بریده‌هایی از کتاب تذکره اندوهگینان

آنچه با همۀ معایب و نقایص مرا در این سرانۀ مرگ بر چاپِ اثر مصمم کرد همین رازآلودی و عجایبِ اثر و نشانه‌های مکررِ دست‌اندازانی ناشناس است که شاید در روزگارانِ خود نام و نشانی داشتند یا به تشویق و تأیید یا حتی ارعاب و تطمیعِ بزرگانِ وقت دست به تحریفِ اصلِ اثر برده‌اند. باقی چیزی‌ست که خواننده درخواهد یافت. و امید چیست؟ آرزو و امید آن است که خوانندۀ ظریف جانِ سخن را بشناسد و بی‌نشانی «حقیقت» دریابد. ایرج فولادوند فروردین ۱۳۹۴

دو بار اثر را خواندم و شرافتم را گواه می‌گیرم در عمرم چنین اثری در بابِ اعتدال (این گمشدۀ اعصار) نخوانده بودم.

در حینِ پرداختِ نهایی اثر، دوستانِ ما متوجه کشفِ کتابخانه‌ای زیرزمینی و مخفی در دمشق شدند که آثاری سترگ و نایاب همچون گنجینه‌ای در آنجا مدفون بود. چنانکه در عالمِ مسیحیت نیز بسیار بودند و هستند کتابخانه‌هایی به همین سیاق. به لطایف‌الحیلی توانستیم از میانِ ویرانه‌های جنگ و آشفتگی‌ها نسخه‌ای کامل و بی‌نقص از تذکرۀ اندوهگینان بیابیم که همچون نسخۀ قاهره بر چوب داغ زده شده بود و هر بخش محفوظ به معمایی بود، اما کامل‌تر و مفصل‌تر از آن. واسطۀ این خیر مردی از فحولِ روزگار بود که چرخِ زمانه داغِ تهمت و افترا بر پیشانی‌اش زد و عاقبتی خوش‌تر از محبس نیافت.

در حینِ پرداختِ نهایی اثر، دوستانِ ما متوجه کشفِ کتابخانه‌ای زیرزمینی و مخفی در دمشق شدند که آثاری سترگ و نایاب همچون گنجینه‌ای در آنجا مدفون بود.

تا امروز فتنۀ تاریخ‌دارِ عراق طولانی شده است. امیدواری و فراهم‌سازی مقدماتِ سفر به سرزمینِ هزارافسان و هزارفتنه نوجوانه زده بود که خبر رسید کتابخانۀ موصل -هزار دریغ و هزاران افسوس- به دستِ جاهلانِ موسوم به داعش به‌کلی سوزانده شده است -پناه بر خدا از جهل.

بر نمط مرده‌ریگِ دیگران فخر می‌کنیم، بی‌آنکه خود به آن رسیده باشیم.