بریده‌هایی از کتاب رازهای نیایش و دعا در قرآن

موانعی که انسان را از این امر مهم باز میدارند بدین شرح است: ۱- اسرافکاری در استفاده از نعمتی که هنگام آسایش به انسان رسیده است که این امر انسان را از یاد منعم حقیقی غافل کرده و دیگر دعا نمی‌کند. ۲- فریبکاری شیطان که اعمال زشت انسان را پس از رسیدن به راحتی و آسایش، (که همان غفلت از یاد خداوند بر طرف کنندهٔ سختیهاست)، در نظر انسان زیبا جلوه داده و او همچنان در فراموشی از یاد خداوند بسر برده و دیگر دست به نیایش و تضرع به درگاه باریتعالی بر نمی‌دارد.

۱- صادق بودن در دعا. خداوند تعالی به تمامی آنچه در ضمیر آدمی ظهور می‌کند آگاه است.۲- قطع امید از تمامی اسباب و علل و توجه کامل به خداوند.

نماز برترین صورت عبادت به درگاه حضرت احدیت می‌باشد و در صورتی که خالصانه و با حضور قلب باشد، آدمی را از تمامی کژیها و بدیها و وسوسه‌های شیطانی بدور می‌دارد و عبادتی است که تسلیم خاشعانهٔ بنده نسبت به مولایش را نشان داده و موجبات سعادت و کمال روحی را فراهم می‌سازد.

کلید طلایی: وقتی خداوند را می‌خوانید بدانید که او خیلی نزدیک است و صدای شما را می‌شنود پس به هر چه که مطمئن هستید و یقین دارید که تکلیف است عمل کنید و در هر چه که تردید دارید، احتیاط و ترک کنید. (آیت الله بهجت)

در آیات ۱۲۸ و ۱۲۹ سوره بقره آنحضرت از پروردگار متعال در خواست می‌نماید که نسل او همگی تسلیم پروردگار باشند و نهایت درجهٔ بندگی را دارا شوند و رسالت و ادامهٔ پیامبران از نسل حضرت ابراهیم (ع) می‌باشد. آیهٔ ۱۲۸: رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَینِ لَک وَمِن ذُرِّیتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّک وَأَرِنَا مَنَاسِکنَا وَتُبْ عَلَینَآ إِنَّک أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ: پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود قرار ده! و از دودمان ما، امتی که تسلیم فرمانت باشند، به وجود آور! و طرز عبادتمان را به ما نشان ده و توبه ما را بپذیر، که تو توبه‌پذیر و مهربانی!

خدایا ای دلسوزترین، وای تنها روشنایی بخش جهان، تو خود دستگیر ما و چراغ فروزان راهمان باش که جز تو یاوری نداریم. اللّهم اهدنا الی صراطک المستقیم. و الحمدلله ربّ العالمین.

آیات ۸۷ و ۸۸ و ۸۹ شعرا: وَلَا تُخْزِنِی یوْمَ یبْعَثُونَ (۸۷) یوْمَ لَا ینفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ (۸۸) إِلَّا مَنْ أَتَی اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ (۸۹) در آن روز که مردم برانگیخته می‌شوند، مرا شرمنده و رسوا مکن! (۸۷) در آن روز که مال و فرزندان سودی نمی‌بخشد، (۸۸) مگر کسی که با قلب سلیم به پیشگاه خدا آید!» [آنگاه از خدا طلب کرد که او را در روز رستاخیز دچار (خزی) نسازد (خزی) یعنی یاری نکردن کسی که امید یاری دارد. و از این عبارت استفاده می‌شود که هر انسانی، بواسطهٔ ضعف بنیّه قادر به تحمل و مقاومت در برابر اهوال و هراسهای روز قیامت، نیست و نیاز به یاری خداوند دارد. و آنگاه روز قیامت را توصیف می‌کند، به اینکه در آن روز مال و فرزند هیچ سودی ندارند جز آنکس که با قلبی سلیم به نزد خدا آمده باشد. چون مال و فرزند از اموری است که انسان در دنیا به آنها اعتماد و اتکا می‌کند اما در قیامت روابط و وابستگیهای مادی و دنیوی منقطع می‌شوند و همه اسباب قراردادی واعتباری که انسان در دنیا به آنها متمسّک می‌شد، از کار می‌افتند وآن روز، روز ظهور و کشف حقایق است

درآیهٔ ۴۹ سورهٔ زمر به نکته ظریف دیگری اشاره شده است که از شرایط ادب و احترام بنده در هنگام دعا ونیاش نزد پادشاه دو عالم دور می‌باشد. آیه ۴۹ سوره زمر: فَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِّنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِیتُهُ عَلَی عِلْمٍ بَلْ هِی فِتْنَةٌ وَلَکنَّ أَکثَرَهُمْ لَا یعْلَمُونَ: هنگامی که انسان را زیانی رسد، ما را (برای حل مشکلش) می‌خواند، سپس هنگامی که از جانب خود به او نعمتی دهیم، می‌گوید:" این نعمت بخاطر کاردانی خودم به من داده شده" (چنین نیست) بلکه این وسیلهٔ آزمایش (آنها) است هر چند بیشترشان نمی‌دانند.

پروردگارا ما در همهٔ امورمان فقط بر تو توکّل و اعتماد می‌کنیم و در همهٔ امور تدابیر خود را به تو وا می‌گذاریم و بسوی تو انابه و رجوع می‌کنیم و باز گشت هر چیزی به سوی توست و ما با جانهای خود بسوی تو هجرت می‌کنیم.] (خلاصه تفسیر المیزان ج ۴ ص ۵۴۴)

در آیه ۸۵ سورهٔ شعرا دعائی دیگر از حضرت ابراهیم (ع) ذکر شده است که در آن حضرت ابراهیم (ع) از حضرت احدّیت تقاضا می‌کند که او را از وارثان بهشت قرار دهد. وَاجْعَلْنِی مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِیمِ و مرا از وارثان بهشت پرنعمت گردان [ارث به معنای انتقال چیزی از غیر، به انسان است و چون خداوند بهشت را برای همهٔ انسانها آفرید، اما کافران با اعمال خود، بهشت را از کف دادند و در نتیجه بهشت تنها برای مؤمنان باقی مانده و به ایشان به ارث رسید.] (خلاصه تفسیر المیزان ج ۳ ص ۴۵۳)