بریده‌هایی از کتاب تکامل عقول در پرتو انتظار ظهور (جلد اول)

منظور از معرفت به امام علیه‌السّلام، معرفت ظاهری نیست، بلکه منظور، شناخت علت وجودی و کیفیت تأثیر وجود آن حضرت در حرکت تکاملی انسان می‌باشد.

علّامه طباطبایی فرمودند: راه معرفت امام علیه‌السّلام جز از راه عرفان و سلوک إلی‌الله مقدور و میسّر نخواهد شد.

در بین جوامع بشری از ابتدای خلقت آدم تا زمان حاضر و پس از این، همیشه دو مکتب و دو طرز فکر در جریان بوده و خواهد بود: یکی مکتب اصالت مادّه، و دوّم مکتب اصالت روح و معنا. این دو مکتب، نه اختصاص به الهیّون به معنای اصطلاحی، و نه اختصاص به ماتریالیست‌ها به معنای اصطلاحی دارد. قائلین به مکتب اصالت مادّه، تنها افراد منکر عالم معنا و روح و عوالم پس از مرگ نیستند، بلکه هر کس که در روش و مرام خود رضای پروردگار را کنار بگذارد و مصالح فردی و شخصیتی و دنیوی را بر مصالح الهی ترجیح دهد، او قائل به اصالت مادّه و پیروی از این مکتب بوده و ماتریالیست است.

از آنجایی که نفس انسان به‌واسطهٔ دوری از عوالم معنی و ملکوت، متمایل به ظاهرگرایی و توجّه به عالم ماده است؛ حتّی اگر وارد دین گردد، تمایل خود را هنوز از دست نداده است و این توجّه به عالم ماده در قالب دین خود را بروز و ظهور می‌دهد. در گذشته بُت لات و عُزّیٰ را می‌پرستید و اکنون بت او ممکن است همین اعمال ظاهریّه باشد

برای تحقّق تکامل عقلانی مردم، آن معجزاتی که در بدو رسالت از پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم ظهور و بروز می‌کرد، رفته‌رفته کمتر می‌شد، تا اینکه مردم به‌واسطهٔ تعقّل بتوانند مسیر صحیح را از بی‌راهه تشخیص بدهند. چراکه اگر در وجود انسان‌ها به‌جایی عقل و فطرت، روح استکبار و عناد حاکم باشد، پیامبر خدا صدها معجزه هم برای آنها بیاورد، هم‌چنان از در انکار وارد شده و زیر بار حقّ نمی‌روند! و اگر هم با جلوهٔ اعجاز بپذیرند، روزی با سحر سامری، دین و دنیای خویش را می‌بازند.