بریده‌هایی از کتاب پادزهر

آنچه که اِلیس از باورهای ناگفته‌اش در مورد صحبت‌کردن با جنس مخالف فهمیده بود، این بود که این باورها مطلق‌گرا هستند. دکتر اِلیس بعدها به این نتیجه رسید که باورهای مطلق‌گرا منبع تمام اَشکال مختلف نگرانی یا اضطراب هستند. به بیان دیگر، بحث این نبود که او می‌خواست کمتر خجالتی باشد و قادر باشد با زنان صحبت کند، بلکه او داشت بر اساس یک باور مطلق‌گرایانه مبنی بر نیازداشتن به تأیید و رضایت این زنان رفتار می‌کرد.

رواقیون می‌گویند تنها چیزی که واقعاً تحتِ‌کنترل ماست، قضاوت‌ها و باورهای ما راجع به شرایط است. این خبر بدی نیست. همان‌طور که پیش‌تر دیدیم،‌ از نقطه‌نظر رواقیون، قضاوت‌های ماست که ناراحتی‌های ما را ایجاد می‌کند و بنابراین برای اینکه آرامش را جانشین رنج کنیم، فقط کافی است این قضاوت‌ها را کنترل کنیم.

ناامنی اسم دیگری برای زندگی است. منظور این نیست که نباید در مقابل برخی خطرهای خاص تا آنجا که امکان دارد از خود محافظت کنیم، نکته این است که داشتن احساس امنیت و تجربهٔ تمام و کمال زندگی نهایتاً در تضاد با هم قرار دارند. و اینکه انسان همان‌قدر می‌تواند در امنیت کامل به سر برد که یک موج می‌تواند از دریا فرار کند

پیش‌اندیشی و روبه‌روشدن با بدترین اتفاق ممکن می‌تواند بیشتر قدرت دلهره‌آوریِ آن را از بین ببرد. شادی به‌دست‌آمده از طریق مثبت‌اندیشی معمولاً گذرا و شکننده است؛ تصویرسازی ذهنی منفی آرامش بسیار قابل‌اتکاتری ایجاد می‌کند.

تغییر قضاوت‌هامون در کنترل ماست، اینکه احساسات‌مون بر اساس قضاوت‌هامون شکل می‌گیره و اینکه همیشه می‌تونیم با تأمل از خود بپرسیم: آیا دیگران هستن که باعث رنجش من می‌شن یا قضاوت‌هایی که در مورد دیگران می‌کنم؟

«برای بدبختی هزار راه وجود داره، اما آسودگی فقط از یه راه ممکنه، اینکه دائم به دنبال شادی نگردی.»

تکامل توجه زیادی به شادی شما ندارد و همین که این‌قدر بی‌دل‌ودماغ و بدبخت نباشید که میل تولید مثل را از دست دهید، برای آن کفایت می‌کند.

کمال‌گرایی، در شالودهٔ خود، چیزی جز تلاش بی‌پایان مبتنی بر ترس برای اجتناب از تجربهٔ شکست به هر قیمتی نیست.

یالوم توضیح می‌دهد، بین ترس از مرگ و زندگی زندگی‌نشده همبستگی مثبتی وجود دارد.

پژوهش دِنرل در مورد تحلیلگرانی که در رسانه‌ها پیش‌بینی‌هایی از مسیر آیندهٔ اقتصاد ارائه می‌کنند، ما را به بینشی مشابه می‌رساند. (۷) دِنرل و همکارش کریستینا فَنگ نتیجه گرفتند احتمال درست‌بودن حرف کسانی که افراطی‌ترین و چشمگیرترین پیش‌بینی‌ها را کردند، به همان اندازه بود که احتمال غلط‌بودن آن‌ها. این افراد مهارت خاصی در پیشگویی نداشتند، بلکه فقط پیش‌بینی‌های ریسک‌دارتری را مطرح می‌کردند؛ وقتی پیش‌بینی‌شان درست از آب درمی‌آمد رسانه‌ها آن را در بوق و کرنا می‌کردند، ولی پیش‌بینی‌های اشتباه‌شان را به‌ندرت پیگیری می‌کردند.

بدون اینکه متوجه آن شویم، آینده را ماهیتاً از حال ارزشمندتر می‌دانیم، ولیکن گویی آینده هرگز فرانمی‌رسد.

