بریده‌هایی از کتاب مانیفست یک فمینیست در پانزده پیشنهاد

زنان آن‌قدر از خود می‌گذرند که خودشان را فراموش می‌کنند و دلیل این فراموشی آن است که همواره در جاده‌ای یک‌سویه می‌دوند و این پیوند نابرابر را به هر قیمتی حفظ می‌کنند. یکی از پیامدهای این عدم‌توازن، پدیدهٔ بسیار آشنا و نخ‌نمای دعوای دو زن بر سر یک مرد و سکوت همان مرد است.

ما دختران خود را شرطی می‌کنیم تا آرزوی ازدواج را از کودکی در سر بپرورانند و تمام نابرابری‌ها و عدم‌توازن‌ها از همین‌جا شروع می‌شود. دختران به‌عنوان زنانی بزرگ می‌شوند که ذهن آن‌ها از پیش درگیر ازدواج شده است. پسران به‌عنوان مردانی بزرگ می‌شوند که اندیشهٔ ازدواج را در سر ندارند. همان زنان با همین مردان ازدواج می‌کنند. رابطه از همان روز اول نامتوازن است، زیرا یکی از آن‌ها بیش از دیگری به این پیوند جدید اهمیت می‌دهد. حال آیا جای تعجب دارد که در بیشتر ازدواج‌ها زنان بیش از مردان ایثار می‌کنند؟

«هر ازدواجی را یک دستاورد نخوان.» به روش‌های مختلف برای او توضیح بده که قرار نیست هر لحظه اشتیاقِ آن را در سر بپروراند. ازدواج می‌تواند شاد یا ناشاد باشد و هرگز یک رسالت شمرده نمی‌شود.

به او یاد بده که مفهوم زن به‌عنوان جنس خاص را نیز زیر سؤال ببرد.

یک بار از یک سیاستمدار آمریکایی شنیدم که در سخنرانی‌هایش از زنان حمایت می‌کرد و می‌گفت: «زنان باید قهرمان شوند.» این جمله احساس همگان را برانگیخته بود. به دخترت بگو که زنان نیازی به قهرمان شدن ندارند، بلکه باید به‌عنوان یک انسانِ دارای حقوق مساوی، پذیرفته شوند. این دست جملات، ته‌مایه‌ای از دلسوزی برای زنان دارند. این جملات از نظر من بیشتر از آنکه به حقوق زنان اشاره کنند، به گونه‌ای بر جوانمردی مردی که جمله را گفته است، اشاره دارند و اساس فکری این جوانمردی این است که زنان ضعیف هستند و باید از آن‌ها حمایت کرد.

مردانی هستند که فقط زمانی با زن‌ها همدلی می‌کنند که آن‌ها را جای خواهر، مادر یا دختر خود می‌گذارند و هرگز نمی‌توانند زنان را به‌عنوان انسان‌هایی با حقوق مساوی در نظر گیرند. به دخترت یاد بده که آن‌ها را به چالش بکشد. آنان همان مردانی هستند که وقتی در مورد تجاوز صحبت می‌شود، می‌گویند: «اگر خواهر، همسر یا دختر خودش بود،...» اما اگر مردی قربانی رویدادی باشد دیگر نیازی نمی‌بینند او را برادر یا پسر خود فرض کنند تا با او همدل شوند.

به جای آنکه فقط برایش تعریف کنی، مثال‌های زنده بیاور تا بفهمد که زن‌گریزی و تنفر از زن ممکن است محسوس یا نامحسوس انجام شود و هیچ‌کدام آن‌ها پذیرفتنی نیست. مردانی هستند که فقط زمانی با زن‌ها همدلی می‌کنند که آن‌ها را جای خواهر، مادر یا دختر خود می‌گذارند و هرگز نمی‌توانند زنان را به‌عنوان انسان‌هایی با حقوق مساوی در نظر گیرند. به دخترت یاد بده که آن‌ها را به چالش بکشد. آنان همان مردانی هستند که وقتی در مورد تجاوز صحبت می‌شود، می‌گویند: «اگر خواهر، همسر یا دختر خودش بود،...» اما اگر مردی قربانی رویدادی باشد دیگر نیازی نمی‌بینند او را برادر یا پسر خود فرض کنند تا با او همدل شوند.

به جای آنکه فقط برایش تعریف کنی، مثال‌های زنده بیاور تا بفهمد که زن‌گریزی و تنفر از زن ممکن است محسوس یا نامحسوس انجام شود و هیچ‌کدام آن‌ها پذیرفتنی نیست.

