بریده‌هایی از کتاب همه دروغ می‌ گویند

نتفلیکس در ابتدای فعالیتش به کاربران اجازه می‌داد لیستی از فیلم‌هایی بسازند که دلشان می‌خواهد در آینده ببینند اما حالا وقتش را ندارند. اینطوری وقتی زمان خلوتی داشتند نتفلیکس این فیلم‌ها را بهشان یادآوری می‌کرد. با وجود این، نتفلیکس در داده‌هایش به موضوع عجیبی برخورد. کاربران لیستشان را پر می‌کردند از فیلم‌های جورواجور، اما روزهای بعد وقتی نتفلیکس این لیست را بهشان یادآوری می‌کرد به ندرت روی آن‌ها کلیک می‌کردند. مشکل کجا بود؟ وقتی از کاربران پرسیده می‌شد در چند روز آینده چه فیلم‌هایی می‌خواهند ببینند، لیستشان را پر می‌کردند از فیلم‌های آرمان‌گرا و فرهنگی، مثل مستندهای سیاه‌وسفید جنگ‌جهانیِ دوم یا فیلم‌های غیرآمریکاییِ جدی. با این حال بعد از چند روز هنوز هم دلشان می‌خواست همان فیلم‌هایی را ببینند که معمولاً سراغشان می‌روند: کمدی‌های آبکی یا فیلم‌های رمانتیک. مردم مدام و هرروز به خودشان دروغ می‌گفتند.

مردم در جست‌وجوهای روزانه‌شان در اینترنت از خود ردپایی به جای می‌گذارند که از آنها می‌توان فهمید چه چیزهایی را دوست دارند، در تخیل‌شان به کدام چیزهای پنهان می‌اندیشند، امیال‌شان در خلوت چه چیزهایی را می‌جوید و...

مردم در حریم خصوصیِ صفحه کلیدشان به عجیب‌ترین چیزها اعتراف می‌کنند

احتمالاً صادقانه‌ترین پاسخ به این پرسش شانه بالا انداختن است.

احتمالاً وقتی به واقعیات موجود در جست‌وجوهای گوگل، داده‌های پورن، و اینکه چه کسی روی کدام لینک کلیک می‌کند پی می‌برید، با خودتان نمی‌گویید «عالیه! حالا می‌تونیم بفهمیم واقعاً کی هستیم». درعوض احتمالاً فکر می‌کنید «چه افتضاحی! حالا می‌تونیم بفهمیم واقعاً کی هستیم».

پس بگذارید تعارف را کنار بگذارم و بگویم حالا دیگر یقین دارم جست‌وجوهای گوگل مهمترین و بزرگترین مجموعه‌داده‌ای است که تا به حال دربارهٔ روان انسان‌ها جمع‌آوری شده است.

ردپایی که هنگام جست‌وجوی اطلاعات در اینترنت از خود به جا می‌گذاریم چیزهای زیادی را برملا می‌کند.

مردم به دوستانشان، همسرشان، دکترشان، به نظرسنجی‌ها و به خودشان دروغ می‌گویند؛ اما ممکن است اطلاعاتی را که از آن‌ها خجالت می‌کشند در اختیار گوگل بگذارند- اطلاعاتی مانند زناشوییِ بدون رابطهٔ جنسی، مشکلات روانی، ترس‌ها، کمبود اعتمادبه‌نفس و دشمنی با سیاه‌پوستان.

اغلب مردم بیشتر از آنکه از گوگل سؤال بپرسند، آن را محرم اسرار خود قرار می‌دهند: «از رئیسم متنفرم»، «مستم»، «بابام کتکم میزنه».

برخلاف تندخوانیِ وودی آلن از جنگ و صلح، نمی‌توانیم کل ماجرا را در یک جمله خلاصه کنیم و بگوییم «داستان دربارهٔ چند تا روس بود». تحلیل گزاره‌های ذهن بشر، با تمام عظمت چندبعدیِ درهم‌پیچیده‌شان، برای دانشمندان کار دشواری است.

