بریده‌هایی از کتاب اسم شب، سیاهکل

نهضت آزادی در اعلامیه‌ای که همزمان با تشکیل کنگره صادر کرد بر خلاف سیاست‌های رسمی جبهه ملی به شاه به عنوان مسئول اصلی نابسامانی‌های وضع موجود حمله کرد. اعلامیه «نهضت» را گروهی مسلمان معرفی کرد که یگانه وظیفه خود را نماز و روزه نمی‌داند «بلکه ورود به سیاست را وظیفه ملی و فریضه دینی دانسته و آزادی را به عنوان موهبت الهی و کسب و نگهداری آن را از امتیازات سُنن اسلامی» تلقی می‌کند.

نویسنده از روشنفکران انتظار دارد با الهام از فرهنگ ملت خود به جامعه اکثریت محروم متکی باشند. همان اکثریتی که وارث بالقوه فرهنگ ملی است و به واسطه نداشتن رابطه با غرب کمتر تحت تأثیر ارزش‌های غربی قرار گرفته و همین موجب شده تا ارزش‌ها و آداب و اخلاق ملی در این جامعه ادامه یابد. «آیا چنین تناقضی روشنفکران را به عرصه دشمنی با تکنولوژی نمی‌کشاند؟» تحلیلگر در پاسخ به سؤال خود می‌نویسد: «ما قصد بازگشت به اعصار تاریخی خود را نداریم. نه چنین راه عقب‌نشینی باز است و نه مطلوب ما. مااز وحشت استعمارزدگی به دام ارتجاع فرتوت جامعه خود نخواهیم افتاد.»

شما تعداد اندکی دانشجو را برانداز حکومت قلمداد کرده‌اید که امنیت را به خطر انداخته‌اند در حالی که خوب می‌دانید آنکه امنیت و آسایش را از ملتی سلب کرده رژیمی است که حتی اجازه داشتن یک باشگاه یا یک کتابخانه را در دانشگاه نمی‌دهد. دانشجویان حتی از داشتن تشکل‌های صنفی خود نیز محرومند، در کشوری که همه درهای دموکراسی بسته می‌شود و همه درهای آزادی مسدود می‌گردد اسلحه زبان به سخن می‌گشاید.

در راه کنگره یک ماه پس از حوادث اوّل بهمن، علی امینی که صدارتش از گزند سرنگونی به طور موقت در امان مانده بود برای انجام یک سلسله مذاکرات رسمی به کشورهای اروپایی سفر کرد و با صدراعظم آلمان، مسئولان بازار مشترک اروپا، ژنرال دوگل رئیس جمهور فرانسه، نخست‌وزیر انگلیس و در پایان با وزیر امور خارجه آمریکا ملاقات کرد. او که در بحبوحه روزهای پرالتهاب اوایل بهمن اعلام کرده بود «هر چه اصلاحات عقب بیفتد. انقلاب نزدیک‌تر می‌شود.»