بریده‌هایی از کتاب تفسیر نمونه (جلد اول)

همه کارهای ابراهیم علیه‌السلام از آغاز زندگی تا پایان، کم‌نظیر بود، مبارزه پی‌گیر او با بت‌پرستان و ستاره پرستان و در دل آتش قرار گرفتنش که حتی دشمن سر سختش «نمرود» را تحت تاثیر قرار داد و بی‌اختیار گفت: مَنِ اتَّخَذَ إِلهاً فَلْیتَّخِذْ مِثْلَ إِلهِ إِبْراهِیم: «اگر کسی بخواهد خدائی برگزیند باید مثل خدای ابراهیم برگزیند» .

نیمی از شخصیت ما را «عقل و خرد» تشکیل می‌دهد و نیمی را «غرائز و امیال» ، به همین دلیل ما به همان اندازه که نیاز به «تعلیم» داریم، نیاز به «تربیت» هم داریم، هم خرد ما باید تکامل یابد و هم غرائز درونی ما به سوی هدف صحیحی رهبری شوند. لذا پیامبران هم معلم‌اند، هم مربی، هم آموزش‌دهنده‌اند و هم پرورش‌دهنده.

«چه کسی ستمکارتر است از آنها که از بردن نام خدا در مساجد الهی جلوگیری می‌کنند و سعی در ویرانی آنها دارند» «وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللّهِ أَنْ یذْکرَ فیهَا اسْمُهُ وَ سَعی فی خَرابِها» .

نام «هاروت» و «ماروت» به عقیده بعضی از نویسندگان، ایرانی الاصل است او می‌گوید: در کتاب «ارمنی» با نام «هرروت» به معنی حاصل‌خیزی و «مروت» به معنی «بی‌مرگی» برخورد کرده است، او معتقد است که هاروت و ماروت مأخوذ از این دو لفظ می‌باشد. ولی این استنباط دلیل روشنی ندارد.

«در سرزمین بابل سحر و جادوگری به اوج خود رسید، باعث ناراحتی و ایذاء مردم گردیده بود، خداوند دو فرشته را به صورت انسان مأمور ساخت که عوامل سحر و طریق ابطال آن را به مردم بیاموزند، تا بتوانند خود را از شر ساحران بر کنار دارند.

کسانی که لباس طاعت پروردگار را از تن در آورده و از راه و رسم بندگی خارج شده‌اند «فاسق» گفته شده است.

این شیوه دیرینه اکثریت یهود است که به عهد خویش پایبند نیستند و هم اکنون نیز به روشنی می‌بینیم: هر گاه منافع صهیونیست‌ها و اسرائیل غاصب به خطر بیفتد، تمام عهدنامه‌های خصوصی و جهانی را زیر پا گذارده، و با بهانه‌های واهی، همه را به دست فراموشی می‌سپارند.

احادیثی در دست داریم که به موجب آنها جبرئیل به صورت‌های گوناگون بر پیامبر نازل می‌شد، و در «مدینه» جبرئیل غالباً به صورت دحیه کلبی که مردی بسیار زیبا بود بر آن حضرت نمایان می‌گشت.

دستورات الهی که تکامل بخش انسان‌هاست از سوی خداوند به وسیله فرشتگان بر پیامبران نازل می‌شود، و اگر تفاوتی بین مأموریت‌های آنها باشد از قبیل تقسیم مسئولیت است، نه تضاد در مأموریت، آنها همه در مسیر یک هدف قرار دارند، بنابراین، دشمنی با یکی از آنها، دشمنی با خدا است.

شفاعت از نظر منطق اسلام یک موضوع بی قید و شرط نیست، بلکه قیود و شرایطی دارد که چهره اصلی شفاعت و فلسفه آن را روشن می‌سازد: از نظر جرمی که درباره آن شفاعت می‌شود از یک سو. شخص شفاعت شونده از سوی دیگر. و شخص شفاعت کننده از سوی سوم.

ب ـ مفهوم دیگر شفاعت، بر محور دگرگونی و تغییر موضع «شفاعت‌شونده» دور می‌زند، یعنی شخص شفاعت شونده موجباتی فراهم می‌سازد که از وضع نامطلوب و در خور کیفر بیرون آمده و به وسیله ارتباط با شفیع، خود را در وضع مطلوبی قرار دهد که شایسته و مستحق بخشودگی گردد، و همان طور که خواهیم دید، ایمان به این نوع شفاعت در واقع یک مکتب عالی تربیت و وسیله اصلاح افراد گناهکار و آلوده، و بیداری و آگاهی است، و شفاعت در منطق اسلام از نوع اخیر است.

«شما (مسلمانان) بهترین امتی بودید که برای نفع انسان‌ها آفریده شده‌اید...» .

در بسیاری از آیات قرآن، ایمان و عمل صالح در کنار هم واقع شده‌اند به گونه‌ای که نشان می‌دهد این دو جدائی‌ناپذیرند، و راستی هم چنین است؛ زیرا ایمان و عمل، مکمل یکدیگرند.

کتابی که محمّد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله آورده است، عقل‌ها را در برابر خود مغلوب ساخته و تاکنون کسی نتوانسته است مانند آن را بیاورد، سبک این کتاب، با هیچ یک از سبک‌های معمول میان عرب، اعم از خطابه، رجز، شعر و سجع کاهنان شباهت ندارد.

آن کس که زمین را بستر شما، و آسمان (جوّ زمین) را همچون سقفی بالای سر شما قرار داد؛ و از آسمان آبی فرو فرستاد؛ و به وسیله آن، میوه‌ها را پرورش داد؛ تا روزی شما باشد، بنابراین، برای خدا همتایانی قرار ندهید، در حالی که می‌دانید (هیچ یک از آنها، نه شما را آفریده، و نه روزی می‌دهند) .

‌کنیم ـ خداوندی که قدرتش مافوق همه قدرت‌ها است ـ سبب می‌شود از نظر روانی نیرو و توان بیشتری در خود احساس کنیم، مطمئن‌تر باشیم، بیشتر کوشش کنیم، از عظمت مشکلات نهراسیم و مأیوس نشویم، و ضمناً نیت و عملمان را پاک‌تر و خالص‌تر کنیم. و این است رمز دیگر پیروزی به هنگام شروع ک

انسان، روح و ایمان می‌بخشد، او را به خدا نزدیک می‌کند، صفای دل و روحانیت می‌آفریند،

و به تعبیر دیگر این سوره، مراحل سه‌گانه ایمان: اعتقاد به قلب، اقرار به زبان، و عمل به ارکان را در بر دارد، و می‌دانیم

پرهیزگاران و مومنان راستین کسانی هستند که در برنامه‌های خود، ثبات و استمرار دارند، فراز و نشیب زندگی در روح و فکر آنها اثر نمی‌گذارد و خللی در برنامه‌های سازنده آنها ایجاد نمی‌کند.

امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: «تورات» در ششم ماه مبارک رمضان، «انجیل» در دوازدهم، «زبور» در هیجدهم و «قرآن مجید» در شب قدر نازل گردیده است.