حتماً مکانیکی را به یاد داری که در شهر لاگوس کار می‌کرد و در روزنامه‌ها او را «خانم مکانیک» می‌خواندند. به دخترت بیاموز که زن‌ها نیز می‌توانند مانند مردان، مکانیک باشند و مکانیکِ خانم معنای خاصی ندارد.

احتمالاً این پیام بازرگانی تلویزیونی را یادت هست: مرد آشپزی می‌کند و زن برایش کف می‌زند. پیشرفت حقیقی این است که زن دست نزند، بلکه فقط غذا را بچشد و نظرش را بگوید، اما تبعیض جنسیتیِ این پیام بازرگانی این است که زن مرد را تشویق می‌کند، زیرا او کار آشپزی را که ذاتاً کاری زنانه است، عهده‌دار شده است.

به او یاد بده که سؤال‌هایی از این دست بپرسد: «چه چیزهایی هست که زن‌ها به‌خاطر زن بودنشان نمی‌توانند انجام دهند؟ آیا این چیزها اعتبار فرهنگی دارند؟ اگر این‌طور است پس چرا مردها اجازه دارند هر کاری خواستند، انجام دهند؟»

به او یاد بده که اگر فلان ویژگی را در زنان و نه در مردان مورد انتقاد قرار می‌دهی، با آن ویژگی مشکلی نداری، بلکه با زن‌بودن طرف مقابل مسئله داری و لطفاً برای هر ویژگی، کلمه‌ای مانند خشم، جاه‌طلبی، سردی، خودسری و سنگدلی را به کار بگیر.

سعی کن هنگام گفت‌وگو با دخترت از کلماتی مانند تنفر از زن یا مردسالاری استفاده نکنی. ما فمینیست‌ها گاهی به‌طور افراطی از واژه‌های صنف خود استفاده می‌کنیم. هرگز چیزی را با تعصب، ضدزن نخوان و برای دخترت دلیل و چرایی هر چیز را توضیح بده.

به این دختران لوس می‌گویم: «وقتش شده است که برای خودت کسب‌وکاری داشته باشی»؛

ازدواج بدون تفکر، چیزی نیست که آن را به‌عنوان یک نقطهٔ قوت به خورد دختران نوجوان و جوان دهیم.

نمی‌دانم لطیفهٔ قوم ایگبو را به یاد داری یا نه! همان که دخترانی را که رفتارهای کودکانه داشتند، به سخره می‌گرفت و از آن‌ها می‌پرسید: «داری چه می‌کنی؟ یادت رفته است که هم‌سن‌وسال‌هایت الان دارند شوهرداری می‌کنند؟» خود من هم این عبارت‌ها را بارها به دختربچه‌ها می‌گفتم، اما اکنون دست از این کار کشیده‌ام. به این دختران لوس می‌گویم: «وقتش شده است که برای خودت کسب‌وکاری داشته باشی»؛ زیرا بر این باورم که ازدواج بدون تفکر، چیزی نیست که آن را به‌عنوان یک نقطهٔ قوت به خورد دختران نوجوان و جوان دهیم.

پس چیزهایی را که دوست نداری به دخترت بگویی، برای خودت روشن کن و بدان هر آنچه به دخترت می‌گویی، مهم است. تو با کلمات خود به او یاد می‌دهی که باید به چه چیز ارزش بگذارد

یکی از دوستانم می‌گوید که او هرگز دخترش را پرنسس صدا نمی‌زند. وقتی دیگران، دختربچه‌ای را پرنسس صدا می‌زنند، نیت بدی ندارند اما «پرنسس» پر از پیش‌فرض است. پرنسس تداعی‌کنندهٔ ظرافت و شکنندگی دخترانه است و دختری را القا می‌کند که دیگران باید به او خدمت کنند. او ترجیح می‌دهد که دخترش را «ستاره»، یا «فرشته» صدا بزند.

«به او یاد بده که زبان و کلام را به چالش بکشد.» کلام هر انسانی مخزن تعصب‌ها، باورها و پیش‌فرض‌های اوست. برای آموختن چنین مهمی ابتدا خودت باید زبانت را به چالش بکشی.

هرگز بانویی نیجری به نام آنجلا را فراموش نمی‌کنم. او مادری مجرد بود که فرزندش را در آمریکا بزرگ می‌کرد. کودکش تمایلی به کتاب‌خواندن نداشت و مادر تصمیم گرفت برای هر صفحه کتاب به او پنج سنت بدهد. ظاهراً برای مادر گران تمام می‌شد، اما سرمایه‌گذاریِ ارزشمندی بود.