بریده‌هایی از کتاب تفسیر نمونه (جلد اول)

در حدیثی از پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله می‌خوانیم: ما ینْبَغِی لاِمْرِئٍ مُسْلِمٍ أَنْ یبِیتَ لَیلَةً إِلاّ وَ وَصِیتُهُ تَحْتَ رَأْسِهِ: «سزاوار نیست مسلمان شب بخوابد، مگر این که وصیت‌نامه‌اش زیر سر او باشد» . البته جمله زیر سر بودن به عنوان تأکید است، منظور آماده بودن وصیت است.

این نیز نهایت کوتاه فکری است که انسان خیال کند با وصیت کردن فال بد می‌زند و مرگ خویش را جلو می‌اندازد، بلکه، وصیت یک نوع دوراندیشی و واقع‌بینی غیر قابل انکار است، و اگر مایه طول عمر نباشد مایه کوتاهی عمر هرگز نخواهد بود.

مَثَل (تو در دعوت) کافران، بسان کسی است که (حیوانات را برای نجات از خطر،) صدا می‌زند؛ ولی آنها چیزی جز سر و صدا نمی‌شنوند؛ (کافران) کر و لال و نابینا هستند؛ از این رو چیزی نمی‌فهمند!

انحراف‌ها و تبهکاری‌ها غالباً به طور تدریج در انسان نفوذ می‌کند، نه به صورت دفعی و فوری،

شرق و غرب جهان از آن خدا است.

مسلمانان باید در برنامه‌های خود مراقب باشند هرگز بهانه به دست دشمن ندهند، حتی از یک جمله کوتاه که ممکن است سوژه‌ای برای سوء استفاده دشمنان گردد، احتراز جویند، قرآن با صراحت برای جلوگیری از سوء استفاده مخالفان، به مومنان توصیه می‌کند: حتی از گفتن یک کلمه مشترک که ممکن است دشمن از آن معنی دیگری قصد کند و به تضعیف روحیه مومنان بپردازد، پرهیز کنند

در این مورد فقهای اسلام همه می‌گویند: یاد گرفتن و انجام اعمال سحر و جادوگری حرام است. در این قسمت احادیثی از پیشوایان بزرگ اسلام رسیده است که در کتاب‌های معتبر ما نقل گردیده، از جمله این که: علی علیه‌السلام می‌فرماید: مَنْ تَعَلَّمَ شَیئاً مِنَ السِّحْرِ قَلِیلاً أَوْ کثِیراً فَقَدْ کفَرَ وَ کانَ آخِرَ عَهْدِهِ بِرَبِّه...: «کسی که سحر بیاموزد، کم یا زیاد، کافر شده است، و رابطه او با خداوند به کلی قطع می‌شود...» .

در حقیقت این سه دستور (یادآوری نعمت‌های بزرگ خدا، وفای به عهد پروردگار، و ترس از نافرمانی او) اساس تمام برنامه‌های الهی را تشکیل می‌دهد.

توجه به نماز و راز و نیاز با پروردگار، نیروی تازه‌ای در انسان ایجاد می‌کند و او را برای رویاروئی با مشکلات نیرو می‌بخشد.

«آنها که مورد پرستش شما هستند هرگز نمی‌توانند مگسی بیافرینند اگر چه دست به دست هم بدهند، حتی اگر مگس چیزی از آنها برباید آنها قدرت پس گرفتن آن را ندارند، هم طلب کننده ضعیف است و هم طلب شونده» .

«خداوند بزرگ صد باب رحمت دارد که یکی از آن را به زمین نازل کرده است، و در میان مخلوقاتش تقسیم نموده و تمام عواطف و محبتی که در میان مردم است از پرتو همان است، ولی نود و نه قسمت را برای خود نگاه داشته و در قیامت بندگانش را مشمول آن می‌سازد»

۸ ـ مرا به «مجاهدت» یاد کنید، تا شما را به «هدایت» یاد کنم، شاهد این سخن آیه ۶۹ سوره «عنکبوت» است که می‌فرماید: «وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِینَّهُمْ سُبُلَنا» . ۹ ـ مرا به «صدق و اخلاص» یاد کنید، شما را به «خلاص و مزید اختصاص» یاد می‌کنم. ۱۰ ـ مرا به «ربوبیت» یاد کنید، شما را به «رحمت» یاد می‌کنم، مجموعه سوره «حمد» می‌تواند گواه این معنی باشد.

این ارتباط آن را در مسیر صحیح قرار می‌دهد و از هر گونه انحراف باز می‌دارد و به همین دلیل چنین کاری حتماً به پایان می‌رسد و پربرکت است.

می‌دانیم «أُمّ» به معنی اساس و ریشه است.

سوره «حمد» که ام الکتاب است به او آموخت، سپس اضافه فرمود این سوره شفای هر دردی است مگر مرگ» .

«شیطان چهار بار فریاد کشید و ناله سر داد، نخستین بار روزی بود که از درگاه خدا رانده شد، سپس هنگامی بود که از بهشت به زمین تنزل یافت، سومین بار هنگام بعثت محمّد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله بعد از فترت پیامبران بود، و آخرین بار زمانی بود که سوره حمد نازل شد»

رنگ‌های غیر خدائی را بشوئید!

(چرا حقیقت را کتمان می‌کنید؟!)» و چه کسی ستمکارتر است از آن کس که گواهی و شهادت الهی را که نزد اوست، کتمان می‌کند؟! و خدا از اعمال شما غافل نیست.

خودپرستی و خودمحوری معمولاً سبب می‌شود انسان حق را در خودش منحصر بداند، همه را بر باطل بشمرد و سعی کند دیگران را به رنگ خود در آورد قرآن در نخستین آیه مورد بحث می‌فرماید: «اهل کتاب گفتند: یهودی یا مسیحی شوید تا هدایت یابید» ! «وَ قالُوا کونُوا هُوداً أَوْ نَصاری تَهْتَدُوا» .

«آیات آن را با دقت بخوانند و حقایق آن را درک کنند و به احکام آن عمل بنمایند، به وعده‌های آن امیدوار، و از وعیدهای آن ترسان باشند، از داستان‌های آن عبرت گیرند، به اوامرش گردن نهند و نواهی آن را بپذیرند، به خدا سوگند منظور حفظ کردن آیات و خواندن حروف و تلاوت سوره‌ها و یاد گرفتن اعشار و اخماس آن نیست. آنها حروف قرآن را حفظ کردند اما حدود آن را ضایع ساختند، منظور تنها این است که در آیات قرآن بیندیشند و به احکامش عمل کنند، چنان که خداوند می‌فرماید: این کتابی است پر برکت که ما بر تو نازل کردیم تا در آیاتش تدبر کنند» .