بریده‌هایی از کتاب استالین؛ دربار تزار سرخ

بلشویک‌های سرسخت و تندروی شهرستانی شیوه آرام و یکنواختِ سخنرانی‌های عمومی استالین را می‌پسندیدند و آن را به سخنرانی‌های پرطمطراق و سطح بالای تروتسکی ترجیح می‌دادند. اجتناب استالین از چرب زبانی و سخن‌سرایی‌های پرزرق و برق باعث شده بود تا اعتماد بیش‌تری را به خود جلب کند. بسیاری از معایب او، عقده‌های او، و بی‌رحمی‌ها و عصبیت‌های غیرمنطقی او، ناشی از خطاها و معایب حزب بودند. بوخارین اذعان کرد که «استالین قابل اعتماد نبود اما او همان مردی بود که حزب به وی اعتماد کرد. او شبیه نماد حزب است، شبیه قشر فرودستی که به وی اعتماد کرده.»

دهقانان به این نتیجه رسیدند که با نابود کردن دام‌های خویش می‌توانند مانع از ادامه اقدامات حکومت شوند. آن یأس و نومیدی‌ای که باعث می‌شود یک دهقان دام‌های خودش را بکشد، در جهان امروز ما معادل خراب کردن یا آتش زدنِ خانه‌ای است که فرد در آن زندگی می‌کند. از همین واکنش دهقانان روسی می‌توان پی برد که آن‌ها تا چه حد نومید و مستأصل شده بودند. دهقانان روس در مجموع ۲.۶ میلیون رأس گاو و ۱۵.۳ میلیون رأس اسب را به دست خویش کشتند.

اما حالا افسردگی نادیا به حدی شدید شده بود که وی به یکی از دوستان نزدیکش اذعان کرده بود که «از هر چیزی بیزار و متنفرم، حتی از بچه‌هایم.» بی‌علاقه شدنِ مادر به بچه‌هایش نشانه بسیار خطرناکی است اما به شرطی که کسی باشد که این نشانه خطر را دریابد و برای رفع آن اقدام کند.

استالین اندکی قبل از پیروزی انقلاب، یکی از دوست دخترهای مولتف، به اسم ماروسیا، را غُر زده بود. مولتف دلیل این امر را به «چشمان زیبای قهوه‌ای» استالین نسبت داده؛ هرچند که غُر زدنِ دوست دخترِ آدمِ عبوس و خرکاری مثل مولتف آن‌قدر دشوار نبوده که بتوان لقب کازانووا را به استالین داد

استالین زنباره نبود. او با بلشویسم ازدواج کرده و از حیث احساسی پایبندِ نقش‌آفرینی خویش در آرمان انقلاب بود. هر احساس شخصی و خصوصی دیگری در قیاس با ترقی و سعادتِ نوع بشر از طریق آرمان مارکسیسم لنینیسم برای وی بی‌ارزش بود. اما زن‌ها به رغم این‌که در فهرست اولویت‌های استالین جایگاه پایینی داشتند اما وی نسبت به آن‌ها چندان بی‌علاقه هم نبود و زن‌ها هم آشکارا به وی علاقه داشتند و بنا به گفته مولتف، حتی «شیفته» اش بودند. یکی از نزدیکان استالین بعدها گفت که استالین همیشه از این گلایه می‌کرد که زنانِ خانواده علیلویف نمی‌گذاشتند تا وی تنها بماند زیرا همه آن‌ها خواهان همبستری با وی بودند. این حرف تا حدی حقیقت داشت. زنانِ زندگی استالین، خواه همسران رفقایش بودند خواه قوم و خویش‌ها خواه خدمتکارانش، همواره مثل زنبورهای عاشق‌پیشه دور و بر وی وزوز می‌کردند. از آرشیوِ خصوصی استالین، که اخیرآ در دسترس مورخین قرار گرفته، پیداست که وی همیشه با انبوهِ نامه‌های طرفدارانش بمباران می‌شده است. این نامه‌ها شباهت زیادی دارد به نامه‌هایی که امروزه ستارگان سینما و موسیقی پاپ از طرفداران پر و پا قرص خود دریافت می‌کنند.

همه این آدم‌ها به‌خاطر سالیانِ طولانی زندگی زیرزمینی قبل از انقلاب وسپس در دوران خونین جنگ‌های داخلی به موجوداتی خشن و بی‌عاطفه مبدل شده بودند

نادیا گرچه به عنوان یک بلشویک متعصب، ستایشگرِ سفت و سختِ بلشویسمِ جنگی و اقتدارِ خشنِ استالینی بود اما نمی‌دانست که این ویژگی‌ها نهایتآ زندگی را برای وی غیرقابل تحمل خواهد ساخت.

در کتاب‌های تاریخ تصویری فرشته‌خو از نادیا ترسیم شده اما این زن به راستی حتی از خودِ استالین هم خودخواه‌تر و خودمحورتر بود. خانواده نادیا اذعان کرده‌اند که او «موجود کاملا عنان‌گسیخته‌ای بود.» ولادیمیر ردنس، پسرخواهر نادیا، اضافه می‌کند که «پرستارِ بچه‌ها گلایه می‌کرد که نادیا اصلا هیچ علاقه‌ای به بچه‌هایش نداشت.» سوتلانا، دختر نادیا، نیز قبول دارد که مادرش بیش‌تر در فکر تحصیلات دانشگاهی‌اش بود. او با لحنِ آمرانه‌ای با بچه‌هایش حرف می‌زد و هرگز «یک کلمه ستایش‌آمیز» به دخترش نمی‌گفت. عجیب آن‌که بیش‌تر دعواهای نادیا با استالین نه بر سر سیاست‌های اهریمنانه وی که بر سر این موضوع بود که وی با رفتارهای خود بچه‌ها را لوس و نُنر کرده است!

هیچ‌کسی به اندازه استالین مناسبِ دسیسه‌چینی‌ها، جادو و جنبل‌های تئوریک، دگماتیسمِ جنایتکارانه و تحکم‌های غیربشری «حزبِ لنین» نبود. آمیزه آرمانی «استالین و بلشویسم» نمونه عالی احتمالا تکرارناپذیری از آمیزه «فرد و جنبش» است: او آینه فضایل و رذایلِ بلشویسم بود.

استالین همیشه در قبال زنانی که نشانه‌ای از هرزگی در وجودشان می‌دید، بی‌رحم‌تر بود.