بریده‌هایی از کتاب زندانی منفی نگری

اگر می‌خواهید کسی بهترین عملکرد خود را داشته باشد، باید به او آزادی عمل بدهید.

بعضی اوقات به خاطر عالی بودن خود احساس گناه می‌کنیم

* آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که چه قدر از ذهن، فکر، مغز، انرژی، زمان و روح را اسیر و دربند حرف‌ها، نگاه‌ها و کینه دیگران نموده‌اید؟ * آیا می‌دانید بسیاری از افراد فقط دوست دارند حرفی را بزنند، بدون در نظر گرفتن رنجش دیگران؟ * آیا می‌دانید بیماری‌های مختلف روحی و جسمی شما ناشی از اندیشه‌ها و مرور رفتار نادرست دیگران در خلوت و لحظه‌های دردناک است که برای خود خلق می‌کنید؟ * تا کی می‌خواهید سلامتی خود را صرف این کوله‌بار مصیبت زا کنید؟ * چه قدر از زندگی را در خودخوری و زجر و مرگ لحظه‌ها می‌گذرانید؟ * چه قدر از وقت خود را صرف نقشه کشیدن برای تلافی فلان برخورد اطرافیان می‌کنید؟ و ...

افکار منفی که به مرور هر چقدر به آن ادامه و جهت بدهیم به باورهای منفی تبدیل می‌شود. باور منفی هم رفتار ما را می‌سازد. به مرور به خودمان می‌آییم و می‌بینیم اطرافیان از ما می‌پرسند: «فلانی خودت هیچ خبر داری این روزها چقدر تلخ شده‌ای؟!» این حرف معمولاً هم برای‌مان سنگین تمام می‌شود و این سرآغاز مشاجره با افراد است و به مرور اطرافیان از پیرامون ما پراکنده می‌شوند

حقیقت این است که بخشش هدیه‌ای است که به خودتان می‌دهید، ابتدا و مهم‌تر از هر چیزی به این دلیل که به شما اجازه می‌دهد رها کنید و به سمت جلو پیش بروید. بخشش یک قسمت الزامی از رها کردن احساسات منفی مانند ترش‌رویی، رنجش و خشم است. زمانی که فردی را واقعا می‌بخشیم، همچنین باعث خوب‌تر شدن حال خودمان می‌شود و ذهنیت خود را به سمت مهربانی و خوش‌بینی بیشتر تغییر می‌دهیم. بخشش به این معنا نیست که شما اشتباهی که در حق‌تان شده است را نادیده بگیرید یا چیزی که اتفاق افتاده است را فراموش یا چشم‌پوشی کنید. بلکه با این کار باعث می‌شوید افکار منفی دیگر نتوانند وجود شما را بخورند.

ما ممکن است فکر کنیم نبخشیدن یک فرد نوعی تنبیه برای او است، راهی که باعث می‌شود آن‌ها را مجبور کنیم بابت کاری که با ما کردند تقاص دهند. ممکن است احساس کنیم دریغ از بخشش راهی برای تایید آسیبی است که به خودمان رسیده است و حق مجازات را برای خودمان نگه داریم. در حق ما جفا شده است و ما باید فرد دیگر را مجبور کنیم بابت کاری که کرده است مجازات شود.

افکار منفی اغلب اوقات حول افکار مربوط به گذشته شکل می‌گیرند که آزاردهنده، ناراحت‌کننده یا ناامیدکننده هستند یا حول اضطراب یا ترس از اتفاقی که به باور ما در آینده رخ خواهد داد. این افکار ترسناک یا دردناک مانع این می‌شوند به  زمان حال توجه کنیم و بپذیریم در حال حاضر کجا قرار داریم. افکار منفی خشم و درد ذهنی به وجود می‌آورند چون ما بیشتر روی نشخوار ذهنی آن‌ها توجه داریم تا زندگی در واقعیت حال. زمانی که توجه خود را دوباره معطوف به زمان حال می‌کنید، مشاهده خواهید کرد که افکار منفی‌تان چیزی جز افکار نیستند. آن‌ها حقیقت ندارند. با زندگی در زمان حال، می‌توانید واقعیت را آن‌طور که می‌خواهید شکل دهید.

