بریده‌هایی از کتاب راهنمای خواندن نظریه ای در باب عدالت رالز

«هیچ جامعه‌ای را نمی‌توان چنان طرحی از همکاری دانست که انسان‌ها به معنی حقیقی داوطلبانه و به انتخاب خود در آن شرکت جسته باشند؛ هر

احتمالاً خیرخواهانه‌ترین راه‌حل این است که بر واژهٔ «طبیعی» در ترکیب «تکلیف طبیعی عدالت» تأکید کنیم. فکر پشت آن این است که وظایف یا تکالیفی وجود دارد که ما بدواً آن‌ها را در خود داریم؛ یعنی این‌ها وظایف یا تکالیفی هستند که به‌خودی‌خود نمی‌توانند از یک جور منبعِ پیشینی مثل توافق داوطلبانه نشئت گرفته باشند، حال چه به‌صورت فرضیه‌ای چه به دیگر صورت‌ها.

احتمالاً خیرخواهانه‌ترین راه‌حل این است که بر واژهٔ «طبیعی» در ترکیب «تکلیف طبیعی عدالت» تأکید کنیم. فکر پشت آن این است که وظایف یا تکالیفی وجود دارد که ما بدواً آن‌ها را در خود داریم؛ یعنی این‌ها وظایف یا تکالیفی هستند که به‌خودی‌خود نمی‌توانند از یک جور منبعِ پیشینی مثل توافق داوطلبانه نشئت گرفته باشند، حال چه به‌صورت فرضیه‌ای چه به دیگر صورت‌ها.

احتمالاً خیرخواهانه‌ترین راه‌حل این است که بر واژهٔ «طبیعی» در ترکیب «تکلیف طبیعی عدالت» تأکید کنیم. فکر پشت آن این است که وظایف یا تکالیفی وجود دارد که ما بدواً آن‌ها را در خود داریم؛ یعنی این‌ها وظایف یا تکالیفی هستند که به‌خودی‌خود نمی‌توانند از یک جور منبعِ پیشینی مثل توافق داوطلبانه نشئت گرفته باشند، حال چه به‌صورت فرضیه‌ای چه به دیگر صورت‌ها.

نظریهٔ غایت‌گرایانه نظریه‌ای است که در آن «خیر را مستقل از حق تعریف می‌کنند و سپس در تعریف حق می‌گویند: حق آن چیزی است که خیر را بیشینه کند»

به‌منظور اینکه همگان مشتاقانه همکاری کنند، ضروری است که شروطی که همکاری پیش می‌کشد برای همهٔ طرف‌ها منصفانه باشد،

این سؤالِ فلسفیِ جذابی است که چه چیزی، درواقع، می‌تواند دلایل ما را معتبر یا نامعتبر سازد

اکثر ما در اکثر مواقع نمی‌خواهیم دلایلی که داریم صرفاً خوب به نظر برسند، بلکه می‌خواهیم واقعاً خوب باشند؛ یعنی می‌خواهیم بر پایهٔ دلایلی دست به عمل بزنیم که می‌توان آن‌ها را دلایل معتبرخطاب کرد. (اگر از قضا معلوم شود که آندریا واقعاً مجبور نبوده سر وقت به کلاس برسد، قابل درک است که رنجیده‌خاطر شود و ای‌بسا از این پس رفتارش را تغییر دهد.

بعضی از افراد، برای مثال، دلشان می‌خواهد که از آن‌ها تعریف و تمجید کنند که از نظر اخلاقی فضیلتمند هستند، درحالی‌که دیگران به چنین ستایش‌هایی بی‌اعتنایند؛ هر دو نوعِ این آدم‌ها باید آن کودک را نجات دهند

ساختار بنیادینْ مجموعهٔ نهادهای اجتماعی و کردارهایی است که به‌شکل نظام‌مند تأثیرگذار است بر آنکه چه انتظاری می‌شود داشت از اینکه زندگی ما، بدون لحاظ‌کردن تلاش‌های فردی، چقدر خوب سپری خواهد شد. این نهادها و کردارها مشخصاً شامل چیزهایی می‌شوند مثل نظام حکومت و قوانین، اما چیزهایی نامرئی‌تر را نیز در بر می‌گیرند، مانند سازمان‌دهی اقتصاد و، در برخی موارد، وضعیت فرهنگی.

اگر ساختار بنیادین جامعه را به‌منزلهٔ تنظیم‌کنندهٔ شرایط اصلی همکاری بینگاریم،

جامعه را به‌منزلهٔ نظام همکاری برای سود متقابل در نظر بگیریم

دربارهٔ رالز بهتر است از کنار این مناقشات عبور کنیم. اینجا برای ما مهم آن است که نظریه‌ای در باب عدالت فایده‌گرایی را در معنای محدود آن لحاظ می‌کند، یعنی به‌منزلهٔ نظریه‌ای که می‌توان آن را عدالت اجتماعی نام نهاد.

ساختار بنیادین ساختاری خواهد بود که می‌تواند جمع کل خوشی افراد جامعه را بیشینه کند، ولی با محاسبهٔ خوشی تمام اعضا به‌شکل برابر. بدون نگرانی از اینکه آیا فایده‌گرایی می‌تواند شرح قانع‌کننده‌ای از مسائل اخلاقی به‌صورت عمومی بدهد یا نه،

حکم رو به یکی از برادرها می‌کند و می‌گوید: «گلّه را هر طور که میلت می‌کشد به دو دسته تقسیم کن»؛ سپس رو به برادر دوم می‌کند و می‌گوید: «برادرت یک بار گله را به دو دسته تقسیم کرده است، حالا تو انتخاب کن که کدام یک از این دو بخش برای تو خواهد بود و کدام یک برای برادرت». این برخورد از نظر خیلی از مردم دستورالعملی کاملاً منصفانه جلوه خواهد کرد.

در دیدگاه رالز، عادلانه‌ترین ساختار بنیادین برای جامعه ساختاری است که انتخابش کنید، بدون اینکه بدانید نقش خاص شما در نظام همکاریِ جامعه قرار است چه باشد. این یعنی ممکن است شما مدیر ثروتمندی در بخش صنعت شوید، و ممکن است یک سپور معمولی از آب درآیید.

ازآنجاکه شما قرار نیست بدانید که نقش بخصوصتان در جامعه چه خواهد بود، در وضعیت آغازین قرار است از پشت یک «پردهٔ بی‌خبری» دست به انتخاب بزنید.

در یک وضعیتِ آغازین و از پشت پردهٔ بی‌خبری، شما اصول عمومی فایده‌گرایی را انتخاب نخواهید کرد، و به‌جای آن اصولِ عدالت به‌مثابهٔ انصاف را برخواهید گزید.

این تقریباً همان کاری است که ضابطهٔ قانون جهان‌شمول قرار بود انجام دهد، اما پردهٔ بی‌خبری بهتر انجامش می‌دهد. آیا زندگی در جامعه‌ای جنسیت‌نگر را انتخاب می‌کنید؟ البته که نه، زیرا نمی‌توانید مطمئن باشید که قرار است مرد شوید یا زن. آیا زندگی در جامعه‌ای با نهاد برده‌داری را انتخاب می‌کنید؟ البته که نه، زیرا ممکن است از قضا خودتان یکی از برده‌ها باشید.

اگر آندریا انتخاب کرده است که کمتر کار کند، پاداش او باید انعکاسی از تصمیمش باشد.