بریده‌هایی از کتاب کتاب جامع آداب معاشرت

اگر مردم به جای خودتان به لباس‌هایتان توجه کردند بدانید که لباس نامناسبی پوشیده‌اید.

تقاضای چاشنی‌هایی را نکنید که سر میز نیستند، مگر چاشنی‌های متداولی مانند نمک و فلفل. درخواست هر چیز دیگری به طور غیرمستقیم، یعنی غذا چیزی کم دارد.

با وجود فشارهای زندگی مدرن، زندگی مدنی دشوارتر شده است

«نه» را با اظهارنظری مثبت همراه کنید. «نه، ولی از اینکه چنین پیشنهادی دادید متشکرم.» چنین جمله‌ای نشان‌دهنده‌ی قدردانی از ملاحظات فرد مقابل است.

در میان دوستانتان می‌توانید بدون پاسخ مؤدبانه‌ی «نه، متشکرم» دیس غذا را رد کنید. ولی در مهمانی‌های بزرگ‌تر که میزبان زحمت زیادی برای تهیه و تدارک غذا کشیده است، ادب حکم می‌کند کمی از هر دیسی که به شما تعارف می‌شود بردارید. کاربرد «نه متشکرم» را حتی در مورد مهمانی‌های خانوادگی به فرزندانتان بیاموزید.

«لطفاً»، «متشکرم»، «خواهش می‌کنم»، «ببخشید»، و «متأسفم» برای بزرگ‌سالان هم به اندازه‌ی کودکان اهمیت دارند.

از گفتن چیزی یا انجام دادن کاری که باعث ایجاد تردید در مورد توانایی و مهارت والدین کودک شود خودداری کنید. اشاره‌ای عادی به این موضوع که «چقدر بد است که مادر (یا پدرت) کار می‌کند و نمی‌تواند برای دیدن مسابقات تو بیاید»، مانند پاشیدن نمک روی زخم کودکی است که می‌داند والدینش نمی‌توانند مطابق میل او در زندگی‌اش حضور داشته باشند.

چه خانم هستید و چه آقا، بلند شدن به پای کسی که تازه وارد اتاق شده، به منظور سلام و احوال‌پرسی،‌ از قدیم نشانه‌ی احترام بوده است. قوانین قدیمی بلند شدن مردان به پای زنان و بلند نشدن زنان دیگر منسوخ شده است. امروزه خانم‌ها هم باید بایستند و نحوه‌ی صحیح در موقعیت‌های کاری هم همین است، چون جنسیت در این موقعیت‌ها تفاوتی ندارد.

ازدواج تنها پیوند دو نفر نیست بلکه پیوند دو خانواده است

توصیه‌هایی در مورد چتر چترتان را طوری در دست بگیرید که تا جایی که امکان دارد کمتر مزاحم دیگران شوید: وقتی از میان عابران دیگر رد می‌شوید چتر را مستقیم به سمت بالا بگیرید تا با کسی برخورد نکند. آن را طوری نگیرید که دیدتان را نسبت به عابرانی که از رو به رو می‌آیند کور کند. اگر پره‌های چترتان شکسته و بیرون زده آن را دور بیندازید ـ پره‌ها منتظرند تا به کسی سیخونک بزنند.

چطور باید نشان دهید که نمی‌خواهید طرف مقابلتان شما را ببوسد یا در آغوش بگیرد. می‌توانید دستتان را در حالی که بازویتان را به شکل مستقیم نگه داشته‌اید دراز کنید، دست بدهید و سپس یک قدم به سمت عقب بردارید. اکثر مردم از طریق شناخت زبان بدن، به فضایی که ایجاد کرده‌اید احترام می‌گذارند. گاهی نمی‌توانید از تماس اجتناب کنید و در این صورت بهتر است با لبخندی آن را تحمل کنید و بعد از آنکه فرد شما را رها کرد کمی عقب بروید.

وقتی کسی در مقابل دعوت یا درخواستی پاسخ منفی می‌دهد، باید به تصمیم او احترام بگذارید. تلاش برای گرفتن جواب مثبت با چرب‌زبانی یا احساس گناه دادن به طرف مقابل و بعد هم بحث بر سر دلایل، بی‌ملاحظگی و بی‌ادبی را می‌رساند.