اکثر انسان‌ها هرگز کاملاً در لحظه حضور ندارند، چراکه به طور ناخودآگاه باور دارند لحظهٔ بعد از این لحظه مهم‌تر است. اما این‌گونه کل زندگی‌ات را از دست می‌دهی؛ زندگی‌ای که همیشه در آینده قرار دارد.

تدوین هدف و تصویری از آینده ذاتاً مستلزم این است که یک یا چندین جنبه از زندگی، سازمان یا جامعه‌مان را جدا سازیم و به قیمت بی‌توجهی به دیگر جنبه‌ها صرفاً بر آن‌ها تمرکز کنیم.

یکی از سرشناس‌ترین پژوهشگران در زمینهٔ مشکلات تفکر مثبت، پروفسور روان‌شناسی به نام دانیل وِگنر است که آزمایشگاه کنترل ذهن دانشگاه هاروارد را اداره می‌کند. این آزمایشگاه، با وجود نام خوفناکش، از سوی سازمان سیا اداره نمی‌شود و هدف آن مطالعه چگونگی شست‌وشوی مغزی افراد نیست. قلمرو مطالعاتی پروفسور وگنر چیزی است که از آن با عنوان «نظریهٔ فرایند معکوس» یاد می‌شود؛ این نظریه به بررسی راه‌هایی می‌پردازد که بر اساس آن، تلاش ما برای سرکوب برخی افکار و رفتارها به شکلی کاملاً معکوس، منجر به شیوع و تقویت بیشتر آن‌ها می‌شود.

هنرمند امریکایی، چاک کلُوز، در نقل‌قولی به‌یادماندنی گفته: «انگیزه برای آماتورهاس، بقیهٔ ما فقط سر کار حاضر می‌شیم و کار رو انجام می‌دیم.»(۹)

چیزی تمام روان‌شناسان و فلاسفه غیرمثبت‌اندیش -و حتی گاهی مرشدان موفقیت با تفکراتی غیرمتعارف- را که ایده‌های‌شان معقول است، متحد می‌کند. نتیجه‌گیری تکان‌دهنده‌ای که همهٔ آن‌ها به طرق مختلف بدان رسیده‌اند از این قرار است: اغلب اوقات تلاش برای دستیابی به شادی دقیقاً همان چیزی است که سبب افسردگی ما می‌شود؛ و تلاش مستمر ما برای حذف چیزهای منفی -نبود امنیت، ناپایداری، شکست یا اندوه- است که باعث می‌شود احساس ناامنی، اضطراب، بی‌ثباتی و اندوه به ما دست دهد.

واقعیت ناخوشایند این است که به نظر می‌رسد بهبود وضع اقتصادی ضرورتاً به جوامعی شادتر منجر نمی‌شود (۳)، همان‌طور که افزایش درآمد فردی، فراتر از یک سطح اولیهٔ مشخص، باعث شادمانی و خوشبختی بیشتر افراد نمی‌شود. (۴) طبق یافته‌های برخی مطالعات، این امر در مورد تحصیلات بهتر هم صدق می‌کند؛ (۵) همان‌طور که در مورد افزایش انتخاب‌های محصولات مصرفی. (۶) در مورد خانه‌های بزرگ و مجلل‌تر هم وضع به همین‌گونه است (۷) و در مقابل به نظر می‌رسد هرچقدر خانه بزرگ‌تر باشد، فضای بیشتری را برای افسردگی و ناراحتی در اختیار داریم.

اگر بپذیری جهان و پدیده‌هایش از کنترل تو خارج است، اضطراب بسیار کمتری را در زندگی تجربه می‌کنی.

اکثر مشکلات ذاتاً یا تفکرات مربوط به اتفاق‌ها یا پیامدهای بدی است که در آینده روی خواهند داد -خواه در پنج دقیقه و خواه در پنج سال آینده- یا در مورد رویدادهایی‌اند که در گذشته اتفاق افتاده‌اند. انگشت‌گذاشتن بر مشکلی که ما را در همین لحظه، یعنی زمان حال، آزرده می‌کند،‌ به طور عجیبی مشکل است؛ و به یاد داشته باشید که همیشه زمان حال است.

«موضوع مهم این است که پیاپی در خیال‌بافی‌های ذهن از آینده و به دور از لحظهٔ حال گم نشویم. اکثر انسان‌ها هرگز کاملاً در لحظه حضور ندارند، چراکه به طور ناخودآگاه باور دارند لحظهٔ بعد از این لحظه مهم‌تر است. اما این‌گونه کل زندگی‌ات را از دست می‌دهی؛ زندگی‌ای که همیشه در آینده قرار دارد.»