بریده‌هایی از کتاب مصطفی چمران

همه جوانان شیعه را بچه‌های علی (ع) می‌دید. از نظر او باید حق همه‌شان ادا می‌شد. مصطفی پای صحبت همه‌شان می‌نشست.

راستی، آدمی از دور خیلی حرف‌ها می‌زند و خیلی ادعاها می‌کند ولی در بوته آزمایش، خمیره‌ها معلوم می‌گردد.

بورسیه‌ی دانشگاه تگزاس بعد از این‌که از دانشگاه فارغ‌التحصیل شد، یک سال دستیار استاد بود و توی همان دانشکده فنی درس می‌داد. بعد از ظهرهای سال ۳۶ را هم می‌رفت توی شرکت «یاد» کارهای تأسیسات ساختمانی انجام می‌داد. شرکت، مال مهندس بازرگان و یازده استاد اخراجی دانشگاه تهران بود. طراحی تهویه مطبوع مجلس سنا و وزارت دارایی، از پروژه‌هایی بود که همراه با مهندس سحابی انجام‌شان داد. آن سال‌ها، بر اساس مصوبه‌ی مجلس شورای ملی، دانشجویان ممتاز را بورسیه می‌کردند و برای ادامه تحصیل به خارج از کشور می‌فرستادند. مصطفی هم با بورس شاگرد اولی دانشگاه تهران برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت. در دوره کارشناسی ارشد الکتریسیته، در دانشگاه تگزاس هم شاگرد اول بود. در آمریکا هم خوب درس می‌خواند و هم خوب سوتی می‌داد: یک بار استاد آمریکایی‌شان گفته بود که هفته‌ی بعد برای بازدید به یک شهر دیگر خواهند رفت. ولی به خاطر

خمیره‌ها در بوته‌ی آزمایش وضعیت شیعیان بسیار ناراحت‌کننده بود. به شیعه‌ی علی (ع) می‌گفتند: «طوله» یعنی «حمال». «فراز و نشیب زندگی را، شنیده بودم ولی تا این حد را تجربه نکرده بودم. در عرص سه ماهی که در این حوالی هستم، بیش‌تر از چندین سال پیر شده‌ام. وقتی از آمریکا خارج شدم موی سفید در صورتم نبود، ولی اکنون فراوان است! وزنم آن‌قدر کم شده که تمام لباس‌ها برایم گشاد شده. بعضی از شلوارهایم آن‌قدر تنگ بود که هرگز در آمریکا نپوشیدم ولی حتی آن‌ها الآن خیلی گشاد و بزرگ به نظر می‌رسند... با این همه صبر و تحملی که داشته و دارم، هیچ بعید نمی‌دانم که ززخم معده گرفته باشم! زیرا اغلب اوقات، در آتش قهر و عصبانیت می‌سوزم و خود را می‌خورم. جنگ اعصاب در این‌جا امری طبیعی است و کسانی که به آن خو نگرفته باشند در معرض خطرند....