این کلمات را در دوران کودکی یاد گرفتیم: «لطفاً یک شیرینی به من می‌دهید؟» و تقریباً همیشه هم مؤثر واقع می‌شد. در حالی که اگر می‌گفتیم «من شیرینی می‌خواهم» حتی خرده‌نان هم گیرمان نمی‌آمد. «لطفاً»، «متشکرم»، «خواهش می‌کنم»، «ببخشید»، و «متأسفم» برای بزرگ‌سالان هم به اندازه‌ی کودکان اهمیت دارند.

با وجودی که این آداب متغیرند، همه‌ی آن‌ها براساس اصولی مشخص قرار دارند: احترام، ملاحظه، و صداقت.

ولی گاهی متوجه نمی‌شویم که باید به خاطر ادب و نزاکت افرادی که طی روز سر راهمان قرار می‌گیرند هم تشکر و قدردانی کنیم، برای مثال فردی که در را برایمان باز نگه می‌دارد یا جایش را در صف به ما می‌دهد. این لطف‌های کوچک به دلیل مشغله‌ی زیاد مردم یا به این دلیل که آن‌قدر در خودشان غرق شده‌اند که به اطرافشان توجه نمی‌کنند نادیده گرفته می‌شوند. ابراز قدردانی و تشکر به خاطر این خدمات کوچک نشان‌دهنده‌ی تمدن و فرهنگ است.

«لطفاً»، «متشکرم»، «خواهش می‌کنم»، «ببخشید»، و «متأسفم» برای بزرگ‌سالان هم به اندازه‌ی کودکان اهمیت دارند. با اینکه به زبان آوردن این کلمات حیاتی ساده است، گنجینه‌ای از معنا را به دیگران منتقل می‌کنند. قدرت آن‌ها به دلیل توانایی‌شان در ایجاد تعامل مثبت است. کلمه‌ی «متشکرم» نشان می‌دهد که قدر هدیه‌ای را که به شما داده‌اند یا لطفی را که در حقتان کرده‌اند می‌دانید و آن را بدیهی فرض نمی‌کنید. کلمه‌ی «لطفاً» دستور را به درخواست تبدیل می‌کند. و کلمه‌ی «ببخشید» به طرف مقابل می‌گوید که اشتباهتان عمدی نبوده است.

وقتی شما و غریبه‌ای از هر جنسیت همزمان به دری می‌رسید، روش مؤدبانه این است که در را برای کسی که مسن‌تر از خودتان است، معلول است، ساک و بسته با خود حمل می‌کند، یا بچه‌ی خردسال همراه دارد باز کنید و باز نگه دارید. از همه مهم‌تر اینکه هرگز وقتی از در رد شدید در را روی فردی که پشت سر شماست رها نکنید.

تا جایی که می‌توانید از مطرح کردن موضوعات اختلاف‌برانگیز مانند پول، سیاست و مذهب خودداری کنید. این به معنای صحبت نکردن درباره‌ی وقایع روز نیست، بلکه فقط باید مراقب افراد متعصب یا مخالف باشید. موضوعات ناخوشایند را هم مطرح نکنید. صحبت کردن درباره‌ی بیماری‌تان یا عمل جراحی‌تان می‌تواند اشتهای دیگران را کور کند. تکرار شایعات می‌تواند از بدجنسی گرفته تا غیراخلاقی بودن تلقی شود. در مناسبت‌های خانوادگی از زمانی که در اختیار دارید برای ایجاد اتحاد و لذت بردن از وجود یکدیگر استفاده کنید، نه برای وضع قانون و مقررات و انتقاد از یکدیگر.

وقتی کسی می‌گوید، «متشکرم» بهترین پاسخ این است، «خواهش می‌کنم». کم‌رو نباشید ـ تشکری را که به خاطر لطفتان از شما شده بپذیرید. نکته‌ی ظریفی است، ولی وقتی در مقابل می‌گویید، «چیزی نبود»، یا «قابل شما را نداشت» یعنی برای کاری که کرده‌اید ارزشی قائل نیستید. پس نسبت به تشکر کردن دیگران بی‌تفاوت نباشید. با پذیرش بزرگوارانه‌ی تشکر، عادت تشکر کردن را رواج می‌دهید.

سنت دست دادن حداقل به مصر باستان و بابِل برمی‌گردد. گشودن دست راست نشان می‌داد که اسلحه در دست ندارید و به منظور صلح آمده‌اید. امروزه دست دادن نشانه‌ی دوستی و حسن‌نیت است (مثل زمانی که مردم با دست دادن معامله می‌کنند). در امریکا، مردم برای سلام و احوال‌پرسی به جای تعظیم کردن، «سلام» کردن، یا بوسیدنِ یکدیگر با هم دست می‌دهند.