بریده‌هایی از کتاب ازدواج

ز برکات زن این است که مهرش کم باشد و از شوم و نامیمونی او، زیادی مهر او است.

لا تُغالُوا بِمُهُورِ النِّساءِ فَتَکونَ عَداوَةً؛ مهریه‌های زنان را گران و سنگین نکنید، چرا که سبب عداوت و کینه‌توزی می‌شود.

برخلاف آنچه بعضی می‌پندارند اسلام اهمّیت کمی برای مهریه قایل است، تا آنجا که اگر زن و مردی ازدواج دایم کنند، و سخنی از مهریه به میان نیاورند، هیچ مشکلی ایجاد نمی‌شود و ازدواجشان صحیح است، و باید برای چنین زنی مهریه‌ای همانند زنان امثال او قایل شد (مهرالمثل) .

یکی از آیات و نشانه‌های عظمت خدا این است که همسرانی از جنس شما برای شما آفرید تا آرامش خویش را در کنار آنها پیدا کنید، و در میان شما محبّت و دوستی ورحمت قرار داد، در این نشانه‌های بسیاری است برای کسانی که اندیشه می‌کنند!

فلسفه جهیزیه، آغاز یک زندگی ساده و آبرومند و توأم با خوشبختی و شادکامی است، نه مسابقه‌های زشت و نمایشهای مسخره و شرم‌آور.

کسی نیست از این افراد بپرسد اگر جهیزیه برای زندگی خصوصی عروس و داماد تهیه شده، نمایش آن برای دیگران چه معنایی دارد! هدف از این نمایش مضحک و بی‌معنا چیست! مگر ما هر وقت وسایلی برای خانه خود می‌خریم دیگران را دعوت برای تماشا می‌کنیم!

در حدیثی آمده است که پیامبر (ص) ، دخترش فاطمه (س) را به ‌هنگام تزویج با علی (ع) به چهارصد و هشتاد درهم مهر نمود. و در حدیثی پانصد درهم آمده است. در حدیث دیگری آمده، هنگامی که سخن از کمی این مهریه به میان آمد رسول اللّه (ص) به بانوی اسلام فرمود: من تو را به علی تزویج نکردم، بلکه خدا تو را به علی تزویج فرموده، و مهر تو را یک پنجم تمام دنیا تا زمانی که آسمان و زمین برپاست، قرار داده است! (وَ جَعَلَ مَهْرَکِ خُمْسَ الدُّنْیا مادامَتِ السَّمواتُ والاَْرْضُ) .

علی (ع) می‌فرماید: لا تُغالُوا بِمُهُورِ النِّساءِ فَتَکونَ عَداوَةً؛ مهریه‌های زنان را گران و سنگین نکنید، چرا که سبب عداوت و کینه‌توزی می‌شود. مرحوم شیخ صدوق در روایت مرسله‌ای از معصومین: چنین نقل می‌کند: مِنْ بَرَکةِ الْمَرأةِ قِلَّةُ مَهْرِها وَمِنْ شُومِها کثْرَةُ مَهْرِها؛ از برکات زن این است که مهرش کم باشد و از شوم و نامیمونی او، زیادی مهر او است.

فلسفه مهریه را در چند مورد می‌توان خلاصه کرد: مهریه یک نوع اکرام و احترام نسبت به مقام والای زن است، و در واقع هدیه‌ای است از سوی شوهر که دلیل محبّت، و نشانه جدّی بودن پیمان زناشویی است. همه جا معمول است که زن با خود جهیزیه‌ای به خانه شوهر می‌برد و اغلب در تهیه این جهیزیه گرفتار مشکلات می‌شوند، «مهریه نقدی» کمکی است از سوی شوهر برای تهیه جهیزیه و نشانه‌ای است از وفاداری و قبول مسئولیت نسبت به زندگی آینده. مهریه می‌تواند تا حدّی خسارت اقتصادی زن را در صورت جدایی جبران کند، زیرا می‌دانیم زنانی که از شوهر خود طلاق می‌گیرند شانس کمتری برای ازدواج مجدّد دارند تا مردان آنها.

برخلاف آنچه بعضی می‌پندارند اسلام اهمّیت کمی برای مهریه قایل است، تا آنجا که اگر زن و مردی ازدواج دایم کنند، و سخنی از مهریه به میان نیاورند، هیچ مشکلی ایجاد نمی‌شود و ازدواجشان صحیح است، و باید برای چنین زنی مهریه‌ای همانند زنان امثال او قایل شد (مهرالمثل) .

