بریده‌هایی از کتاب آتش بدون دود (جلد پنجم از مجموعه هفت جلدی)

«پالاز! جهان جهان بزدل‌ها نیست. یا بمیر یا بجنگ یا به بزدلیِ خود اعتراف کن تا شاید معالجه‌ات کنیم و نجاتت بدهیم!»

فرهنگ، سواد، تحصیلات، کتاب‌خواندن، سیاست، مشاغل جدّی و موقعیت‌های اجتماعیِ وقت‌گیر نباید زن را از زن‌بودن و مرد را از مردبودن بیندازد، همان‌طور که زن و مرد را از انسان‌بودن؛

ما هر لحظه در معرض خطریم چراکه طهارت تَن _که ما را از همهٔ حیوانات جدا می‌کند_ برخلاف تصوّر ساده‌دلانهٔ تو، امری ارادی‌ست، نه طبیعی و غریزی و فطری. طاهرنگه‌داشتن جسم امری‌ست که به شجاعت، قدرت تفکّر، تسلّط دایمی بر نفس، و ایمان غول‌آسا احتیاج دارد. به علّت اساسی و فلسفه احتیاج دارد.

ارزش هر چیزی، در جهان ما، کمتر از ارزش آن‌چیزی‌ست که از پیِ هر التماس، فرومی‌ریزد و ویران می‌شود.

چرا غالباً این‌طور به نظر می‌رسد که سادگانِ صمیمی، مردمی دیرانتقال‌اند؟ _ چون به نظر می‌رسد که این گروه‌ِ کمیاب، جهان خالی از صفای زمان خویش را ادراک و منتقل نکرده‌اند، که اگر کرده‌بودند این را هم درک می‌کردند که با صداقت و سادگی، قابلیت تطبیق خود را با جهان زمان خود از دست می‌دهند و ذلیل می‌شوند.

سوارِ نامرد از پیادهٔ مرد می‌ترسد.

من امّا تنها آوارهٔ روزگار خویش نیستم. آوارگی، سرنوشت انسان اندیشمند عصر ماست؛ و تا رسیدن به سرپناهی آرام‌بخش، چه چاره از جست‌وجو در تمامی جهات؟

شبهِ‌سیاسی‌ها، برای مبارزه از سرطان هم بدترند. چرا این‌طور مرا نگاه می‌کنی و لبخند می‌زنی؟ ها؟ آنها که به‌خاطر عقده‌هایشان، بیماری‌هایشان، کمبودهای فردی‌شان، توسری‌خوردگی‌هایشان، و به‌خاطر شهرت‌پرستی و جنونِ مقام و تمایلات جنسی‌شان، به میدان سیاست می‌آیند، تمام راه‌های یک مبارزهٔ شرافتمندانه را می‌بندند؛

عرفانی که من از آن سخن گفتم، و تو را به مددِ منصور به سوی آن راندم، این خاصیت را دارد که حذف سوآل می‌کند، و تو محتاج آنی که جواب باشی، نه سوآل. سوآل، تو را خمیر خواهدکرد؛ چراکه بسیاری از پرسش‌ها، به‌حقیقت، به پاسخ نمی‌رسند؛ و نرسیدن، تو را خُردوخمیر می‌کند: ذهنِ تو را، روحِ تو را، و حتّی جسمِ تو را.

تا رسیدن به سرپناهی آرام‌بخش، چه چاره از جست‌وجو در تمامی جهات؟