بریده‌هایی از کتاب عملیات پرش بلند

موفقیت پدران زیادی پیدا می‌کند، اما شکست همیشه یتیم است.

«بهترین دوستی‌ها دوستی‌هایی‌اند که در جریان سوءتفاهم‌ها حاصل می‌شوند.»

یکی از بهترین توصیف‌ها برای تهران دوران جنگ را برنارد شولتس هولتهوس مطرح کرد. او در خاطراتش می‌نویسد که در قلب این کلان‌شهر «شهری قدیمی با شبکه‌ای از کوچه‌های تنگ و بازارهای سرپوشیده‌ای وجود دارد که گویی تمامی گنجینه‌های زمین از فرش‌های کهن، نقاشی‌های مینیاتور، منبت‌کاری‌های شگفت‌انگیز روی چوب‌های گران‌بها تا زرق‌وبرق چشم‌نواز نقره‌کاری‌ها را در فضای تاریک و روشن خود گرد آورده است - جایی همانند غار علاءالدین. زندگی در این شهر قدیمی همچون گردش خون با فشار زیاد در بدنی پیر است و از خیابان‌های شیک منطقهٔ حکومتی که کاخ‌های شاهان و وزرا را در خود جا داده، شتاب بیشتری دارد و در قیاس با خیابان‌های عریض شهر جدید، که قدمتش به سال ۱۹۰۰ برمی‌گردد و خانه‌های بزرگ و دوطبقه‌اش از خیابان عقب نشسته و کوچه‌های سایبان‌دارش یادآور شهرهای روسیه است، تحرک بیشتری دارد.»

فرگوسن در فیلم‌ها دیده بود که برای کسب اطلاعات از دشمن باید عوامل دشمن را مست کرد. اما قسمتی که خود فرد نباید آن‌قدر بنوشد که مست شود را فراموش کرده بود.

سرگرد ویلیام ریگدون، که بعدها به همراه رئیس‌جمهور روزولت به تهران سفر کرد، می‌نویسد: «نیروهای ما در اینجا تمام خواروبار موردنیازشان را با خود آورده‌اند، هیچ‌چیز از محل خریداری نمی‌شود. این به‌خاطر قحطی شدید خواروبار در ایران و بالطبع خودداری از محروم کردن ایرانیان از همان اندک خواروبار موجود است.»

هنگامی که سرانجام جنگ جهانی دوم به پایان رسید، تنها یکی از سه نفر سران هنوز زمام امور کشور را در دست داشت. فرانکلین روزولت در حالی در کنفرانس یالتا حضور یافت که مریض و در حال مرگ بود و اندکی بیش از دو ماه بعد درگذشت. وینستون چرچیل پس از شکست آلمان نازی، بار دیگر در پتسدام در حاشیهٔ برلین با ژوزف استالین دیدار کرد. در جریان کنفرانس مزبور دریافت که خودش هم شکست خورده است، نه به دست دشمن در جنگ، بلکه توسط رأی‌دهندگانی که به آن‌ها خدمت کرده بود. باوجوداین چرچیل در سال ۱۹۵۱ به قدرت برگشت و دوازده سالی بیش از استالین عمر کرد. استالین به مرگی وحشتناک و خنده‌دار در ۱۹۵۳ در بستر مرد. او درحالی‌که سکته کرده بود و به حال احتضار - تنها، بی‌حرکت و بدون مراقبت پزشکان برای بیش از بیست‌وچهار ساعت - در بستر افتاده بود، مرد، چراکه دستور داده بود کسی مزاحمش نشود و هیچ‌کس جرئت نداشت از دستورات استالین سرپیچی کند. چرچیل در سن نودسالگی در حالی مرد که همسر و فرزندانش در کنارش بودند. سخنگویی گفته بود که او «در آرامش و بدون درد مرد.»

نیاز نبود چرچیل با بولارد ملاقات کند. همه در تهران می‌دانستند که او دارد به تهران می‌آید. سیدنی مورل در خاطراتش می‌نویسد بازار تهران «چند روز قبل حتی پیش از سفارت سه کشور مزبور از کنفرانس تهران خبر داشتند. منابع خبری بازاری‌ها و نحوهٔ پخش شدن خبرها در سراسر خاورمیانه معمایی است که هیچ‌کس نتوانسته از آن سر دربیاورد. اما شایعات در بازار بیشترین تأثیر را بر زندگی بومی مردم در خاورمیانه دارد... بازار' مرکز شایعات سیاسی، قلب دسیسه‌ها و شایعات بود.... مقامات سفارت در تبادل آخرین خبرهای رسمی' همواره از هم می‌پرسیدند بازار امروز چه می‌گوید.»

سیدنی ویلیام «بیل» مورل، مأمور بریتانیایی در تشریح دوران اقامتش در این کشور فصیح‌ترین توصیف‌ها را دارد و می‌گوید: «ده ماه حضور در ایران احساس انزوای کامل از تمام دنیا را به شما می‌دهد. هیچ پایتخت دیگری به این حد فارغ از جنگ نبوده، مگر لهاسا در تبت.»

کانون‌های واقعی قدرت در ایران در دوران جنگ جهانی ایرانی نبودند.

ایران یکی از آن جاهایی است که شاید بتوان گفت: «این سرزمین آخر دنیا نیست، اما برای رسیدن به آن باید از آخر دنیا گذشت.»