بریده‌هایی از کتاب مانیفست یک فمینیست در پانزده پیشنهاد

پیشنهاد دهم «آگاهانه نسبت به جسم و سلامت فیزیکی او حساس باش.» او را تشویق کن که فعالیت ورزشی داشته باشد. به او یاد بده که از نظر جسمانی فعال باشد. با او قدم بزن، شنا کن، بدو، تنیس بازی کن، فوتبال یا هر ورزش دیگری را امتحان کن. این مسئله نه‌فقط برای سلامتی مهم است، بلکه به او کمک می‌کند تا با هرگونه تصویر منفی از بدن زن که جامعه به خورد زن‌ها می‌دهد، راحت‌تر بجنگد، زیرا این تصاویر منفی در او حس ناامنی ایجاد خواهند کرد. بگذار دخترت بفهمد که فعال بودن چقدر ارزشمند است.

مطمئن باش معلم‌های دخترت ترجیح می‌دهند به او ریاضیات، علوم، هنر و موسیقی بیاموزند، پس تو مجبور خواهی شد خودت آموزگارش باشی. به او تفاوت برابری و نابرابری و اهمیتِ محترم شمردن تمام افرادی را که نیت بدی ندارند، بیاموز. به او یاد بده که خدمتکار خانه نیز انسانی مثل خود اوست. به او بیاموز که همیشه با راننده سلام و احوال‌پرسی کند. این آداب اجتماعی را به هویت او پیوند بزن

پیشنهاد نهم «حس هویت و حضور را درون دخترت بیدار کن.» این حس بسیار مهم است. آگاهانه این کار را انجام بده. به او اجازه بده تا خودش را در میان همه‌چیز و همه‌کس، زنی بالنده و مغرور از قوم ایگبو بداند.

پس به جای اینکه به دخترت یاد بدهی که دوست‌داشتنی باشد، به او یاد بده که صادق و مهربان باشد. یاد بده که شجاع باشد؛ او را ترغیب کن که افکارش را به زبان بیاورد، حقایق وجودی‌اش را بیرون بریزد و وقتی این‌گونه شد، او را مدح و ستایش کن. وقتی در شرایط سخت، موضعی حقیقی را در پیش گرفت و روی آن پافشاری کرد، او را بیش از هر زمانی تشویق کن. به او بگو که مهربانی مهم است. وقتی با دیگران مهربان است، او را تحسین کن، اما به او یاد بده که هرگز مهربان بودن را باری به‌هرجهت نگیرد. به او بگو که او نیز شایستهٔ مهربانی دیگران است. به او یاد بده برای تمام عقایدش ایستادگی کند. اگر کودکی بدون اجازهٔ دخترت، اسباب‌بازی او را گرفت، دخترت را ترغیب کن که وسیله‌اش را پس بگیرد. به او یاد بده که رضایت شخصی‌اش از همه‌چیز مهم‌تر است.

پیشنهاد هشتم «به او یاد بده که دوست‌داشتنی بودن را فراموش کند.» وظیفهٔ او این نیست که خودش را دوست‌داشتنی کند، بلکه وظیفه دارد که خودِ خودش باشد؛ خودی که صادق است و نسبت به مساوات همهٔ انسان‌ها حساس است.

کلمهٔ «بانو» را بیشتر دوست دارم، زیرا مانند کلمهٔ «آقا» خنثی است. یک مرد چه ازدواج کرده باشد چه نکرده باشد، آقا می‌ماند. یک زن هم می‌تواند چه ازدواج کرده باشد چه مجرد باشد، بانو بماند؛ پس لطفاً به دخترت یاد بده که در یک جامعهٔ حقیقی، زنان نباید تغییراتی را بر اساس وضعیت تأهل در خود ایجاد کنند.

پیشنهاد هفتم «هر ازدواجی را یک دستاورد نخوان.» به روش‌های مختلف برای او توضیح بده که قرار نیست هر لحظه اشتیاقِ آن را در سر بپروراند. ازدواج می‌تواند شاد یا ناشاد باشد و هرگز یک رسالت شمرده نمی‌شود. ما دختران خود را شرطی می‌کنیم تا آرزوی ازدواج را از کودکی در سر بپرورانند و تمام نابرابری‌ها و عدم‌توازن‌ها از همین‌جا شروع می‌شود. دختران به‌عنوان زنانی بزرگ می‌شوند که ذهن آن‌ها از پیش درگیر ازدواج شده است. پسران به‌عنوان مردانی بزرگ می‌شوند که اندیشهٔ ازدواج را در سر ندارند. همان زنان با همین مردان ازدواج می‌کنند. رابطه از همان روز اول نامتوازن است، زیرا یکی از آن‌ها بیش از دیگری به این پیوند جدید اهمیت می‌دهد

تو با کلمات خود به او یاد می‌دهی که باید به چه چیز ارزش بگذارد.

پیشنهاد ششم «به او یاد بده که زبان و کلام را به چالش بکشد.» کلام هر انسانی مخزن تعصب‌ها، باورها و پیش‌فرض‌های اوست. برای آموختن چنین مهمی ابتدا خودت باید زبانت را به چالش بکشی. یکی از دوستانم می‌گوید که او هرگز دخترش را پرنسس صدا نمی‌زند. وقتی دیگران، دختربچه‌ای را پرنسس صدا می‌زنند، نیت بدی ندارند اما «پرنسس» پر از پیش‌فرض است. پرنسس تداعی‌کنندهٔ ظرافت و شکنندگی دخترانه است و دختری را القا می‌کند که دیگران باید به او خدمت کنند. او ترجیح می‌دهد که دخترش را «ستاره»، یا «فرشته» صدا بزند.

