بریده‌هایی از کتاب کار آهسته

در ابتدای سال ۲۰۲۰، بالاخره توانستم افکارم را منظم کنم و روشی برای به کار گرفتن چهارچوب جنبش آهستهٔ پترینی برای مقابله با مشکلات حاصل از شبه‌بهره‌وری بیابم. در مقاله‌ای که آن زمان منتشر کردم، نام فلسفهٔ نوظهورم را با توجه به منبع الهام آن چنین گذاشتم: بهره‌وری آهسته.

آزادی منحصربه‌فرد دقیقاً همان چیزی است که دانش‌ورزان قدیمی را برای ما جذاب می‌کند. این آزادیْ فضا و زمان مورد نیاز را برای دانش‌ورزان فراهم می‌کند تا بهترین راه‌های ساخت محصولی پایدار و ارزشمند با کمک مغز انسان را بیابند.

تعریف کلی کار دانش‌بنیان فعالیتی اقتصادی که طی آن دانش با استفاده از تلاش شناختی [و ذهنی] به محصولی تبدیل می‌شود که دارای ارزش بازار است. این تعریفْ کارکنان اداری مانند برنامه‌نویسان کامپیوتر، بازاریابان، حسابداران و مدیران اجرایی را در بر می‌گیرد. در ضمن، بسیاری از حرفه‌های شناختی دیگری را هم شامل می‌شود که قبل از دوران دفترهای کاری وجود داشته‌اند. به عنوان مثال، با این تعریف نویسندگان هم دانش‌ورز هستند، همین‌طور فیلسوف‌ها، دانشمندان، موسیقی‌دانان، فیلم‌نامه‌نویسان و هنرمندان. البته این حرفه‌های شناختی کلاسیک اغلب تخصصی‌تر از مشاغل اداری معمولی‌اند.

حفظ دورکاری و کاهش ساعات کاری به التیامِ بخشی از بدترین عوارض جانبی شبه‌بهره‌وری کمک می‌کنند، اما تأثیر خاصی در حل ریشه‌ای مسئله ندارند. اثر این ایده‌ها شبیه آن است که در مقابل رشد فرهنگِ استفاده از فست‌فود، از مک‌دونالدز خواسته شود غذاهایش را غنی‌تر و مغذی‌تر کند تا اثرات منفی این نوع تغذیه کاهش یابد، اما تأثیری در فرهنگ عجولانه غذا خوردن نخواهد داشت.

در فوریهٔ سال ۲۰۲۳، بریتانیا نتایج یک مطالعهٔ آزمایشی را منتشر کرد که در بیش از شصت شرکت با ساعات کاری کاهش‌یافته انجام شده بود. به گزارش BBC، نتایجْ "بی‌چون‌وچرا مثبت" بودند و دست‌کم ۹۰ درصد این شرکت‌ها تصمیم داشتند این روند را ادامه دهند. مارک تاکانو، نمایندهٔ کالیفرنیا در کنگره، قانونی را پیشنهاد کرد که بر اساس آن ساعات کاری تعیین‌شده در قانون کار از ۴۰ ساعت به ۳۲ ساعت در هفته کاهش یابد. این قانون تصویب نشد، اما شرکت‌هایی مانند لاوز و کیک‌استارتر این ساعات کاری کوتاه‌تر را اعمال می‌کنند.

در فوریهٔ سال ۲۰۲۳، بریتانیا نتایج یک مطالعهٔ آزمایشی را منتشر کرد که در بیش از شصت شرکت با ساعات کاری کاهش‌یافته انجام شده بود. به گزارش BBC، نتایجْ "بی‌چون‌وچرا مثبت" بودند و دست‌کم ۹۰ درصد این شرکت‌ها تصمیم داشتند این روند را ادامه دهند. مارک تاکانو، نمایندهٔ کالیفرنیا در کنگره، قانونی را پیشنهاد کرد که بر اساس آن ساعات کاری تعیین‌شده در قانون کار از ۴۰ ساعت به ۳۲ ساعت در هفته کاهش یابد. این قانون تصویب نشد، اما شرکت‌هایی مانند لاوز و کیک‌استارتر این ساعات کاری کوتاه‌تر را اعمال می‌کنند.

کارل انوره، روزنامه‌نگار، در سال ۲۰۰۴ کتاب در ستایش آهستگی را نوشته و در آن به موج دوم این جنبش‌ها با عنوان شهر کم‌شتاب اشاره کرده است؛ این جنبش نیز از ایتالیا آغاز شد و بر پیاده‌محور شدن شهر، حمایت از کسب‌وکارهای محلی و به‌طور کلی تمرکز بیشتر بر محله تأکید دارد. طب آهسته، مراقبت جامع از افراد به جای تمرکز صرف بر درمان بیماری، و آموزش آهسته، تلاش برای رها شدن دانش‌آموزان دبستانی از فشار آزمون‌های پراسترس نیز بخشی از این جنبش‌ها هستند. اخیراً جنبش رسانهٔ کم‌شتاب، برای ترویج جایگزین‌های پایدارتر و باکیفیت‌تر به جای تله‌های دیجیتالی و سینمای آهسته، برای توصیف فیلم‌های واقع‌گرایانه و غیرروایی به منظور جلب بینش عمیق‌تر به شرایط انسانی نیز جای خود را در این بین باز کرده‌اند.

