بریده‌هایی از کتاب موهبت کامل‌ نبودن

دست به کار شوید: وقتی در موقعیتی قرار می‌گیرم که احساس آسیب‌پذیری و ضعف می‌کنم، سعی می‌کنم اولویت اولم را اصالت قرار دهم. وقتی اصیل بودن را هدف قرار می‌دهم و برای تحقق آن کار می‌کنم، هرگز پشیمان نمی‌شوم. ممکن است احساساتم جریحه‌دار شود اما هرگز احساس شرم و سرافکندگی نمی‌کنم. اما وقتی پذیرش و تأیید دیگران برایم مهم می‌شود و در نهایت بهره‌ای از آن نمی‌برم، احساس شرم به سراغم می‌آید: «آن‌قدر که باید خوب نیستم.» وقتی اصیل ماندن برایم مهم می‌شود اما دیگران آن را نمی‌پسندند مشکلی برایم پیش نمی‌آید،

مشکل اینجاست که وقتی به حرف دیگران اهمیت نمی‌دهیم و از رنجشی مصون می‌مانیم، نمی‌توانیم پیوند و ارتباط مؤثری برقرار کنیم. شجاعت این است که قصه خود را بازگو کنیم و خود را در معرض انتقاد قرار دهیم. اگر بخواهیم پیوند صمیمانه را تجربه کنیم، باید این خطر را به جان بخریم و پرده از ضعف و آسیب‌پذیری خود برداریم.

همه ما می‌ترسیم که مبادا خودکامه یا خودمحور به‌نظر برسیم. دوست نداریم اصالت ما به‌عنوان خودخواهی یا خودشیفتگی تلقی شود.

ای کامینگز نوشته است: «در دنیایی که شب و روز تلاش می‌شود تا از ما، کسی غیر از خودمان بسازند، خود بودن و خود ماندن سخت‌ترین نبردی است که انسان می‌تواند داشته باشد.» «واقعی ماندن» یکی از شجاعانه‌ترین مبارزه‌هایی است که در تمام عمر می‌توانیم داشته باشیم.

اگر می‌خواهید پذیرش داستان خود و تاب‌آوری در مقابل شرم را آغاز کنید، با این سؤال‌ها شروع کنید. پاسخ به این سؤال‌ها می‌تواند زندگی شما را تغییر دهد: ۱. وقتی به کنج شرم و آزرم افکنده می‌شوید، چگونه شخصی می‌شوید؟ ۲. چگونه از خود محافظت می‌کنید؟ ۳. در استفاده از راهکارهای سه گانه هورنای (حرکت به‌سوی (مردم)، حرکت علیه (مردم) و دوری از (مردم)) با چه کسی تماس می‌گیرید؟ ۴. وقتی احساس خرد شدن و رنجش می‌کنید، شجاعانه‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید چیست؟

در واقع تاب‌آوری، آشکار شدن تدریجی واقعیت برای فرد است

خبر خوش این است که همه می‌توانیم تاب‌آوری خود را در مقابل شرم افزایش دهیم. تاب‌آوری در برابر شرم به این معناست که بتوانیم آن را تشخیص دهیم، به‌نحوی سازنده با آن روبه‌رو شویم و با حفظ احساس ارزشمندی و اصالت خود، آن را پشت سر بگذاریم و در نهایت به‌واسطه این تجربه شجاعت، شفقت و پیوند با دیگران را در خود پرورش دهیم. اولین نکته‌ای که لازم است درباره شرم بدانیم این است که هرچه کمتر درباره آن حرف بزنیم، بیشتر بر ما غلبه می‌کند.

شرم احساس یا تجربه‌ای بسیار دردناک است که به ما می‌گوید نقص داریم و ازاین‌رو درخور آن نیستیم که ما را دوست داشته باشند یا احساس تعلق را تجربه کنیم. احساس شرم ما را متقاعد می‌کند که پذیرش داستان زندگی‌مان باعث می‌شود در نظر دیگران کوچک و بی‌اهمیت تلقی شویم و به‌این‌ترتیب احساس ارزشمندی را کنار می‌زند. می‌ترسیم اگر دیگران با هویت ما آشنا شوند، یعنی اینکه بدانند از کجا آمده‌ایم، چه عقایدی داریم، با چه مشکلاتی دست به گریبانیم و یا حتی چه نقاط قوتی داریم، ما را دوست نداشته باشند

۱. همه ما از این احساس برخورداریم. شرم احساسی همگانی و از هیجان‌های اولیه‌ای است که تمام انسان‌ها تجربه می‌کنند. تنها کسانی این احساس را تجربه نمی‌کنند که از ظرفیت همدلی و برقراری ارتباطات انسانی بی‌بهره‌اند. ۲. همه انسان‌ها از صحبت کردن درباره شرم می‌ترسند. ۳. هرچه کمتر درباره شرم صحبت کنیم، بیشتر تحت سلطه آن قرار می‌گیریم.

