کتاب ژرفای زن بودن

«من هیچ‌وقت با مادرم کنار نیامدم. همیشه فکر می‌کردم او به من حسودی می‌کند چون درسم در مدرسه خوب بود و این امکان را داشتم که به دانشگاه بروم و ادامه تحصیل بدهم در حالی که برای خود او هرگز چنین امکانی وجود نداشت. من ابدا نمی‌خواستم روزی شبیه او شوم. می‌خواستم شبیه پدرم باشم، چون او را فردی انعطاف‌پذیر و موفق می‌دیدم که از کار خود راضی است. مامان هیچ‌وقت شاد نبود. آن روزها اصلاً به فکرم خطور نمی‌کرد که ممکن است موفقیت پدر به بهای عدم‌موفقیت مادر به‌دست آمده باشد یا ممکن است نفرت مادر از خود و پیامی که او به دخترانش منتقل می‌کرد ریشه در طرز رفتار جامعه با زنان داشته باشد.»

«من خودم را برتر از زنان دیگر می‌دانستم و می‌خواستم مثل یک مرد فکر کنم. از خودم به‌عنوان زن نفرت داشتم. من در تلاش برای همذات‌پنداری با مردان، در واقع خود را از بخش‌های بزرگی از وجودم دور کرده بودم، معیاری تعیین کرده بودم که می‌گفت هر چیزی برای اینکه باارزش باشد باید دشوار، مشخص و کمیت‌پذیر باشد. حالا می‌فهمم که من در اواخر دوره نوجوانی، با طرد زنانگی، مانع از رشد خود به‌عنوان زن شدم، مهارت‌های ذاتی و درونی خود را انکار کردم و آنچه را که به من لذت می‌بخشید نادیده گرفتم.»

بهترین برده نیازی نیست کتک زده شود او خودش خود را می‌زند نه با شلاق چرمی، و نه با چوب و ترکه بلکه با شلاق ظریف زبان خودش و ضربه آرام ذهن خود علیه خود به راستی کیست که در نفرت از خود با او برابری کند کیست که بتواند در ظرافت خودآزاری به پای او برسد برای این کار به سال‌ها تعلیم نیاز است!

«زن در وهله اول به پرورش دادن علاقه‌مند است، زن می‌تواند بدنی را، روحی را، تمدنی را و جامعه‌ای را بپروراند. اما اگر او هیچ چیزی برای پرورش دادن نیابد حس کارآمدی خویش را از دست می‌دهد.»

شخص خردمندی زمانی گفته که هدف اصل مردانه «در کمال بودن» و هدف اصل زنانه «کامل بودن» است. اگر شما در کمال باشید دیگر نمی‌توانید کامل باشید زیرا باید تمام نواقص و کاستی‌های طبیعت خود را بیرون برانید. اگر کامل باشید هم نمی‌توانید تمام و کمال باشید زیرا کامل بودن یعنی هم خوب و هم بد، هم درست و هم نادرست، هم امید و هم یأس. پس شاید بهترین کار این باشد که به چیزی کمتر از کمال و چیزی کمتر از کامل رضایت دهیم. شاید لازم است که با میل و رغبت بیشتری زندگی را همین‌گونه که هست بپذیریم.

اگر روان زنی مادر او را به‌طرز منفی یا مخربی «در خود جا داده باشد»، او از سرشت مثبت زنانه جدا می‌ماند

زنان بافنده هستند؛ آن‌ها مردان، کودکان و همه موجودات دیگر را به‌هم می‌پیوندند تا از شبکه حیات حمایت کنند. زنان آفرینشگر هستند؛ آن‌ها بچه‌های کوچک و فرزندان رؤیاهای خود را به دنیا می‌آورند. زنان شفاگر هستند؛ آن‌ها اسرار بدن، خون و روح را می‌دانند زیرا این‌ها همه با هم یکی هستند. زنان عاشق هستند؛ آن‌ها با شادمانی یکدیگر، مردان، کودکان و حیوانات و درختان را در آغوش می‌گیرند و از جان و دل به داستان پیروزی‌ها و غم‌های آن‌ها گوش می‌دهند. زنان کیمیاگرند، آن‌ها از ریشه‌های خشونت، نابودی و بی‌حرمتی به زنانگی پرده برمی‌دارند و زخم‌های فرهنگی را متحول می‌کنند. زنان حافظان روح زمین هستند؛ آن‌ها تاریکی را از مخفیگاه بیرون می‌آورند و به قلمروهای نامرئی ارج می‌نهند. زنان شیرجه‌زن هستند؛ آن‌ها به اعماق رمزورازها شیرجه می‌زنند و به جایی می‌روند که امن، شگفت‌انگیز و جانبخش است.

«این سرزمین یعنی سرزمین تاریک روح، یک قلمروی بی‌نقشه است. زمین تاریک، مرطوب و خون‌آلود است و من تنها هستم. هیچ متحدی نمی‌بینم، هیچ آسایشی نمی‌یابم و هیچ علامتی آشکار نیست. احساس می‌کنم قطعه‌قطعه شده و زخمی‌ام. دنبال قسمت‌های تکه‌تکه شده خودم می‌گردم، چیزی که بتوان آن را شناخت، اما تنها چند تکه را پیدا کرده‌ام که نمی‌دانم چطور آن‌ها را به‌هم بچسبانم. این دوره زندگی با تمام مبارزه‌هایی که تاکنون داشته‌ام تفاوت دارد. این فتح و ظفر بر دیگری نیست، بلکه رودررو شدن با خودم است.

گشتینانا چیزهای زیادی برای یاد دادن به زنان قهرمان امروزی دارد. او برای کسب تأیید و تحسین دیگران هبوط نمی‌کند بلکه برای تجربه چرخه سرشت زنانه به اعماق می‌رود. او خرد چرخه‌های تغییر را به‌دست می‌آورد و هم تاریکی و هم نور را می‌پذیرد. تاریکی یعنی همان وجه غریزی که به ما کمک می‌کند تا در رنج و مرگ، معنا را بیابیم و نور را یعنی وجه سرورآمیزی که بر قدرت و شهامت و زندگی ما صحه می‌گذارد.

ساختارهای برقراری ارتباط با دیگران، الگوهای حرکات بدنی و لحن صدای او، همه و همه مُهر مادر را بر خود دارند.