بریده‌هایی از کتاب دل شکستگی

هیچ انسانی نیست که وقتی از فاصله‌ی نزدیک‌تر بررسی شود موجودی نومیدکننده از آب در نیاید.

هیچ انسانی نیست که وقتی از فاصله‌ی نزدیک‌تر بررسی شود موجودی نومیدکننده از آب در نیاید.

اغلب اوقات شدیداً جذب افراد اشتباه می‌شویم.

یکی از عجیب‌ترین و ژرف‌ترین درس‌های دل‌شکستگی این است که درنهایت، درمی‌یابیم کانون تمرکز عشق ما درواقع یک فرد خاص نبوده است، بلکه مجموعه‌ای از خوبی‌ها بوده است که ـ خدا را شکر ـ ملک طلق یک فرد خاص نیستند، بلکه می‌توان آن‌ها را در بسیاری افراد دیگر هم یافت که می‌توانند شریک زندگی ما باشند؛ کسانی که به انتظارمان نشسته‌اند، تا زمانی که به قدر کافی قوی شده باشیم و آماده‌ی ملاقات آن‌ها باشیم.

توانستیم دوام بیاوریم؛ و بدین ترتیب، می‌توانیم این نتیجه را بگیریم که: بسیار قوی‌تر از آنی هستیم که ابتدا تصورش را می‌کردیم.

هر چقدر هم فردی را خوب بشناسیم، درنهایت همه‌ی جنبه‌های وجودش برایمان واضح و روشن نخواهد بود.

او چه داشت که من نداشتم؟ بخشی از این عذاب بابت یکی از ویژگی‌های بنیادیِ روان‌شناسیِ انسان است؛ ما خودمان را از درون و با جزئیات فراوان و دلسردکننده می‌شناسیم، در‌حالی‌که دیگران را صرفاً از بیرون می‌شناسیم و فقط چیزهایی را می‌بینیم که خودشان اراده کرده‌اند بروز دهند، که چه‌بسا تقریباً هیچ اهمیتی نداشته باشند جز اینکه چهره‌ای جذاب و رفتارهایی دل‌فریب را بسازند.

از برخی جهات، عشق همواره زوال می‌یابد. آن شور و شوق عاشقانه که در سال‌های نخست زندگی جریان دارد، نمی‌تواند توصیفی از زندگی مشترکِ طولانی‌مدت باشد.

ما خودمان را از درون و با جزئیات فراوان و دلسردکننده می‌شناسیم، در‌حالی‌که دیگران را صرفاً از بیرون می‌شناسیم و فقط چیزهایی را می‌بینیم که خودشان اراده کرده‌اند بروز دهند، که چه‌بسا تقریباً هیچ اهمیتی نداشته باشند جز اینکه چهره‌ای جذاب و رفتارهایی دل‌فریب را بسازند.

فقط تا حدّی گذشته را به یاد آوریم که عملاً به زندگی کنونی‌مان کمک کند. خاطرات تا جایی ارزشمندند که کمکمان می‌کنند نقشه‌هایی برای زندگی بریزیم و از خطا اجتناب کنیم؛ اما وقتی خاطرات موانعی می‌شوند بر سر راه زندگیِ بهتر، باید انرژی‌مان را صرف فراموشی کنیم. بهترین راه فراموشی صرفاً گذر زمان نیست، بلکه به معنای دقیق‌تر اتفاقات و رویدادها است. برای اینکه خود را از چیزهایی در گذشته رها کنیم که گریبانمان را گرفته‌اند، باید اطمینان حاصل کنیم که می‌توانیم لایه‌ی ضخیمی از رویدادهای نو را بین خودمان و آن گذشته بکشیم؛ خلاصه اینکه نیاز داریم اتفاقات جدیدی در زندگی‌مان رخ دهند.

سرچشمه‌ی اصلیِ دل‌شکستگی این نیست که معشوقمان را دیگر ملاقات نخواهیم کرد، بلکه درواقع اطلاع از این واقعیت است که معشوقمان دیگر دوستمان ندارد؛ این واقعیتی است که حتی اگر هنوز هیچ نشانه‌ای بر جدایی ندیده باشیم ممکن است متوجهش شویم.

وقتی کسی جای ما را می‌گیرد، عمیق‌ترین درسی که برای ما دارد این است که ما هم چندان بد نیستیم، بلکه ما را به دلیل توهمی فراگیر ترک کرده‌اند که در همه‌ی افراد وجود دارد: یعنی باور به اینکه فقط اگر با کسی دیگر وارد رابطه شده بودیم، بسیار خوشبخت‌تر می‌بودیم. اما حقیقت این است که هر رابطه‌ای کم‌و‌بیش ناکامی‌ها و نارضایتی‌های ویژه و متمایز خودش را دارد.

