بریده‌هایی از کتاب عشق سوم (جلد اول)

عشق به فعالیت، و جستجو برای کشف ناشناخته‌ها از نشانه‌های خلاقیت است. دو عنصری که در ذات کودک خردسال وجود دارد و با پرورش آن می‌توان زندگی او را در مسیری خلاق هدایت کرد. در جهان امروز بچه‌ها هر چه که بزرگتر می‌شوند بیشتر از پیش علاقه برای کشف مجهولات و انجام کارهای متفاوت را از دست می‌دهند. اگر این عشق در دبستان کاملاً از بین نرود، در دبیرستان و دانشگاه، نمره وارزشیابی آموزشی آن چنان محصّل را تحت فشار قرار می دهد که دیگر جایی برای نقش عمل جستجو و رازیابی باقی نمی‌گذارد. جهان امروز جهان پرورش آدمهای متوسط نیست، جهان آدمهای متفاوت و نوآور است.

هنوز ساختار سنتی نظام آموزشی، تلاش فراوانی برای یکسان کردن کودکان و از بین بردن خلاقیتهای فردی انجام می‌دهد. می‌دانیم که اساس سیستم آموزشی برمبنای ارزیابی و یکدست کردن پاسخهای دانش‌آموزان است و عامل ارزیابی، بزرگترین عامل نابودی خلاقیت محسوب می‌شود. چرا که تلاش کودک را برای یافتن پاسخی تازه و متفاوت مسدود می‌کند و او را به آموختن و تکرار کردن شیوه‌ای واحد و شناخته شده سوق می‌دهد. ما از هرگونه تفاوتی میان دانش‌آموزان کلاس هراس داریم، چرا که تفاوت آدمها، شیوه های برخورد متفاوت را طلب می‌کند و ما می‌خواهیم که با هم یکسان رفتار کنیم.

خلاقیت همان حلقه گمشده زنجیر زندگی است. همان حلقه‌ای که باعث می‌شود روزی با روزهای دیگر و لحظه‌ای با لحظه‌های دیگر تفاوت پیدا کند. و معنای زندگی در همین تفاوتها نهفته است.

مهم‌تر از آموزش خلاقیت، آموزش انگیزه برای ایجاد آن است، چرا که محیط اجتماعی و مدرسه این انگیزه را به آسانی در اختیار کودکان قرار نمی‌دهند بافتِ پیچیده جامعه امروزی ایجاب می‌کند که کودکان انگیزش کافی برای تفکر و عمل خلّاقانه را پیدا نکنند و این وظیفه والدین و مربیان تربیتی است که در این امر کوشا باشند و یک حرکت جدی همگانی از خود نشان دهند.