بدون شک در زندگی همه افراد مسائلی وجود دارد که قادر به مدیریت آن‌ها نیستند. قرار نیست شما به تنهایی از پس تمام مشکلات بر بیاید و بتوانید همه چیز را مدیریت کنید. نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که قرار نیست شما یک قهرمان باشید. در زندگی همیشه نکات و مسائلی وجود دارد که خارج از توان و عهده شما است. نیاز نیست درباره هر موضوعی نگران باشید و مرتب درباره آن غر بزنید. به عنوان مثال درباره شرایط اقتصادی قطعاً کاری از دست شما ساخته نیست. شما نمی‌توانید به تنهایی چرخ اقتصاد مملکت را بچرخانید و همه مشکلات را حل کنید و به همین دلیل غر زدن درباره این موضوع نه تنها فایده‌ای ندارد، بلکه موجب می‌شود که انرژی منفی به شما تزریق شود. بنابراین لازم است بسیاری از مسائلی را که تا امروز روی آن‌ها تمرکز می‌کردید و شما را آزار می‌داد رها کنید.

غر زدن موجب می‌شود شما تبدیل به فردی بدبین شوید و به محض این که کوچک‌ترین موضوعی رخ دهد تنها بر روی موارد منفی آن تمرکز خواهید کرد و این امر موجب می‌شود که نسبت به هر چیز و هر فردی که دچار احساس بدبینی شوید. به عنوان مثال به محض اینکه از کسی کوچک‌ترین نقطه ضعفی را ببینید بر روی آن تمرکز می‌کنید و نهایتاً موجب می‌شود که ویژگی‌های مثبت آن شخص را نادیده بگیرید و با تمرکز بر روی نقاط منفی او در ذهن شما تبدیل به فردی نالایق بشود که ترجیح می‌دهید ارتباط خود را با او قطع و یا کمتر کنید.

منفی بافی یک نوع محدودیت فکری است که شما مدام به خودتان می‌گویید که من نمی‌توانم کاری را انجام بدهم و مدام تکرار می‌کنید تا جز باورهای‌تان می‌شود. این را باور کنید و ایمان بیاورید که خوب بودن بهتر از عالی بودن نیست. پس عالی باشید و رسیدن به کمال هیچ گاه غیر قابل دست یابی نیست. در مقابل، اکثر افراد ترجیح می‌دهند پیشرفت کنند اما به کمال نرسند و کمال گرا نیستند. آدم‌های موفق به دلیل اینکه کمتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند و استرس ندارند با کارهایی که انجام می‌دهند خوشحال هستند و آن را به خوبی می‌گذرانند. و به دلیل افکار منفی‌ای که ندارند، می‌توانند یک کار را انتخاب کنند و درآن بهترین باشند.

منفی نگری به الگوی فکری منفی در مورد خودتان و اطراف‌تان برمی‌گردد. با وجودی که همه افراد ممکن است هرازگاهی تفکرات منفی را تجربه کنند، منفی بافی و تفکرات منفی می‌توانند تاثیری جدی روی طرز فکر شما در مورد خودتان و جهان داشته و حتی با کار و مطالعهٔ شما در تداخل بوده و روی عملکرد روزانه‌تان اثرگذار باشد. این‌ها علامتی از بیماری روانی هستند، از جمله افسردگی، اختلالات اضطراب، اختلالات شخصیتی و شیزوفرنی. همه افرادی که دچار منفی بافی هستند بیماری روانی ندارند، و درست برعکس آن، همهٔ افرادی که دچار بیماری‌های روانی هستند دائما افکار منفی را تجربه نمی‌کنند. با این وجود منفی نگری می‌تواند یک مقیاس ارزیابی برای سلامت روان و کیفیت زندگی شما باشد، خصوصا زمانی که نمی‌توانید آن را کنار بگذارید.

منفی بافی و تفکر منفی چیزی است که همهٔ ما هرازگاهی آن را تجربه می‌کنیم، اما منفی بافی مداوم می تواند سلامت روان شما را خراب کرده و باعث بروز افسردگی و اضطراب شود. تحقیقات نشان داده‌اند مثبت فکر کردن می‌تواند سلامت روانی شما را ارتقا بخشد، استرس را به حداقل رسانده و حتی منجر به بهبود سلامت دستگاه قلبی عروقی شود

تفکر منفی شما را به زندگی محدود می‌کند که متوسط و نارضایت‌بخش است. اگر می‌خواهید به حداکثر پتانسیل خود برسید، باید از زندانی که خودتان با افکار منفی به وجود آوردید، فرار کنید. تنها چیزی که نیاز دارید استمرار در تمرین و میل به غلبه به آن است.