باید چیزهای محیط زندگی‌مان را از دست خاطراتِ کسی که دلمان را شکسته است دوباره پس بگیریم.

سقراط، فیلسوف یونان باستان، استدلال کرد که بخش عمده‌ای از حکمت در این قابلیت نهفته است که در مواقع خاصی جهلمان را بپذیریم. فرد حکیم و خردمند می‌داند که چه وقت‌هایی نمی‌داند. اینکه نادانی‌مان را تشخیص دهیم و آن را بپذیریم، و اینکه به یاد داشته باشیم گرایش به فرافکنی داریم، می‌تواند کمکمان کند که از تمام‌شدنِ یک رابطه تفاسیری فاجعه‌بار ندهیم و خودمان را به طور کامل مقصر و گناهکار ندانیم.

می‌آموزیم که انتظاراتمان را متعادل‌تر کنیم. هر رابطه‌ای از برخی جهات عمیقاً ناقص و ناکامل است؛ باید بکوشیم از فرد بعدی‌ای که وارد زندگی‌مان می‌شود توقعات بیش از حدّی نداشته باشیم. خواهیم آموخت که از بابت فرد و رابطه‌ای كه «به قدر کافی خوب» است، قدردان باشیم.

وقتی عاشق کسی هستیم، با بدترین احوالاتمان، با نامنصفانه‌ترین اتهام‌هایمان و با آزارنده‌ترین توهین‌هایمان به خدمتش می‌رسیم. همیشه این معشوقمان است که بابت هر مشکل و معضلی در زندگی‌مان هدف انگشت اتهام ما قرار می‌گیرد؛ از او انتظار داریم همه‌ی حرف‌هایمان را بفهمد بی‌آنکه برایش توضیح دهیم؛ و او تنها کسی است که در برابر کوچک‌ترین خطاها یا سوءفهم‌هایش با خشم و اوقات‌تلخی واکنش نشان می‌دهیم.

دوستی میدانی است که در آن، دو نفر می‌توانند ضعف‌ها و شکنندگی‌های هم را درک کنند؛ بلاهت‌های یکدیگر را بدون هیچ‌گونه اتهام‌زنی بپذیرند؛ به هم اطمینان بدهند که ارزش یکدیگر را می‌دانند و با اندوه‌ها و تراژدی‌های زندگی با بذله‌گویی و گرمی روبه‌رو شوند.

وقتی عاشق کسی هستیم، با بدترین احوالاتمان، با نامنصفانه‌ترین اتهام‌هایمان و با آزارنده‌ترین توهین‌هایمان به خدمتش می‌رسیم. همیشه این معشوقمان است که بابت هر مشکل و معضلی در زندگی‌مان هدف انگشت اتهام ما قرار می‌گیرد؛ از او انتظار داریم همه‌ی حرف‌هایمان را بفهمد بی‌آنکه برایش توضیح دهیم؛ و او تنها کسی است که در برابر کوچک‌ترین خطاها یا سوءفهم‌هایش با خشم و اوقات‌تلخی واکنش نشان می‌دهیم.

وقتی کسی جای ما را می‌گیرد، عمیق‌ترین درسی که برای ما دارد این است که ما هم چندان بد نیستیم، بلکه ما را به دلیل توهمی فراگیر ترک کرده‌اند که در همه‌ی افراد وجود دارد: یعنی باور به اینکه فقط اگر با کسی دیگر وارد رابطه شده بودیم، بسیار خوشبخت‌تر می‌بودیم. اما حقیقت این است که هر رابطه‌ای کم‌و‌بیش ناکامی‌ها و نارضایتی‌های ویژه و متمایز خودش را دارد.

یکی از بزرگ‌ترین آرمان‌های هنر این بوده است که در ظلمات و تاریکی تنهایمان نگذارد، آن هنگام که شکسته و گمشده‌ایم در کنارمان باشد، و چیزهایی را به خاطرمان بیاورد که در این لحظه به‌سختی می‌توانیم آن‌ها را ببینیم: اینکه در پس دردمان معنایی نهفته است، اینکه کماکان فردی کامیاب و دوست‌داشتنی هستیم، اینکه سرانجام از این شرایط به در خواهیم آمد، و اینکه هر چقدر هم جزئیات ظریف رنجمان مختص به شخص خودمان باشد، اما در‌واقع دچار اندوهی هستیم که متعلق به بسیاری همچون ماست.