بریده‌هایی از کتاب رضا‌خان و توسعه ایران

چنانچه این دگرگونی صورت‌گرفته در محیط زیستی و اجتماعی در جهت رفع نیازمندی‌ها نباشد و یا موجب تخریب زیست‌محیطی و توسعه ناپایدار شود، ناموزون نام می‌گیرد و در صورتی که تحت‌تأثیر خواسته‌ها، فرصت‌ها و نیازهای عامل خارجی یا جامعه دیگر قرار گیرد آن را توسعه برون‌زا یا پیرامونی می‌گویند.

. کلاه اجنبی ملیت را از بین برد و برداشتن چادر عفت را.

در همه شهرهای اروپا عده نظمیه به مراتب بیش از تهران است و امنیت تهران را ندارند. پاریس که به اشتباه معروف به کانون آزادی، مساوات و برادری است، شبی نیست که یکی دو قتل در آن واقع نشود. مشرق زمین در سایه دیانت که هنوز در توده هست، سازش، قناعت، صبر و بردباری‌اش بیشتر است

مهدیقلی‌خان که مدت‌ها در مقام نخست‌وزیری در دستگاه رضاخان خدمت کرده است، زمانی که بی‌توجهی تدریجی شاه به مذهب، بلکه مبارزۀ تدریجی او با دیانت را مشاهده می‌کند، می‌کوشد طی نامه‌ای رضاشاه را متوجه ارزش و اهمیت دین و اخلاق نماید و نقش برجستۀ آن دو امر را در امنیت و قوام اجتماع به او گوشزد کند. نه فقط باید توجه دولت به رشتۀ تعلیمات عرفی باشد، بلکه تعلیمات اخلاقی به همان درجه از اهمیت است. دیانت ستون اخلاق ملت است. دیانت پلیس مخفی است

ارتشبد حسین فردوست در اثر خود به نام ظهور وسقوط سلطنت پهلوی اگرچه عمدتاً بر تحولات عصر محمدرضا متمرکز است، اما در اوایل جلد نخست کتاب خود اطلاعات گرانبهایی راجع به رضاخان به دست می‌دهد. نوشته او زندگی شخصی رضاخان ارتباط با اطرافیان، نقش انگلیسی‌ها در روی کارآمدن وی تا سقوط او را دربر می‌گیرد. فردوست بسیاری از خاطرات خود از رضاخان را از زبان محمدرضا نقل کرده است.

رنسانس، رفرمیسم، انقلاب صنعتی و غیره به‌تدریج تمدن جدیدی شکل گرفت. این تمدن که بر اصول خاصی چون انسان‌گرایی، فرقه‌گرایی و غیره استو

به نظر می‌رسد هرگونه برنامه‌ریزی و تلاش امروزین برای توسعه ایران باید متکی بر مطالعات تاریخی در این زمینه باشد و به نوعی این‌گونه مطالعات رمز موفقیت آن به حساب می‌آید، زیرا مسائل امروز کشور ما در ارتباط با مسائل گذشته آن قرار دارد. از طرفی با توجه به رویکردهای متعددی که در ارتباط با توسعه می‌توان اتخاذ کرد، بررسی پیشینۀ توسعه در ایران و حتی دیگر کشورها می‌تواند به عنوان تجاربی ارزشمند برای اتخاذ رویکردهای مناسب در پیش روی برنامه‌ریزان توسعه قرار داشته باشد و آنان را از افتادن به وادی‌های ناکارآمد باز دارد.