر در جوانی اگر به موفقیت منتهی شود، هم ارادهٔ آدمی را به تلاش وا می‌دارد و هم روح انسان را اعتلا می‌بخشد. جهش به‌سوی زندگی ایده‌آل از همین‌جا آغاز می‌شود. جوان ثروتمند صدها خوشگذرانی دارد؛ سوارکاری، شکار، نگهداری از سگ‌ها، دود و دم، قماربازی، غذای خوب و چیزهای دیگر. اما جوان فقیر سختی را به جان می‌خرد تا نانی به دست آورد، نان را که خورد، آن‌گاه غرق در رویا می‌شود. خودخواهی را کنار می‌گذارد و مردم را دوست می‌دارد. نفرت از قلبش بیرون می‌رود و به‌جای آن روشنی به روحش بازمی‌گردد. آیا چنین کسی بدبخت است؟ نه، هرگز.

«پدر، چه کسانی در این کالسکه‌ها هستند؟» ژان والژان گفت: «محکومین به اعمال شاقه.» «کجا می‌روند؟» «زندان.» «پدر، این‌ها هنوز انسانند؟» ژان والژانِ بینوا گفت: «گاهی.»

ژان والژان از رنجی که در زندان متحمل شد به این نتیجه رسید که زندگی جنگ است و در این جنگ او مغلوب است و سلاح دیگری جز نفرت ندارد. او با این حس از زندان آزاد شد.

موشی که در تله افتاد بسیار نحیف بود، اما گربه از موش لاغر هم کیف می‌کند.

اسقف، تقوا و پرهیزکاری را در او بیدار کرد و کوزت، عشق را.

در دنیا آدم‌های خرچنگ‌صفتی وجود دارند که پیوسته به‌سوی ظلمت و تاریکی می‌روند و در زندگی بی‌آن‌که گامی به جلو بردارند، به عقب می‌روند. آن‌ها هرروز بد و بدتر می‌شوند و بیش از پیش خود را به سیاهی و زشتی می‌آلایند.

ژان والژان از رنجی که در زندان متحمل شد به این نتیجه رسید که زندگی جنگ است و در این جنگ او مغلوب است و سلاح دیگری جز نفرت ندارد.

داستان همان داستان همیشگی است. انسان‌های بینوایی که مخلوقات خدا هستند، از این پس بی‌هیچ پشتیبانی، یار و یاوری، بدون هیچ سرپناهی به راه خود می‌روند و به‌تدریج در سرنوشتشان غرق می‌شوند. انسان‌های بد اقبال بینوا، در تاریکی اندوهبار زندگی کم‌کم ناپدید می‌شوند.

کوزت و ماریوس دوباره همدیگر را دیدند. آنچه را اتفاق افتاد، ناگفته می‌گذاریم. چیزهایی هست که نباید توصیفشان کرد. خورشید هم از جملهٔ این چیزهاست.