شرم احساس گرمی است که سراپای وجودمان را فرا می‌گیرد و احساس کوچکی، نقص و هرگز کافی نبودن را در ما ایجاد می‌کند

بعضی از نگرانی‌ها، بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی هستند، اما بیشتر اضطراب‌ها ناشی از انتظاراتی است که خودم بر خودم تحمیل می‌کنم. دلم می‌خواهد پروژه اِلن تحسین برانگیز باشد، چارلی بهانه خانه را نگیرد و من به نوشتنم برسم. دوست دارم به دنیا نشان بدهم که چطور بین زندگی حرفه‌ای و خانوادگی‌ام تعادل برقرار کرده‌ام. دلم می‌خواهد حیاط منزلمان زیبا به‌نظر برسد و همه بگویند، وای خدای من! چه شهروندان متشخصی. بعضی روزها با این خواست که در نظر همه اَبَر باشم می‌جنگم و بر آن غلبه می‌کنم، اما بعضی روزها خواسته‌ام بر من چیره می‌شود و تمام انرژی‌ام را می‌گیرد.

اما جان کلام اینکه: اگر بخواهیم باتمام‌وجود و با صداقت زندگی کنیم و عشق بورزیم و با احساس خودارزشمندی با دیگران برخورد کنیم، لازم است درباره موانع حرف بزنیم، به‌ویژه درباره شرم، ترس، ضعف و آسیب‌پذیری.

فهرست دستورات او حاکی از ترس‌های بیمارگونه فرهنگ ما بود. ما نمی‌خواهیم ناراحت شویم و پیوسته درصدد راه‌حل‌های کوتاه و پیش‌پاافتاده‌ای هستیم که راه شاد زیستن را به ما بیاموزند و البته من برای این کار ساخته نشده‌ام، هرگز این‌طور نبوده‌ام. سوءتفاهم نشود. نه اینکه دوست نداشته باشم با یک جهش برق‌آسا از روی موانع سخت بپرم، نه هرگز. اما واقعیت این است که این شیوه مؤثر نیست. بدون کار کردن روی خود تغییر نمی‌کنیم، رشد نمی‌کنیم و جلو نمی‌رویم. اگر واقعا می‌خواهیم شاد زندگی کنیم، پیوند و ارتباط حقیقی با دیگران داشته باشیم و به زندگی خود معنا دهیم باید با موانع راه آشنا باشیم.

ببین، قضیه اینه که تو یک محققی اما بهترین کاری که تو بتوانی ارائه بدهی، حاصل عقل و دانش‌ات نیست، بلکه کار دلت است. ببین چه کاری را بهتر انجام می‌دهی، همان کار را بکن، قصه بگو. ولی سعی کن واقعی و صادقانه باشد.»

نکته دیگری که این پژوهش برایم روشن کرد این بود که عشق به خود و پذیرش خود، موضوعی انتخابی نیستند که در صورت داشتن وقت اضافه به آن‌ها بپردازیم. آن‌ها از اولویت‌های اساسی زندگی به‌شمار می‌روند.

شرکت در باندها، غیبت و شایعه‌پراکنی همه و همه برای این است که نسبت به گروه، آرمان یا مجموعه خاصی، احساس تعلق کنیم. اما این نیاز تأمین نمی‌شود مگر آنکه خود واقعی‌مان را رو کنیم و همان‌طور که هستیم موردپذیرش قرار گیریم.

. ما همان‌قدر می‌توانیم به دیگران عشق بورزیم که به خود عشق می‌ورزیم

برای کسب همین احساس تعلق است که درصدد جلب تأیید و پذیرش دیگران بر می‌آییم. می‌دانیم چه لباسی بپوشیم، درباره چه موضوعی حرف بزنیم، چگونه دیگران را شاد و راضی نگه داریم و از ذکر چه مواردی خودداری کنیم. خلاصه اینکه خوب می‌دانیم چطور مانند بوقلمون رنگ عوض کنیم تا بلکه در گروه و طبقه‌ای خاص جای بگیریم. یکی از نکاتی که این پژوهش روشن کرد این بود که این‌گونه تلاش‌ها نه تنها احساس تعلقی در ما ایجاد نمی‌کنند، بلکه مانع از ایجاد آن هم می‌شوند. در این تلاش‌ها ابتدا موقعیتی را بررسی می‌کنیم تا ببینیم برای پذیرفته شدن چطور باید باشیم. اما برای احساس تعلق واقعی نیازی نیست هویت خود را تغییر دهیم، بلکه برعکس باید خودمان باشیم.

شاید هر روز عبارت «دوستت دارم» را به زبان جاری کنید، اما آخرین باری که به‌طور جدی درباره معنی آن با شخص دیگری صحبت کردید کی بود؟

بزرگ‌ترین چالشی که در مقابل اکثر ما قرار دارد این است که باور کنیم هم‌اکنون و در همین لحظه هم ارزشمندیم. احساس ارزشمندی شرط یا پیش‌نیازی ندارد. بسیاری از ما دانسته و ندانسته برای احساس ارزشمندی خود شرط می‌گذاریم: اگر ده کیلو وزن کم کنم، آدم باارزشی می‌شوم. اگر باردار شوم، احساس ارزشمندی می‌کنم. اگر همه فکر کنند من پدر/ مادر خوبی هستم، احساس ارزش می‌کنم.