بریده‌هایی از کتاب مانیفست یک فمینیست در پانزده پیشنهاد

در فرهنگ ما به زنی که قادر باشد همهٔ کارها را به‌درستی و کامل انجام دهد، ارج می‌نهند، ولی کسی به اساسِ فکری این ارج گذاشتن نمی‌اندیشد.

والدگری تمرین می‌خواهد و البته عشق. برای خودت فضایی برای اشتباه‌کردن و شکست‌خوردن قائل شو.

لطف کن و این عقیده را که مادری‌کردن با کارکردن منافات دارد، ببوس و دور بینداز.

«هرگز برای کار کردن از کسی عذرخواهی نکن. تو آنچه انجام می‌دهی دوست داری و دوست داشتنِ آنچه انجام می‌دهی، بزرگ‌ترین هدیه برای فرزندت است.» این عبارت به‌نظرم بسیار خردمندانه و تکان‌دهنده آمد. تو حتی مجبور نیستی عاشق شغلت باشی، فقط می‌توانی عاشق چیزهایی باشی که شغلت به تو هدیه می‌دهد؛ چیزهایی مثل اعتماد به خویشتن و عزت‌نفس که حاصل کار کردن و پول درآوردن است.

منظورم کتاب‌های درسی نیست، بلکه کتاب‌های تاریخ، رمان و خودزندگی‌نامه‌هاست. اگر لازم شد به او باج بده، رشوه بده، پاداش بده تا کتاب بخواند. او را تشویق کن تا کتاب بخواند. هرگز بانویی نیجری به نام آنجلا را فراموش نمی‌کنم. او مادری مجرد بود که فرزندش را در آمریکا بزرگ می‌کرد. کودکش تمایلی به کتاب‌خواندن نداشت و مادر تصمیم گرفت برای هر صفحه کتاب به او پنج سنت بدهد. ظاهراً برای مادر گران تمام می‌شد، اما سرمایه‌گذاریِ ارزشمندی بود.

اما حقیقتی تلخ وجود دارد: دنیای ما پر از مردان و زنانی است که زنان قدرتمند را دوست ندارند. انگار همگی شرطی شده‌ایم که قدرت را با مردانگی پیوند دهیم، به‌طوری‌که زن قدرتمند را یک پدیدهٔ غیرطبیعی بدانیم و وقتی می‌شنویم که زنی قدرتمند است، او را بازجویی می‌کنیم. می‌پرسیم: «آیا او متواضع است؟ آیا لبخند می‌زند؟ گستاخ نیست؟ به خانه و زندگی‌اش نیز می‌رسد؟» این سؤال‌ها را هرگز در مورد مردهای قدرتمند نمی‌پرسیم و این نشان می‌دهد که این‌همه شگفتی و ناراحتی ربطی به قدرت داشتن آن زن ندارد، بلکه به زن بودن او وابسته است. همواره زنان قدرتمند را افراطی‌تر از مردان قدرتمند قضاوت می‌کنیم و این حاصل همان فمینیسم‌گرایی مشروط است.

متوجه شده است که مادرانی که فرزندان دختر داشتند، کودکان خود را محدود و مدام به آن‌ها توصیه می‌کردند که شیطنت نکنند، دست به چیزی نزنند و رفتاری خانمانه داشته باشند، ولی پسربچه‌ها ترغیب می‌شدند که دست به اکتشاف و کنجکاوی بزنند و هرگز کسی به آن‌ها گوشزد نمی‌کرده است که رفتاری مناسب داشته باشند. او نظر جالبی داشت و می‌گفت که والدین، ناخودآگاه از همان اوایل کودکی به دخترانشان یاد می‌دهند که چگونه محدود شوند، به آن‌ها فضای کمتری داده می‌شود و بایدها و نبایدهایشان نیز بیشتر است، اما پسرها فضای بیشتر و محدودیت‌های کمتری دارند.