دو ایدهٔ اصلاحیِ اصلی پترینی، یعنی تمرکز بر جایگزین‌های مثبت و اقتباس از سنت‌های تثبیت‌شده، فقط به غذا محدود نمی‌شوند و می‌توان آن‌ها را در هر محیطی که مدرنیته با تجربهٔ انسانی در تضاد است، به‌طور گسترده اعمال کرد. این ادعا مورد تأیید بسیاری از جنبش‌های حمایت از آهستگی است که در پی جنبش غذای آهسته ایجاد شده و هدفشان اصلاح جنبه‌های دیگری از فرهنگمان است که از شتاب ناآگاهانه رنج می‌برند.

دو ایدهٔ اصلاحیِ اصلی پترینی، یعنی تمرکز بر جایگزین‌های مثبت و اقتباس از سنت‌های تثبیت‌شده، فقط به غذا محدود نمی‌شوند و می‌توان آن‌ها را در هر محیطی که مدرنیته با تجربهٔ انسانی در تضاد است، به‌طور گسترده اعمال کرد. این ادعا مورد تأیید بسیاری از جنبش‌های حمایت از آهستگی است که در پی جنبش غذای آهسته ایجاد شده و هدفشان اصلاح جنبه‌های دیگری از فرهنگمان است که از شتاب ناآگاهانه رنج می‌برند.

شیوه‌ای که ما پیشنهاد می‌کنیم به مثابه واکسنی برای آن دسته از افراد -یا به عبارتی، اکثریت مردمی- است که کارایی را با مشغله اشتباه می‌گیرند:

به نظر می‌رسد فواید فناوری باعث شده‌اند ما برنامهٔ روزانه‌مان را فراتر از ظرفیتمان برای انجام دادن کارِ باکیفیت و ارزشمند فشرده کنیم... فکر می‌کنم فرسودگی شغلی به همین دلیل آزاردهنده است؛ زیرا می‌خواهیم توجه خود را به کار خاصی معطوف کنیم، ولی حجم و تنوع کارِ مورد انتظار به قدری زیاد است که مانع از انجامِ درست آن و اختصاص کامل توجه و خلاقیتمان به آن می‌شود.

جزئیات ارتقای CBS تضاد مفیدی را بین مفاهیم مختلف بهره‌وری نمایان می‌کند: مونوز تلاش کرد با ساعات کاری طولانی‌تر شبکه را نجات دهد، اما آنچه در نهایت تغییری در شرایط ایجاد کرد تلاش‌های یک استعداد خلاق بود که بیش از سه سال روی یک هدف متمرکز شده بود او بارها و بارها پروژهٔ خود را با این هدف تغییر داد که چیزی استثنایی بسازد.

شرکت نرم‌افزاری رِسکیوتایم، در یک بررسی روی بیش از ده هزار دانش‌ورز، نشان داد که افراد به‌طور متوسط هر شش دقیقه یک بار پیام‌های خود را چک می‌کنند). ورود کامپیوترهای قابل‌حمل در قالب لپتاپ و تلفن‌های هوشمند این روند را بدتر کرد؛ زیرا تقاضای نشان دادن تلاش کاری به فراتر از ساعات اداری و حتی به شب‌ها، در خانه و به آخر هفته در زمین بازی فرزندان نیز کشیده شد. کامپیوترها و شبکه‌ها فرصت‌های جدید فراوانی فراهم کردند، اما وقتی با شبه‌بهره‌وری همراه شدند احساس اضافه‌کاری و مشغولیت ما را به‌شدت افزایش دادند و ما را به بحران فرسودگی شغلی در زمان حال کشاندند.

"کار" چیز مبهمی است که کارمندان در اداره آن را انجام می‌دهند و کار بیشتر نتایج بهتری به همراه دارد، نه بدتر. وظیفهٔ مدیر آن است که اطمینان حاصل کند کار به اندازهٔ کافی انجام می‌شود، زیرا کارمندانِ تنبل بدون این فشار تلاش خواهند کرد تا از زیر کار دربروند. موفق‌ترین شرکت‌ها سخت‌کوش‌ترین کارکنان را دارند. اما این باورها چطور در ما ایجاد شده‌اند؟ شاید ما به‌قدری آن‌ها را شنیده‌ایم که درست بودنشان را باور کرده‌ایم، اما اگر دقیق‌تر بنگریم، داستان پیچیده‌تری را مشاهده خواهیم کرد.

دست یافتن به اهداف بدون فرسودگی نه تنها ممکن است، بلکه باید به استاندارد جدید کار تبدیل شود.

تلاش‌های حرفه‌ای باید با ضرب‌آهنگی انسانی و متغیر روی دهند، به گونه‌ای که دوره‌های سخت با استراحت در بازه‌های زمانی مختلف متعادل شوند و اینکه تمرکز بر کیفیتی چشمگیر، نه فعالیت نمایشی، باید اساس تمام کارها باشد.

فلسفهٔ سازمان‌دهی تلاش‌های دانش‌ورزان به شیوه‌ای پایدار و معنادار بر این سه اصل پایدار است: -کارهای کمتری انجام بده. -با ضرب‌آهنگی طبیعی کار کن. -تمام فکرت را به کیفیت کار معطوف کن.

تعریفی بهتر، بهینه‌تر و انسانی‌تری از بهره‌وری ایجاد کنیم و برای حرکت به سمت آن، سه اصل کلی را پیشنهاد می‌کند: کارهای کمتری انجام دهیم، با ضرب‌آهنگی طبیعی کار کنیم و تمام فکرمان را به کیفیت کار معطوف کنیم.

هیچ کاری نکن از سلست هدلی، اصلاً نمی‌تونم از آنه هلن پترسن، تنبلی وجود ندارد از دِوان پرایس و چهار هزار هفته از اولیور برکمن