بریده‌هایی از کتاب عبادت یا عبودیت؟

فاطمه (س) این سؤال را مطرح می‌کند که ای مردم! چگونه نماز می‌خوانید، ولی از توطئه‌ها و ترفندها می‌هراسید؟ چگونه نماز می‌خوانید، ولی نسبت به حق پایمال‌شده سکوت می‌کنید؟

سخن فاطمه زهرا (س) را چنین خلاصه کردیم که شرک، نوعی بیماری روانی در انسان است که هیچ بیماری‌ای بدتر و خطرناک‌تر از آن نیست، زیرا شرک، وجود انسان را تجزیه و پراکنده و نابود می‌کند و از عطا و کارآمدی و بخشندگی بازمی‌دارد.

از امام حسین (ع) نیز نقل شده است که «مصیبت بر من آسان است، زیرا در برابر چشمان توست؛ چشمانی که به خواب نمی‌رود.» وقتی به شخصی ستمی می‌شود و او احساس می‌کند و می‌داند که خدا او را می‌بیند، دیگر نمی‌ترسد،

را تأمین کنم و به همسایگانم احسان کنم و با خویشانم رفت و آمد کنم و به نیازمندان شهرم کمک کنم. امام به او فرمود: به خدا سوگند، این دنیا نیست؛ این همان آخرت است. این نوع تجارت، عبادت است و بازار مؤمنان همچون مسجد آنان است.

شخصی به امام علی بن الحسین زین‌العابدین (ع) گفت: سرورم، من به دنیا مشغول شده‌ام. امام از او پرسید: این دنیا چیست؟ گفت: من مشغول تجارت هستم. امام (ع) پرسید: هدف تو از تجارت چیست؟ گفت: می‌خواهم سودی ببرم تا نیازهای همسر و فرزندانم

انسان در همهٔ کارهایش می‌تواند قصد تقرب به خدا داشته باشد. چگونه توانستیم به این نگرش برسیم و به آیهٔ «وَابْتَغِ فِیمَا آتَاک اللهُ الدَّارَ الاخِرَۀِ.» عمل کنیم؟ از رهگذر نماز توانستیم به این نگرش برسیم. از رهگذر نماز این نوع زندگی را تجربه کردیم.

همین شیوه را وقتی در بازار هستیم عملی می‌کنیم. من می‌توانم خرید و فروش کنم، ولی در دل خود نیت کنم که این خرید و فروش برای خدمت به عموم و خدمت به عیال خدا و خدمت به خدا باشد.

پس نخستین نکته این است که عبادت، در اصطلاح اسلامی، هر عملی است که برای امتثال و اطاعت امر الهی و تقرب به خداوند، از انسان صادر می‌شود.

من می‌خواهم بگویم که اساساً عبادتِ خداوند به معنای عبودیت و تقید نیست، بلکه عبادت خداوند دقیقاً برابر است با آزادی. عبادت خداوند یعنی آزادی مطلق. و هر اندازه عبادت فزونی یابد و در راه عبادت بیشتر گام نهی، آزادتر خواهی شد.