بریده‌هایی از کتاب درباره معنی زندگی

دربارۀ معنی زندگی، اثری مهم و خواندنی از مورخ و اندیشه‌پرداز پرآوازه، ویل دورانت است، که در پی درخواست مردی به نگارش درآمد که از وی درخواست کرد دلایلی به دست او بدهد که چرا نباید خودش را بکشد، وگرنه خودکشی خواهد کرد.

نکتۀ وحشتناک در مورد حقیقت این است که انسان آن را بیابد.

نه تحلیل علمی و نه انبوه واژه‌ها، دلیلِ لذتی را که در یک نت سیم ویولن یا نغمۀ گنجشکی نهفته است شرح نمی‌دهند، اما اینکه نمی‌توان تحلیل و تجزیه‌شان کرد و توضیحی در مورد آن‌ها داد، دلیل نمی‌شود کمتر واقعی باشند

من همیشه معتقد بودم ــ و هنوز هم هستم ــ که فلسفۀ زندگی انسان نباید بر تجربۀ شخصی بلکه باید بر مشاهدۀ گسترده و بی‌طرفانه استوار باشد.

وقتی از فراز نمایشِ عظیم تاریخ به قضیه نگاه می‌کنم، در میان بی‌نظمی‌ها و تراژدی‌ها، به‌رغم مصائب و وقایع ناگوار، شواهدی بر وجود قانون و طرح و دستاوردهای بسیار عظیم روح انسان می‌یابم

انسان نمی‌تواند بدون قاعده‌ها زندگی کند. اما غریزه او را از چنین مصیبتی نجات می‌دهد؛ به محض اینکه شبکه‌ای از قوانین و اخلاقیات از او گرفته می‌شوند، غریزه شبکۀ دیگری برای حمایت او می‌بافد.

اگر زندگی فقط آن چیزی است که به نظر می‌رسد باشد، هیچ اندازه‌ای از اصلاح و روشن‌نگری نمی‌تواند آنچه را که در اعصار گذشته تحمیل یا تحمل شده جبران کند یا آنچه را که امروزه رخ می‌دهد جبران کند

زمانی به فیلسوفی گفتم همۀ فیلسوفانِ دیگر کسب‌وکارشان را از دست می‌دادند اگر یکی از آن‌ها دست بر قضا حقیقت را کشف می‌کرد

راز فساد سیاسی ما و مواد خام «ماشین‌های» شهری‌مان، در همین تولید مثل بی‌قاعدۀ اراذل و اوباش نهفته است. دموکراسی از پا می‌افتد چون «همیشه اکثریتی از احمق‌ها وجود دارد.»

به واسطۀ حکمت قانون‌گذارانمان، فقط آدم‌های باهوش ممکن است از بارداری جلوگیری کنند، درحالی‌که احمق‌ها دستور دارند تولید مثل کنند و بر جمعیت نوع خود بیفزایند. در نتیجه، اقلیت تحصیل‌کرده (فقیر یا غنی) سهم جمعیتی کمتری در نسل بعد خواهند داشت و اکثریت تحصیل‌نکرده با زاد و ولد بیشتر، جمعیت بیشتری خواهند داشت.

خوشبختی نه نژادی است، نه مالی، نه اجتماعی، نه جغرافیایی. پس خوشبختی چیست و از چه چاه عمیقی می‌جوشد؟ عقل به ما می‌گوید که خوشبختی شکلی از رضایتمندی ذهنی‌روانی است و ــ اگر این حرف درست باشد ــ اقامتگاه منطقی آن باید در درون ذهن باشد.

آقای منکن معمولاً آدم بدبینی به حساب می‌آید و از همین جهت مورد ملامت قرار می‌گیرد، اما مسلماً این امکان وجود دارد که کسی به کار دنیا بدبین باشد ولی با این حال، در زندگی‌اش آدم نسبتاً شاد و بشّاشی باشد.

تنها، کاری را انجام می‌دهم که برای دستانم ساده‌تر و راحت‌تر است. و از قضا، من با علاقه‌ای شدید و سیری‌ناپذیر به ایده‌ها به دنیا آمده‌ام و از این‌رو دوست دارم با آن‌ها بازی کنم. و از قضا، با توانایی‌ای بالاتر از حد متوسط برای بیان آن‌ها در قالب کلمات هم به دنیا آمده‌ام. در نتیجه، من نویسنده و سردبیرم، یعنی کسی که با آن‌ها معامله می‌کند و آن‌ها را با هم می‌آمیزد ارادۀ آگاهانۀ خیلی کمی در همۀ این‌ها وجود دارد. آنچه من انجام می‌دهم به دست تقدیری غیرقابل درک جهت پیدا می‌کند، نه با انتخاب خودم

زندگی، مقتضی زیستن است.

هر موجود زنده‌ای انگیزه‌ای مبهم ولی قدرتمند برای کار و فعالیت وجود دارد.

اگر خواننده با این صفحات، آشفته شده باشد، خوب است. بگذار اکنون در میان منابع ذهنی و روانی خود، پایه‌ای برای ایمانش بیابد؛ بگذار صادقانه پاسخِ خودش را به این فلسفۀ ناامیدانه صورت‌بندی کند. آن عده از ما که می‌خواهند آگاهانه زندگی کنند، بدترین‌ها را بشناسند و بهترین‌ها را بستایند، باید با همۀ تردیدها روبرو شوند اگر قرار باشد همچنان بر سر دعوی زندگی عقلانی بمانند.

دین امیدهای انسان را در جایی مستقر می‌کند که معرفت هرگز نمی‌تواند به آن دست پیدا کند

بزرگ‌ترین پرسش این است که آیا انسان‌ها می‌توانند زندگی بدون خدا را تاب بیاورند؟

آن وقت، من خوشبخت و مرفه، که هیچ وقت به عمق ناامیدی این مردمان پی نمی‌برم، چرا باید نه‌تنها از خوبی‌های زندگی بلکه از یک ایمان تسلی‌بخش محروم بمانم؟

هر چیز معنوی وقتی به فروش می‌رسد یا به نمایشی رنگ و وارنگ بدل می‌شود، می‌میرد.