«به دخترت بیاموز که چیزهایی به نام نقش‌های جنسیتی، مزخرفاتی بیش نیستند.» هرگز به او نگو که باید این کار را انجام بدهد یا آن کار را انجام ندهد، چون او دختر است. عبارت «چون تو دختر هستی»، هرگز دلیلی برای هیچ‌چیزی نیست؛ هیچ‌چیزی!

در مراقبت از کودک هر کدام سهمی مساوی بردارید، البته معنای مساوی به هر دوی شما بستگی دارد و باید خودتان دربارهٔ آن به توافق برسید و به نیازهای یکدیگر توجه برابر نشان دهید. قرار نیست وقتی می‌گوییم مساوی، همه‌چیز را پنجاه ـ پنجاه تقسیم کنید، یا هر روز به کارهای یکدیگر امتیاز دهید تا بفهمید چه کسی کم‌کاری داشته است، نه این مساوات را خودت متوجه خواهی شد، زیرا وقتی این کارها را به اشتراک می‌گذارید، خشم، خستگی و تنش در تو کم می‌شود و دلیلش این است که برابری حقیقی جایی برای خشم نمی‌گذارد، و لطفاً واژهٔ کمک را از جملاتی که در مورد شوهرت می‌گویی، حذف کن. وقتی چودی از دخترتان مراقبت می‌کند، به تو کمک نمی‌کند، بلکه کاری را انجام می‌دهد که باید انجام دهد.

شوهرت، چودی، باید هر آنچه را بیولوژی به او اجازه می‌دهد، انجام دهد و هر دو خوب می‌دانیم که بیولوژی مردان هر کاری جز زایمان و شیر دادن را مجاز کرده است. گاهی مادرها آن‌قدر خود را درگیر انجام دادن همهٔ کارها می‌کنند که خود بی‌آنکه بدانند در کاهش مسئولیت‌های مرد خانه همدست می‌شوند.

پیشنهاد چهاردهم «وقتی می‌خواهی به او در مورد ظلم و ستم بیاموزی، دقت کن که مظلومیت و قداست را از هم جدا کنی.» قداست پیش‌نیاز کرامت نیست.

پیشنهاد پانزدهم «از تفاوت‌ها برایش بگو.» تفاوت‌ها را امری عادی برایش جلوه بده. به او یاد بده که هرگز ارزش را با تفاوت پیوند ندهد. به او یاد بده که ما همه انسان هستیم و قرار نیست مثل هم باشیم؛ زیرا تفاوت، حقیقت دنیای ماست و با آموزش تفاوت‌ها، به او ابزار لازم برای لذت از زندگی در دنیایی متنوع و گوناگون را بده. او باید بداند و بفهمد که انسان‌ها مسیرهای متفاوتی را برمی‌گزینند و تا زمانی که این مسیرها به کسی صدمه نمی‌زنند، باید به آن‌ها احترام گذاشت

اینجا می‌خواهم مطلبی در مورد پول بگویم. به دخترت یاد بده هرگز جملات مسخره‌ای مثل این جمله را که «پول من، مال من است و پول او مال هر دو ماست»، به زبان نیاورد. این جملات غیرمنطقی و خطرناک‌اند. داشتن چنین نگرشی به این معناست که ایده‌های آسیب‌زنندهٔ دیگری نیز در راه‌اند. به او یاد بده که در صورت نیاز، در تأمین معاش به همسرش کمک کند. در یک رابطهٔ سالم، هر دو نفر اگر توان تأمین معاش داشته باشند، باید همکاری کنند.