جالب اینکه در روایات اسلامی آمده است که در مورد دوشیزگان شنیدن «بله» نیز لازم نیست، همان سکوت معنادار و آمیخته با حجب و حیا که حاکی از رضایت آنها باشد، کافی است.

هرگاه کسی که اخلاق و دین او را می‌پسندید به‌ خواستگاری آید، او را به همسری دخترتان بپذیرید؛ اگر چنین نکنید فتنه عظیم و فساد بزرگی در زمین خواهد افتاد!

هنگامی که مردی، همسری را تنها به خاطر زیبایی وثروتش انتخاب کند؛ خداوند او را به همان زیبایی و ثروت وا می‌گذارد (و از همه چیز محروم می‌شود) و هرگاه همسرش را به‌ خاطر دیانتش انتخاب کند، خداوند مال و جمال را نیز به او می‌دهد.

اَلنّاسُ عَبِیدُ الدُّنْیا وَالدِّینُ لَعِقٌ عَلَی اَلْسِنَتِهِمْ؛

مانند نشستن عروس بر سجّاده (جانماز) رو به قبله، در حضور قرآن که نشانه ایمان وتقوای الهی است، و در برابر آیینه و شمعدان که سمبل صفا وپاکی و روشنی است؛ و یک سلسله کارهای ساده سمبلیک دیگر که شاید خوانندگان از نویسنده نسبت به آن آشناترند، اینها همه در جای خود خوب است و جالب.

اِذا تَزَوَّجَ الرّجُلُ الْمَرْئَةَ لِجَمالِها اَوْلِمالِها وُکلَ اِلی ذَلِکَ وَاِذا تَزَوَّجَها لِدِینِها رَزَقَهُ الْمالَ وَالْجَمالَ؛ هنگامی که مردی، همسری را تنها به خاطر زیبایی وثروتش انتخاب کند؛ خداوند او را به همان زیبایی و ثروت وا می‌گذارد (و از همه چیز محروم می‌شود) و هرگاه همسرش را به‌ خاطر دیانتش انتخاب کند، خداوند مال و جمال را نیز به او می‌دهد.

اِذا تَزَوَّجَ الرّجُلُ الْمَرْئَةَ لِجَمالِها اَوْلِمالِها وُکلَ اِلی ذَلِکَ وَاِذا تَزَوَّجَها لِدِینِها رَزَقَهُ الْمالَ وَالْجَمالَ؛ هنگامی که مردی، همسری را تنها به خاطر زیبایی وثروتش انتخاب کند؛ خداوند او را به همان زیبایی و ثروت وا می‌گذارد (و از همه چیز محروم می‌شود) و هرگاه همسرش را به‌ خاطر دیانتش انتخاب کند، خداوند مال و جمال را نیز به او می‌دهد.

چرا که هرکدام کوهی از توقّعهای غلط را بر دوش می‌کشند، و زیر آوار سنگینی از آداب و رسوم موهوم دست و پا می‌زنند. و اسفبارتر اینکه چون پایه‌ها از آغاز کج گذارده می‌شود، بنای بسیاری از خانواده‌ها، تا گنبد دوّار کج می‌رود، و چون شالوده محکمی ندارد پیوسته دستخوش نوسانات و اضطرابات و ناراحتیها می‌شود.

مصیبت از آنجا شروع می‌شود که دعوت‌شوندگان، چنان مسابقه‌ای با هم در لباسهای تجمّلی وآرایشهای جلف و زننده، و آویختن انواع زینت‌آلات به خود می‌دهند که گاه عروس در میان آنها گم می‌شود! وطبیعی است که در چنین جلسه شومی همه در اندیشه خودآرایی و خودنمایی هستند. وای بر آن وقتی که پای مردان نیز به بهانه‌های مختلف به این مجلس باز شود و اختلاط برقرار شود، و فیلمبرداران و عکاسان از این مراسم که یکپارچه گناه و معصیت و نافرمانی خداست عکس و فیلم بردارند، و به گناهان خود رنگ جاودانگی بزنند!

جوانان، اعم از دختران وپسران که روح بی‌آلایش‌تری دارند برای سنّت‌شکنی، ودرهم کوبیدن آداب و رسوم غلط آماده‌ترند، آنها باید بپاخیزند و اجازه ندهند سرنوشتشان بازیچه دست این سنّتهای زشت، و رقابتها و چشم و همچشمی‌های ویرانگر بزرگترها شود، و صفا و صمیمیت همسرانشان در آتش این رسوم غلط و غیر منطقی بسوزد.