بریده‌هایی از کتاب مالزی؛ مردی سرکش در زمانه‌‌ی آشوب

ماهاتیر در تحقق رویایش برای سوق دادن مالزی به سوی کشوری مدرن و صنعتی وقت را هدر نداد و تبدیل شدن مالزی به کشوری کاملا توسعه‌یافته تا سال ۲۰۲۰ را هدف اصلی خود قرار داد. طی ۲۲ سال نخست‌وزیری او با متوسط رشد اقتصادی سالانه ۶.۱ درصدی، مالزی یکی از موفق‌ترین کشورهای در حال توسعه جهان شد. شگفت‌آورتر اینکه این کشور، کشوری با اکثریت مسلمان بود و این نشان می‌داد که اسلام با حکومت پارلمانی و مدرنیزه سر ناسازگاری ندارد. در این اثنا برنامه عملیاتی مثبت و جامعی در این جامعه به لحاظ قومی متکثر اِعمال شد که بر پیشرفت تحسین‌برانگیز آن بیش از پیش افزود. وقتی دولت اقدام به توسعه زیرساخت‌هایی نظیر بزرگراه‌ها، فرودگاه‌ها، آسمان‌خراش‌ها، پل‌ها و بنادر ترابری کرد، مردم مالزی دوچرخه و موتورهای خود را کنار گذاشتند و خودروسوار شدند. با رشد نرخ صادرات از ۳۰ درصد به بیش از ۷۰ درصد، اقتصاد مالزی قدرتمند شد و به رتبه بیستم کشورهای صادرکننده رسید.

اگرچه سیاست نگاه به شرق عملا رویکردی گنگ باقی ماند. ماهاتیر با برگزاری جلسات پی‌درپی، هزاران دانشجو و تکنسین ماهر را به ژاپن فرستاد تا راز موفقیت این کشور را دریابند. یکی از این افراد اعزامی، موخریز ماهاتیر بود که بورسیه تحصیل در آمریکا را داشت ولی پدرش به جای آمریکا، او را پنج سال به ژاپن فرستاد. از آنجا که ژاپنی‌ها خود را به لحاظ فرهنگی منحصربه‌فرد می‌دیدند و بیش از آنکه خود را یک کشور آسیایی در حال توسعه ببیند، و خود را هم‌تراز با غرب صنعتی‌شده می‌دانستند، انتقال برخی از شیوه‌های آنها به مالزی دشوار می‌نمود.

طی دهه بعد، ماهاتیر دیپلماسی مالزی را به سمتی سوق داد که تا جای ممکن استرالیا را از چرخه سیاست منطقه خارج کند. ماهاتیر بدون دعوت از استرالیا در نخستین اجلاس دوسالانه آسیا-اروپا در ۱۹۹۶، توانست طرف آسیایی را به اعضای گروه اقتصادی آسیای شرقی محدود کند که شامل کشورهای عضو آسه‌آن، به علاوه چین، ژاپن و کره‌جنوبی می‌شد. آنها به‌طور سالانه در گردهمایی‌هایی که آسه‌آن+۳ نامیده شد، تشکیل جلسه می‌دادند. فعالیت‌های آسه‌آن+۳ روزبه‌روز توسعه بیشتری یافت و مبنایی برای شکل‌گیری اتحادیه مشترک کشورهای آسیای شرقی فراهم آورد که ماهاتیر آن را پیش بینی کرده بود.