پیشنهاد پنجم «به دخترت خواندن بیاموز.» به او یاد بده که عاشق کتاب باشد. بهترین روش برای کتاب‌خوان شدن او این است که تو را در آن حال ببیند. وقتی تو مشغول خواندن باشی، درک می‌کند که خواندن ارزشمند است، حتی اگر او به مدرسه نرود و فقط کتاب بخواند، قول می‌دهم داناتر از کودکی شود که تحت محدودیت‌های آموزش‌وپرورش، درس و کتاب می‌خواند. کتاب‌ها به او کمک می‌کنند تا دنیا را بهتر بشناسد و آن را به چالش بکشد، به او کمک می‌کنند تا خودش را بهتر بیان کند و راحت‌تر بتواند رسالت آیندهٔ خویش را انتخاب کند

حقیقتی تلخ وجود دارد: دنیای ما پر از مردان و زنانی است که زنان قدرتمند را دوست ندارند. انگار همگی شرطی شده‌ایم که قدرت را با مردانگی پیوند دهیم، به‌طوری‌که زن قدرتمند را یک پدیدهٔ غیرطبیعی بدانیم و وقتی می‌شنویم که زنی قدرتمند است، او را بازجویی می‌کنیم. می‌پرسیم: «آیا او متواضع است؟ آیا لبخند می‌زند؟ گستاخ نیست؟ به خانه و زندگی‌اش نیز می‌رسد؟» این سؤال‌ها را هرگز در مورد مردهای قدرتمند نمی‌پرسیم و این نشان می‌دهد که این‌همه شگفتی و ناراحتی ربطی به قدرت داشتن آن زن ندارد، بلکه به زن بودن او وابسته است. همواره زنان قدرتمند را افراطی‌تر از مردان قدرتمند قضاوت می‌کنیم و این حاصل همان فمینیسم‌گرایی مشروط است.

پیشنهاد چهارم «از خطر آنچه فمینیسم مشروط نامیده می‌شود، آگاه باش.» منظور از فمینیسم مشروط، برابری حقوق زن و مرد تحت شرایطی خاص است. لطفاً این ایده را به‌طور کامل رد کن، زیرا کم‌عمق، سطحی و محکوم به شکست است. فمینیست بودن مثل باردار بودن است. تو یا باردار هستی یا نیستی. یا به برابری حقوق زن و مرد ایمان داری یا نداری.

نقش‌های جنسیتی اغلب در ما شرطی شده‌اند، طوری‌که حتی وقتی برخلاف آرزوهای حقیقی، نیازها و خوشحالی ما باشند، تغییر آن‌ها برایمان سخت خواهد بود. فراموش کردن آن‌ها کاری بس دشوار است؛ پس مهم است که مطمئن شوی دخترت از همان ابتدا به جای پذیرفتن نقش‌های جنسیتی، عزت نفس را بیاموزد.

لطفاً دخترت را قبل از هر چیز، یک انسان بدان. او را دختری با ویژگی‌های معین در نظر نگیر. ضعف‌ها و قوت‌های او را به‌عنوان یک انسان ببین. او را بر مقیاس بهترین نسخهٔ خودش ارزیابی کن.

بخش اسباب‌بازی کودکان رفتم که آن هم بر اساس جنسیت چیده شده بود. اسباب‌بازی‌های پسرها پر از انرژی بودند و بازی با آن‌ها مستلزم فعالیت بود. در بین آن‌ها چشمم به قطار، ماشین و هواپیما خورد، ولی اسباب‌بازی‌های دخترانه منفعلانه بودند و انواعی از عروسک بین آن‌ها دیده می‌شد. متعجب شدم. هنوز نمی‌توانم بفهمم که جوامع ابتدایی چگونه ایدهٔ کدام اسباب‌بازی برای کدام جنسیت را ابداع کردند! دلم می‌خواست اسباب‌بازی‌ها به جای آنکه به‌واسطهٔ جنسیت طبقه‌بندی شوند، از روی نوع و کارایی دسته‌بندی می‌شدند.

مسئلهٔ مهم دیگر این است که باید ایدهٔ ازدواج به‌عنوان موهبت زندگی زنان را به‌طور کل زیر سؤال ببریم، چون اساس تمام مباحث این‌چنینی همین ایده است. اگر زنان را شرطی نکنیم که به ازدواج به‌عنوان یک موهبت بزرگ نگاه کنند، مباحثی که آشپزی و بسیاری از مهارت‌ها را شرط لازم برای این موهبت بزرگ می‌داند، به چالش کشیده‌ایم.

پیشنهاد سوم «به دخترت بیاموز که چیزهایی به نام نقش‌های جنسیتی، مزخرفاتی بیش نیستند.» هرگز به او نگو که باید این کار را انجام بدهد یا آن کار را انجام ندهد، چون او دختر است. عبارت «چون تو دختر هستی»، هرگز دلیلی برای هیچ‌چیزی نیست؛ هیچ‌چیزی!

پیشنهاد دوم «با هم انجام دهید.» یادت هست دبستان که بودیم، یاد گرفتیم که فعل، عملِ انجام دادن است؟ خوب بگذار این‌طور بگویم که پدر نیز مانند مادر، فعل است.

اولین پیشنهاد «انسانی کامل باش.» مادری کردن، موهبتی باشکوه است، اما خودت را فقط با مادری تعریف نکن. کامل باش، و مطمئن باش که کودکت نیز از این موضوع سود خواهد برد.

باید به جای طرح این سؤال که آیا زنی می‌تواند تمام کارها را به‌خوبی انجام دهد، این پرسش مطرح شود که یک زن به چه شکل می‌تواند از حمایت لازم برای کار در هر دو حوزهٔ خانه و محیط کاری بهره‌مند شود؟