بریده‌هایی از کتاب با تو شروع نشده

آن‌که بیرون را بنگرد رؤیا می‌بیند، آن‌که به درون بنگرد بیدار می‌شود. ‫ـ کارل یونگ

یکی از ویژگی‌های محرز تروما که برای بسیاری آشناست، ناتوانی ما در بیان شیوا و صریح اتفاقی است که برایمان رخ داده است. نه‌تنها کلماتمان را گم می‌کنیم، بلکه حافظه‌مان نیز دچار اختلال می‌شود.

کارل یونگ، هم‌عصرِ فروید، نیز معتقد بود آنچه ناخودآگاه باقی می‌ماند، حل نمی‌شود؛ بلکه به‌عنوان سرنوشت یا تقدیر دوباره در زندگی‌مان پدیدار می‌شود. ازنظر یونگ، هرچه آگاهانه نباشد، به‌عنوان سرنوشت تجربه خواهد شد. به عبارت دیگر، ما احتمالاً به تکرار الگوهای ناخودآگاه خود ادامه می‌دهیم تا زمانی که آن‌ها را در پرتوِ آگاهی قرار دهیم.

مغز ثابت و تغییرناپذیر نیست؛ بلکه انعطاف‌پذیر است و ظرفیت تغییر دارد. مطالعات او نشان می‌دهد که چگونه تجربیات جدید مسیرهای عصبی جدیدی ایجاد می‌کنند. این مسیرهای عصبی جدید ازطریق تکرار تقویت شده و ازطریق توجه متمرکز عمیق‌تر می‌شوند.

بالاخره داشتم می‌فهمیدم که هیچ تجربه‌ای بی‌فایده نیست. در هرچیزی که برای ما اتفاق می‌افتد، خیری نهفته است؛ چه اهمیت ظاهری آن را تشخیص دهیم و چه ندهیم. همه‌چیز در زندگی، در نهایت ما را به جایی می‌رساند.

افراد مبتلا به اختلال استرس پس‌از سانحه باوجود این واقعیت که تروما در گذشته رخ داده، عواطف و احساسات مرتبط با آن را دوباره تجربه می‌کنند. این علائم عبارت است از افسردگی، اضطراب، بی‌حسی عاطفی، بی‌خوابی، کابوس‌های شبانه، افکار ترسناک و وحشت‌زدگی یا «بی‌قراری» بی‌دلیل.

‫دویج به ما می‌گوید که می‌توانیم مغزمان را به‌سادگی با تخیل تغییر دهیم. فقط با بستن چشم‌ها و تجسم یک فعالیت، قشر بصری اولیهٔ ما طوری فعال می‌شود که گویی واقعاً درحال انجام‌دادن آن فعالیت هستیم. اسکن‌های مغزی نشان می‌دهد که چه درحال تجسم یک رویداد باشیم و چه واقعاً آن را زندگی کنیم، بسیاری از نورون‌ها و نواحی مغز به‌صورت مشابه فعال می‌شود.

وقتی سعی می‌کنیم در برابر مسئله‌ای دردناک مقاومت کنیم، اغلب همان دردی را که می‌خواهیم از آن بپرهیزیم، طولانی‌تر می‌کنیم.

زیگموند فروید این الگو را بیش از صد سال پیش شناسایی کرد. بازآفرینی تجربهٔ آسیب‌زا یا به قول فروید «اجبار به تکرار»، تلاشی است ازسوی ناخودآگاه برای بازنمایی آنچه حل نشده، تا بتوانیم آن را «به درستی درک کنیم».

امثال ما که احساس می‌کنیم به‌اندازهٔ کافی از والدین خود و به‌ویژه از مادرمان بهره‌مند نشده‌ایم، اغلب احساس می‌کنیم از زندگی نیز به‌اندازهٔ کافی بهره‌مند نیستیم.

در هرچیزی که برای ما اتفاق می‌افتد، خیری نهفته است؛ چه اهمیت ظاهری آن را تشخیص دهیم و چه ندهیم. همه‌چیز در زندگی، در نهایت ما را به جایی می‌رساند.

اگر وضعیتی درونی آگاهانه درک نشود، در بیرون و در قالب سرنوشت با آن روبه‌رو خواهیم شد.

در نتیجه احتمالاً او را پس می‌زنید و کمبود عشق او را به دل می‌گیرید؛ گویی عمداً تصمیم گرفته آن عشق را از شما دریغ کند. حقیقت بزرگ پشت ماجرا این است: عشقی که خواهان آن بوده‌اید، در دسترس مادرتان نبوده که نثار شما کند. هر کودکی که در این وضعیت متولد می‌شده، احتمالاً همین نوع مادرانگی را تجربه می‌کرده است.

این پژوهش خاص نشان می‌دهد که حتی اگر انسان‌ها در دوران نوزادی از والدین حامی برخوردار باشند، همچنان استرسی که والدینشان قبل‌از بارداری تجربه کرده‌اند، به آن‌ها منتقل شده است.

ترومای والدین به ترومای کودک تبدیل می‌شود و مشکلات رفتاری و عاطفیِ [کودک] ممکن است بازتاب همان مشکلات والدین باشد.

آنچه در رابطه با والدینمان مبهم و لاینحل باقی مانده، به‌طور خودکار ناپدید نمی‌شود؛ بلکه به الگویی برای شکل‌دهی روابط بعدی‌مان تبدیل می‌شود.

بسیاری از ما ناآگاهانه از همسرمان انتظار داریم نیازهایی را برآورده کند که مادرمان نتوانسته برآورده سازد. این انتظارِ نابجا نسخه‌ای برای شکست و ناامیدی است. اگر رفتار همسرمان مانند پدر یا مادر باشد و تلاش کند نیازهای برآورده‌نشده‌مان را رفع کند، ممکن است رابطهٔ عاشقانه کاملاً از بین برود. اگرهم نیازهای برآورده‌نشده را تأمین نکند، ممکن است احساس کنیم به ما خیانت یا بی‌توجهی کرده است.

هنگامی که بتوانیم بدون واکنش ناخودآگاه، احساساتی را «درک» کنیم که در بدنمان ایجاد می‌شود، به‌محض اینکه ناآرامی‌های درونی شروع به افزایش کنند، احتمال بیشتری دارد که کنترلمان را از دست ندهیم. رهیافت اغلب زمانی به دست می‌آید که حاضر باشیم ناخوشایندی‌های حاصل از درک خودمان را تحمل کنیم.

به‌محض اینکه ناآرامی‌های درونی شروع به افزایش کنند، احتمال بیشتری دارد که کنترلمان را از دست ندهیم. رهیافت اغلب زمانی به دست می‌آید که حاضر باشیم ناخوشایندی‌های حاصل از درک خودمان را تحمل کنیم.

چیزی که در آن زمان متوجه نشدم، این بود که وقتی سعی می‌کنیم در برابر مسئله‌ای دردناک مقاومت کنیم، اغلب همان دردی را که می‌خواهیم از آن بپرهیزیم، طولانی‌تر می‌کنیم.