کتاب سمت خدا: دریافت‌هایی از اساتید اخلاق (دفتر دوم)

حق النّاس انسان برای حقوق بندگان خدا گرفتار است. اگر حق، حق مالی است، حق اَعراض و آبرویی است، حق غیبت است، آنجا صاحب حق، خدا نیست. صاحب حق رفقا، همشهری‌ها و همسایه‌ها هستند.

شکر خدا؛ یعنی نعمت‌های خدا را در همان راه باید صرف کرد که خدا می‌خواهد؛ نه این‌که فقط بگوید: «شکراً لله» . شکر خدا این است که نیرویت را در راه خدا صرف کنی، صرف بطالت نکنی.

رزق‌های بهشتی در دنیا هم، رزق بهشتی وجود دارد. اصلاً مؤمنین در دنیا هم رزق بهشتی می‌خورند. آیا وقتی که از روی محبّت می‌خوری بهشتی نیست؟ اگر از روی محبّت بخوری و از روی محبّت بخورانی، این غذا بهشتی است. سلام از روی محبّت و سخن گفتن از روی محبّت بهشتی است. غذاهای روحی و جسمی که از روی محبّت می‌خورید همه بهشتی است. امیدوارم تمام این‌ها را راحت بفهمیم و درک کنیم.

کسی که مالک باشد می‌تواند ببخشد، می‌تواند بفروشد. ولی مملوک دنیا اگر پیشامدی برای مال بشود دق می‌کند. ان‌شاءالله با فهم و ادراک، مالک خودمان، مالک دنیا، مالک لباس و پول خود باشیم. خداوند انسان را این‌گونه آفریده است. خدا می‌خواهد انسان مملوک نشود. مملوک دنیا نشوید که عزت خود را به باد می‌دهید، دنیا و آخرت خود را به باد می‌دهید. خداوند شما را مملوک دنیا و اهل دنیا نیافریده است. اگر می‌خواهی مملوک شوی، مملوک خدا بشو و مالک بر هر چیز. در این صورت عزت و شئون انسانی شما حفظ می‌شود. خودت را نفروش!

شمشیر احسان جان دادن همیشه یک جور نیست. با شمشیر احسان می‌توانی شهیدش بکنی. برای آزمایش، دربارۀ پدرت خوبی کن. از هر طرف به او خوبی کن. امان نده که پدرت تلافی کند. آن وقت ببین پدرت گریه می‌افتد. می‌گوید: پسر مگر بابای منی؟ چه بر سر من می‌آوری؟ مرا کشتی، شهید کردی. احسان، شهید می‌کند، خیلی سریع‌تر از شمشیر.

رفتار با اهل معصیت کسانی که مرتکب معصیت می‌شوند، هنوز به بلوغ نرسیده‌اند. معصیت فرد نابالغ خیلی مهم نیست، برآشفته نشوید. بلوغ تنها به سن نیست. اغلب در همین بی‌عارها خدا چیز خوبی مثل صفت سخاوت و یا مردانگی قرار داده است، لذا می‌گویم آن‌ها را از خودتان نرانید. این‌قدر که گناه کردی و خدا به تو گفت: عیب ندارد و این‌قدر که مثلاً نماز صبحت قضا شد و به خودت گفتی عیب ندارد، خوب برای گناهان و خطاهای دیگران هم بگو عیب ندارد و ‌آن‌ها را از خودت نران. همان‌گونه که خدا و اولیائش به خاطر خطای دوستانشان از آن‌ها روی برنمی‌گردانند و عنایاتشان را دریغ نمی‌دارند، شما هم با دوستانتان که از شما کوچک‌ترند همین‌طور رفتار کنید. اگر خلافی از آن‌ها سر زد، از آن‌ها روی نگردانید و قطع رابطه نکنید. حتی اگر به این خاطر خسارتی هم به شما وارد شد، خدا ضامن است و جبران می‌کند.