همیشه همه چیز به خوبی پیش نمی‌رود و این کاملاً طبیعی است اما شما فرصت دارید دوباره بنویسید. زیبایی زندگی در این است که می‌توانید آن را اصلاح کنید. وقتی فهمیدید چیزی به درستی پیش نمی‌رود، یا تصمیم غلطی گرفته‌اید فقط کافی است آن را تغییر دهید. نامید نشوید و انرژی‌تان را صرف این کنید که ادامه داستان را بهتر بنویسید.

همینگوی می‌گوید: «اولین نسخه از هر چیزی مزخرف است.» این برنده نوبل ادبی، پیشرفت‌های روزانه‌اش را پیش روی خود قرار می‌داد. همینگوی نه تنها یک نویسنده با استعداد بود، بلکه خود را متعهد می‌کرد که به طور روزانه بنویسد. هر داستانی می‌تواند عالی باشد اما ابتدا باید پیش‌نویس آن را آماده کرد.

اگر می‌خواهید وارد داستان تازه‌ای از زندگی خود شوید ابتدا داستان قبلی را تمام کنید. بعضی از اوقات ما در برابر به پایان رساندن یک فاز زندگی خود مقاومت می‌کنیم و یک بخش زندگی را همه داستان حساب می‌کنیم. شما می‌توانید خود پایانی بر هر بخشی از داستان زندگی خود باشید و راه را برای ادامه داستان باز کنید. پس از داستان‌های گذشته عبور کنید.

خوشبختی و کامیابی فقط بازتاب چیزهایی که داریم یا تجربیات شخصی‌مان نیست بلکه یک حالت ذهنی است. درک این موضع باعث می‌شود تا مواجهه با تغییر برای‌تان راحت‌تر شود. می‌توانید به خاطر چیزهایی که نمی‌دانید مقاومت کنید یا از سفرتان (مسیر تغییرات) لذت ببرید، انتخاب با شماست.

هنر بهتر زیستن یعنی این‌که بدانیم که زندگی در این جهان ابدی نیست و لحظات آن برای ما تکرار نمی‌شود. پس تا حد امکان تلاش کنیم که از لحظه لحظه آن استفاده و از آن لذت ببریم. ریتم و آهنگ زندگی یکنواخت نیست، درست مانند ریتم قلب دارای منحنی‌هایی است که نشانگر زنده بودن انسان است؛ و در غیر این صورت قلب ازکارافتاده و انسان دیگر زنده نمی‌ماند.

بیایید: «زخم‌های خود را به حکمت تبدیل کنیم». به‌جای این‌که شکست ما را ناامید کند، به فواید آن بیندیشیم که چه قدر برای ما مفید بوده تا در آینده، موفقیت را در آغوش بگیریم. به‌جای این‌که دردها و رنج ها زخم کهنه‌ای شوند، نکات مثبت آن رنج ها را به خاطر بسپاریم و تجربه به دست آوریم تا دو بار از یک سوراخ، گزیده نشویم.

تجربه‌هایی که از شکست و ناکامی‌ها و دردها به دست می‌آوریم، بینش زا و کمال بخش‌اند و انسان را از خامی به پختگی می‌رسانند. نبوغ و استعدادها شکوفا نخواهند شد مگر در سایه تلاش و کوشش و رنج کشیدن! به تعبیر مرحوم دکتر محمود حسابی: «زندگی همین است. پر از فراز و نشیب است. تلخی و شیرینی دارد. همه‌چیز می‌گذرد. مهمْ این است که آدمْ یاد بگیرد وقتی کار یا زندگی، سخت می‌شود، میزان طاقت او در سختی، کمی بیشتر از مشکلی باشد که پیش آمده است»؛ «اگر روزهای سخت و دردناکی در زندگی انسان باشد و در همان حال با امید تلاش کند و علی‌رغم خستگی‌ها و سختی‌ها راه خود را ادامه بدهد خداوند درهای سعادت و خوش بختی را به روی او می‌گشاید».