بریده‌هایی از کتاب یارسان ها چه می گویند؟

اهل حق باید از چهار مرحله بگذرد. ابتدا مرحلهٔ شریعت است، بعد مرحلهٔ طریقت، سپس مرحلهٔ معرفت، و در پایان هم حقیقت. اهل حق به کسی گفته می‌شود که به حقیقت رسیده باشد.»

با این که چهل تن و هفتن از موجودهای پاک و نورانی و از یاران خدا می‌باشند که در عالم الست یعنی پیش از خلقت آدم و سایر موجودات خلق شده‌اند، ولی در قرن هشتم به فرمان خداوند در این جهان ظهور و تجلی کرده‌اند و به مردم راه راستی، درستی و پاکی و پارسایی را آموختند.

نام هفتن به شرح زیر است: ۱-بنیامین سید خضر ملقب به پیر بنیامین ۲-موسی سیاه ملقب به پیر داوود ۳-ملا رکن الدین دمشقی ملقب به پیرموسی ۴-خاتون‌دایراک ملقب به رمزیار ۵-مصطفی دادان ۶-شاه ابراهیم ملقب به ملک طیار وایوت ۷-احمد ملقب به بابایادگار.

در نامهٔ سرانجام هر یک از روزهای هفته را به نام یکی از هفتوانه نهاده است. و آسمان را هفت طبقه دانسته به نام‌های: ۱-صدف ۲-عقیق ۳-گوهر ۴-دُر ۵-یاقوت ۶- مرجان ۷ - الست.

کتاب سرانجام است. این کتاب که به نظم می‌باشد، دارای شش جزء است به نام‌های ۱- دورهٔ هفتوانه ۲- بارگه بارگه ۳- کلیم و کول ۴- دورهٔ چهلتن ۵- دورهٔ عابدین ۶- خرده سرانجام.

دنبالهٔ همان اصولی بوده است که شاه مردان حق، «علی ابن ابیطالب» به سلمان و به عده‌ای از یاران نزدیک خود آموخته بود. بر حسب اعتقاد و متون آنان، در قرن چهارم هجری مردی به نام مبارک‌شاه ملقب به شاه خونین که او را مظهر الله و متولد از مادری که بنام ماماجلاله می‌دانستند، در میان ایلات لر ظاهر شده و طریقت حقیقت را در میان قسمتی از مردم لرستان شایع کرده بود. در قرن هفتم هجری مناطق کردنشین بین ایران و عراق عرب حاشیه شاهد صحنهٔ دیگری در تاریخ این آئین است. سلطان اسحق (سان‌سهاک) که اورا مقنن و مجدد آئین حقیقت توان دانست مناطق اورامان، جوانرود و گوران و کوه‌های دالاهو را که برای پیشرفت تبلیغ مردم خود مناسب‌تر می‌دید، برگزید و با گروهی از یاران زادگاه خود برزنجهو دیه‌های شهر روز را پشت سر نهاد و در محلی از اورامان بنام پردیور (درحوالی دیه شستیان در شمال رودخانه سیروان) رحل اقامت افکند.»

ملک‌طاووسی‌ها اعتقاد دارند که ملک‌طاووس در دونِ داوود، تجلی کرده است و به‌صورت بشری زندگی کرده است و بعد به‌صورت کاوه آهنگر درآمده است. بنابراین، آنان رانده شدن ابلیس را قبول ندارند و می‌گویند ابلیس را از نار عزت آفرید و وی را به پاسبانی دستگاه با عظمت الوهیت منصوب کرد.

«علی پیش از خلقت وجود داشته است. آن حضرت نور مطلق بود. می‌گویند چهار ملائکه مقرب، جبرائیل، میکائیل، اسرافیل، عزرائیل از جسم پاک وی خلق شدند، جبرائیل از دست راست علی (ع)، میکابیل از دست چپ (ع)، و عزرائیل از زبان علی و اسرافیل از پیشانی علی (ع) اما از ذات علی ملک‌طاووس ظاهر شد.»

«اهل حق معتقدند که خدا در وجود علی (ع) حلول کرده است.