کتاب تنبیه متجاوز

کتاب "تنبیه متجاوز" نوشتهٔ حسین اردستانی است که به بررسی تحولات نظام سیاسی ایران از تاریخ 1361 تا فروردین 1367 می‌پردازد. این کتاب سومین جلد از مجموعهٔ پنج جلدی تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق است که در انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس چاپ شده است. مجموعه "تجزيه و تحليل جنگ ايران و عراق" از جمله مجموعه‌های پژوهشي و تحليلي اين مركز درباره جنگ تحميلي است. دو جلد قبلی این مجموعه ريشه‌هاي تهاجم و جنگ بازيابي ثبات نام داشت. كتاب حاضر  دوران پس از آزادي خرمشهر تا پايان عمليات والفجر10 تير 1361 تا فروردين 1367 است که دوره تنبيه يا تعقيب متجاوز را در بر ميگيرد. اين كتاب با رويكرد تحليلي و با اولويت دادن به مسائل نظامي در عرصه تصميمگيري و اقدام، نگاهي نظامي ـ سياسي دارد و علاوه بر جنبه تاريخي، داراي ويژگي آموزشي نيز هست.

درباره کتاب تنبیه متجاوز

در سالهاي پاياني اين قرن چندين جنگ بزرگ روي داد كه از ميان آنها مـيتـوان بـه جنگ چچن، جنگ در يوگسلاوي سابق و دو جنگ خليج فارس اشاره كرد كه اولين جنـگ خليج فارس طولانيترين جنگ قرن بيستم بعد از جنگ ويتنام بود. هدف اصلي از اين جنگ - كه با هجوم سراسري عراق به ايران آغاز شد - شكست انقلاب اسلامي ايران قبل از تحكيم آن و مقابله با گسترش چنين انقلابي در منطقه خاورميانه بود. عـلاوه بـر آن، ادعـاي عـراق براي مالكيت بر بخشهايي از كشور ايران، هدف ديگر اين جنگ بود. در اين جنگ هدفهاي آغازگر جنگ تأمين نشد اما خسارتهاي جاني و مالي فـراوان آن، كه مسير ملت ايران را در دستيابي به توسعة همهجانبه سد كرد نيز قابل چشم پوشي نيسـت. از اينرو جا دارد، ضمن اظهار تأسف از آنچه كه در قالب يك جنـگ بـر ملـت ايـران تحميـل گرديد به بررسي موشكافانة آن پرداخته و از زواياي مختلف مورد تجزيه و تحليل قرار داد. از آنجا كه تدوين تاريخ جنگ ايران و عراق وظيفـه اصـلي مركـز مطالعـات و تحقيقـات جنگ ميباشد و تا به حال نيز كتابهاي مختلفي را تأليف و منتشر كرده است و هم‌اكنـون پيشگفتار 13 كتاب تنبيه متجاوز كه سومين كتاب از دوره پنج جلدي "تجزيـه و تحليـل جنـگ ايـران و عراق" مي باشد را منتشر ميكند. تصميمگيري دربارة تأليف اين مجموعه پـنج جلـدي، بـه زماني باز ميگردد كه مسئولان دورة عالي جنگ سپاه يعني عاليتـرين مقطـع آموزشـي در اين نهاد از آقاي محسن رضايي دعوت كردند تا بحث تجزيه و تحليل جنگ ايران و عراق را براي دانشجويان دوره دكتراي مطالعات جنگ تدريس كنند. در همين راسـتا بـه پيشـنهاد ايشان - كه در آن هنگام فرماندهي سپاه را بر عهده داشتند - گروهي تحقيقي تشكيل شـد تا متون مورد نياز اين درس را تهيه كنند. اين گروه كه متشكل از آقايان حسين اردسـتاني، محمد دروديان، فرهاد درويشي، حسين سلامي، مجيـد مختـاري، رسـول يـاحي و محسـن رشيد بود، پنج موضوع را براي تهيه متون اوليه درسي به پنج محقق اول واگذار كـرد. گـروه محققان مباحث مطرح شده در كلاسهاي درس را مـورد بـازبيني قـرار داده و بـه نگـارش مجدد آن اقدام نمودند كه هماكنون با پنج عنوان فرعي "ريشههاي تهاجم"؛ "جنگ؛ بازيابي ثبات"؛ "تنبيه متجاوز"؛ "تثبيت دستآوردهاي جنگ" و "درسها و نتايج جنـگ ايـران و عراق"، نامگذاري شده كه سه عنوان اول، منتشر شده اند.

کتاب تنبیه متجاوز را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

به کسانی که به مطالعهٔ اتفاقات جنگ تحمیلی علاقه‌مند هستند خواندن این مجموعه را پیشنهاد می‌کنیم

بخشی از کتاب تنبیه متجاوز

پس از عمليات فتح‌المبين، يك گام ديگر تا آزادسازي كامل منـاطق اسـتراتژيك ايـران باقي مانده بود و آن، آزادي خرمشهر به عنوان نماد توازن سياسي ـ نظامي بـود، كـه بـدين ترتيب، استراتژي عراق و متحدان بين‌المللـي و منطقـه‌اي آن بـه طـور كامـل بـه شكسـت مي‌انجاميد و اراده ديني و ملي ملت ايران در سـخت‌تـرين شـرايط تـاريخي (كـه در دوران معاصر نظير نداشت) تحقق مي‌يافت. بدين ترتيب، عمليات بيت‌المقدس با هدف آزادسـازي خرمشهر در 10 ارديبهشت 1361 آغاز شد. اما حساسيت و اهميت هدفهاي ايران و عـراق در اين منطقه موجب شد كـه عمليـات بـه مـدت 25 روز بـه درازا بكشـد. ولـي در نهايـت رزمندگان اسلام، در حالي كه در شرايط بسيار دشوار آب و هوايي (گرماي سـخت تابسـتان جنوب) مي‌جنگيدند، در اوج اقتدار، خرمشهر را آزاد كردند. عمليات بيت‌المقدس از نظر توان ارتش عراق، وسعت منطقه درگيري و نيز موانع بسيار، چنان بزرگ و شگفت‌انگيـز بـود كـه امام خميني ( ره) هشتم خرداد 1361 فرمودند: «فتح خرمشهر يك مسئله عادي نبود، اينكه 15 الي 20 هزار نفر به صف براي اسـارت بياينـد و تسليم شوند مسئله عادي نيست، بلكه مافوق طبيعت است.»