گروه مشاوران هاروارد، که در سال ۱۳۴۱ در ایران بودند، این ویژگیِ فرهنگ ایرانی را یکی از مشکلات اجراییِ برنامه‌های توسعه می‌دانستند. آنان به این نتیجه رسیده بودند که ایرانیان به جای آنکه درست‌ترین راه‌حل را انتخاب کنند، اغلب راه‌حلی را برمی‌گزیدند که خوشایندتر و مطلوب‌تر بود، گویی با این اقدام می‌خواستند رضایت همگان را جلب کنند و ظاهر را حفظ کنند.

میکروسکوپ به ما نشان داد در قطره‌ای آب برکه چیزهای بیشتری از آنچه با چشم می‌بینیم وجود دارد. تلسکوپ به ما نشان داد در آسمان شب چیزهای بیشتری از آنچه با چشم می‌بینیم وجود دارد. و امروز داده‌های جدید دیجیتال به ما نشان می‌دهند طبیعت جامعهٔ انسانی بسیار فراتر از چیزی است که تصور می‌کنیم.

تعداد زیادی از آمریکایی‌ها در خلوت خانه‌هایشان به جست‌وجوی عباراتی عمیقاً نژادپرستانه مشغول بودند

آب و هوای زمستانی بالاتر از هر عامل دیگری بیشترین همبستگی را با جست‌وجو دربارهٔ افسردگی نشان داد

اغلب بین آنچه مردم در مورد افکار و اهداف‌شان می‌گویند با آنچه به آن عمل می‌کنند، نسبت اندکی وجود دارد

در سال ۲۰۱۲ دونالد جی. ترامپ را تنها در این حد می‌شناختم که تاجری میلیونر است و یک شوی تلویزیونی دارد. مثل باقیِ مردم، فکرش را هم نمی‌کردم چهار سال بعد همین ترامپ کاندیدای جدیِ ریاست جمهوری باشد. اما تطابق جامعهٔ آمریکا با آن جست‌وجوهای نفرت‌انگیز دقیقاً همین‌جا خودنمایی می‌کند: موفقیت کاندیدایی که با حملاتش به مهاجران و با خشم و نفرتش بدترین تمایلات و گرایش‌های مردم را ارضا می‌کرد.

نتفلیکس هم در اوایل راه‌اندازی‌اش درس مشابهی یاد گرفت: به کاری که مردم می‌کنند اعتماد کن، نه به چیزی که می‌گویند.

در حقیقت معتقدم کلان‌داده می‌تواند نسخهٔ قرن بیست‌ویکمیِ این ضرب‌المثل آموزنده باشد: «هیچ وقت درونت را با بیرون دیگران مقایسه نکن». نسخهٔ جدید این زبانزد می‌تواند چیزی شبیه این باشد: «هیچ وقت جست‌وجوهای گوگل خودت را با پُست‌های شبکه‌های اجتماعیِ دیگران مقایسه نکن».

به تجربهٔ شخصی‌تان در استفاده از گوگل فکر کنید. احتمالاً چندباری پیش آمده چیزهایی را در کادر جست‌وجو تایپ کنید که برملاکنندهٔ رفتارها یا فکری باشند که احتمالاً در فضای مودبانه و رسمی به آن‌ها اقرار نمی‌کنید

ارزش جست‌وجوهای گوگل در حجم بالای آن‌ها نیست، بلکه صداقتی که مردم در جست‌وجوهایشان نشان می‌دهند آن‌ها را ارزشمند کرده است. مردم به دوستانشان، همسرشان، دکترشان، به نظرسنجی‌ها و به خودشان دروغ می‌گویند؛ اما ممکن است اطلاعاتی را که از آن‌ها خجالت می‌کشند در اختیار گوگل بگذارند