بریده‌هایی از کتاب فلسفه ترس

برای آنکه ترس خودش را عيان کند، تهديدی که به تصور درمی‌آيد بايد جدّی باشد. من علاوه بر احساس خطر بايد معتقد باشم که به اين راحتی نمی‌توان از اين خطر اجتناب کرد. البته ممکن است در حالتی قرار بگيريم که شبيه ترس است امّا نتوانيم بگوييم که آن چيزی که ما را می‌ترساند چيست. در اين صورت بهتر است اين حالت را به جای ترس اضطراب بناميم. ترس و اضطراب دو حالت بسيار نزديک و مرتبط به هم هستند. در هر دو حالت انديشه خطر يا صدمه احتمالی وجود دارد. امّا تهديد می‌تواند کاملاً خاص و واضح يا به عکس گنگ و مبهم باشد. يکی از تمايزات معمول ميان ترس و اضطراب دقيقا همين است که ترس هميشه ترس از يک چيز معين و مشخص است، حال آنکه در اضطراب چنين نيست.

چه تجربه‌ای است زيستن در ترس، مگرنه؟ بردگی همين است و بس Roy Batty, Blade Runner (۱۹۸۲)

ارسطو می‌گويد ترس نوعی احساس ناراحتی و بی‌قراری است که از فکر مواجه شدن با بداقبالی‌های ويرانگر يا دردناک در ما ايجاد می‌شود

بايد هنر را بر زندگی مرّجح داشت: چون هنر آسيبی به ما نمی‌رساند. اشک‌هايی که به هنگام تماشای يک نمايش از چشمانمان سرازير می‌شود از آن نوع احساسات سترونِ عالی دلپذير هستند که کار هنر بيدار کردن آن‌هاست. ما گريه می‌کنيم، امّا دلمان زخمی نمی‌شود. ما غرق اندوه می‌شويم، امّا اندوه ما تلخ نيست... از طريق هنر، و فقط از طريق هنر، است که می‌توانيم کمالمان را محقق کنيم؛ از طريق هنر، و فقط از طريق هنر، است که ما از خودمان در برابر خطرهای نفرت‌انگيز و شرربار زندگی واقعی حفاظت به عمل می‌آوريم.۳

دولتی که مشروعيتش و اطاعت شهروندانش را با استفاده از ترس به دست می‌آورد اساسا نمی‌تواند خالق دموکراسی باشد،

می‌گويند ترس عقل را زائل يا تضعيف می‌کند. مونتنی می‌گويد: «هيچ احساسی بيش از ترس نمی‌تواند بدين سرعت قدرت داوری ما را از تعادل خارج کند.»۳۷ ادموند برک هم همين مطلب را پی می‌گيرد و تأکيد می‌کند که هيچ چيز به اندازه ترس آگاهی‌مان را از ما نمی‌ربايد و عقلمان را زائل نمی‌کند.

«آنچه انسان را آشفته و بهوش می‌کند چيزها نيستند، بلکه عقايد و خيال‌های خودش درباره چيزها هستند.»

چه تجربه‌ای است زيستن در ترس، مگرنه؟ بردگی همين است و بس

آنچه من آن را اعتماد احمقانه می‌نامم شکلی از اعتماد است که شخص علی‌رغم اينکه می‌داند چه خطری با اين اعتماد تهديدش می‌کند باز اين خطر را ناديده می‌گيرد و اعتماد می‌کند. مثال اين نوع اعتماد احمقانه اعتماد مطلقا بی‌چون و چرای اعضای يک فرقه به رهبرانشان است. از سوی ديگر، اعتمادی که بايد پرورانده شود اعتماد متأملانه است، که هميشه به آگاهی از خطر پيوند خورده است، که هميشه ردّی از بی‌اعتمادی در آن هست. اعتماد متأملانه هميشه محدود و مشروط است.

يکی از روانشناسان، آيزاک مارکس، که از نظريه‌پردازان سرآمد در حوزه اختلالات ترس و اضطراب است، معتقد است که بسياری از فوبياها تا حد زيادی اکتسابی هستند.۶۵ مثلاً رفتار هراس‌آلود مادر يا پدر می‌تواند به فرزندانشان هم منتقل شود.