فکر می‌کنم عشق مهم‌ترین چیز در زندگی است. تعریفش هرچه باشد و هر شکلی که داشته باشد، از نظر من عشق یعنی دیگران به تو ارزش می‌دهند و تو نیز به آن‌ها ارزش می‌دهی، اما چرا باید طوری فرزندانمان را پرورش دهیم که فقط نیمی از آن‌ها، یعنی دختران، به عشق اهمیت دهند؟

پیشنهاد سیزدهم «عشق از راه خواهد رسید، پس راحت باش.» حواست باشد که وقتی عشق درِ خانه‌اش را زد، آگاه شوی، و تنها راه برای این کار این است که به او زبانی یاد دهی که نه‌تنها در مورد رابطهٔ جنسی، بلکه در مورد عشق نیز با تو هم‌کلام شود. نمی‌خواهم شعار دهم که با او رفیق باش، بلکه می‌خواهم بگویم مادری باش که در مورد همه‌چیز با او صحبت می‌کنی. به او یاد بده که عشق فقط دادنی نیست، بلکه گرفتنی است. این موضوع خیلی مهم است، زیرا ما مادرها از همان روز اول به دخترانمان سرنخ‌هایی می‌دهیم که به آن‌ها یاد می‌دهد بخش بزرگی از عشق این است که خودشان را فدا کنند، اما به پسرها چنین چیزی را نمی‌آموزیم

ه او یاد بده که بدنش فقط و فقط به خودش تعلق دارد، پس لزومی ندارد که اگر تحت فشار روحی قرار گرفت یا اگر خودش دوست نداشت، اجازه دهد کسی بدنش را لمس کند. به او یاد بده که «نه» گفتن، زمانی که حس می‌کند باید «نه» بگوید، نشانهٔ ضعف نیست، بلکه نشانهٔ قدرت و افتخار است. به او بگو بهتر است تا قبل از بزرگ‌شدن و فهمیدن تعهداتش وارد هیچ رابطه صمیمانه‌ای نشود.

به دخترت بیاموز که ویژگی‌های زیست‌شناختی زنان و مردان موضوعی جالب و جذاب است، ولی هرگز نباید آن را به‌عنوان توجیهی برای هنجارهای اجتماعی بپذیرد. ازآنجایی‌که هنجارهای اجتماعی را ما انسان‌ها خلق کرده‌ایم، پس هیچ عرفی وجود ندارد که قابل‌تغییر نباشد.

لطفاً آراسته‌کردن موهایش را با درد کشیدن همراه نکن. هرگاه به یاد کودکی‌ام می‌افتم، اشک‌هایی را که در پسِ شانه‌زدن موهایم از چشمانم جاری می‌شد، به یاد می‌آورم. هرگز فراموش نمی‌کنم چطور یک بسته اسمارتیز را به‌عنوان جایزهٔ ساکت نشستن جلوی چشمانم قرار می‌دادند. واقعاً برای چه؟ فرض کن چند تا شنبه در دوران کودکی و نوجوانی صرف این شد که موهای ما شانه و آراسته شود! چه شنبه‌هایی که می‌توانستیم چیزهای زیادی یاد بگیریم

هرگز ظاهر دخترت را به اخلاق ربط نده. به جای آنکه انتخاب لباس را به اخلاق و منش او ربط بدهی، به سلیقه و جذابیت او مرتبط بدان. اگر در مورد لباسی که او انتخاب کرده است به توافق نرسیدید، هرگز مانند مادرت رفتار نکن و به او نگو که وقتی این لباس را بپوشی شبیه زنان بدکاره می‌شوی. کافی است بگویی این لباس، مانند آن یکی، تو را زیبا نمی‌کند. این لباس خیلی به تو نمی‌آید، یا به‌سادگی، این لباس از نظر من زیبا نیست، اما هرگز نگو پوشیدن این لباس غیراخلاقی است.

لباس پوشیدن مردان هرگز مانند لباس پوشیدن زن‌ها مورد قضاوت قرار نمی‌گیرد. یک مرد خوش‌لباس هرگز نگران این نیست که دیگران در مورد هوش، توانایی‌ها یا جدیت او چیزی بگویند، ولی یک زن همیشه باید مراقب رژلب صورتی یا لباس‌هایی که به تن کرده است، باشد تا مبادا کسی او را سبک‌سر بخواند.