بریده‌هایی از کتاب فداکاری مظنون X

«آدما چهره‌های زیادی دارن. تعقیب‌کننده‌ها هیچ‌وقت اون آدمایی نیستن که تصور می‌کنی.»

ایشیگامی از خود پرسید: من اینجا دارم چه‌کار می‌کنم؟ اولین باری نبود که این را از خودش می‌پرسید.

«بعضی چیزا تو زندگی هستن که مجبوریم به عنوان حقیقت بپذیریمشون، با اینکه نمی‌خوایم باورشون کنیم.»

می‌شه یه نوجوون رو به زور برد رستوران، ولی نمی‌شه مجبورش کرد ازش لذت ببره.

طراحی مسئله از حل کردنش سخت‌تره. تنها کاری که باید برای حلش انجام داد اینه که همیشه برای طراح مسئله احترام قائل باشی.

چندی پیش، به این نتیجهٔ غم‌انگیز رسیده بود که زندگی‌اش مفهوم خود را از دست داده است. پیش خودش استدلال کرده بود که تنها استعدادش در ریاضی است ولی با این حال در همان مسیر هم نمی‌تواند پیشرفتی بکند، هستی‌اش چه ارزشی دارد؟ هر روز به مرگ اندیشیده و احساس کرده بود اگر بمیرد، هیچ‌کس برایش ناراحت نمی‌شود. شک داشت که حتی کسی متوجه شود.

هروقت به این حقیقت دلگیر فکر می‌کرد که ممکن است قبل از اتمام آن بمیرد، انجام هر کاری غیر از آن برایش آزاردهنده می‌شد.

هرجا که می‌رفت پوشه‌هایش را با خودش می‌برد. تا زمانی که پژوهشش هنوز جای پیشرفت داشت استراحت و تنفسی در کار نبود. و برای کار کردن روی آن فقط به مداد و کاغذ احتیاج داشت. اگر می‌شد به حال خودش رهایش کنند تا به پژوهشش بپردازد، دیگر چیزی از این دنیا نمی‌خواست.

با خودش می‌گفت نیازی هم به این ندارد که کسی کارش را تصدیق کند. مسلماً دوست داشت فرضیه‌هایش را منتشر کند، کارش شناخته شود و مورد نقد قرار بگیرد؛ ولی جوهر حقیقی ریاضیات این نبود. در دانشگاه همیشه بر سر اینکه چه کسی اول از همه قلهٔ کدام کوه بخصوص را فتح می‌کند رقابت بود، ولی تا زمانی که او می‌دانست خودش چه قله‌هایی را کشف کرده، همین برایش کافی بود.

باید تا آخر عمرش با این عذاب‌وجدان زندگی می‌کرد و هیچ‌وقت روی واقعی آرامش را نمی‌دید. با خودش گفت: ولی شاید تحمل این عذاب‌وجدان خودش نوعی مجازاته.

«این رو بگیر، ولی نذار سربارت بشه. این فقط یه هدیه‌ست. اگه به این نتیجه برسی که دوست داری با من زندگی کنی، اون‌وقت حلقه همون معنای اصلیش رو پیدا می‌کنه. لطفاً بهش فکر کن.»

تا به حال در عمرش چنین فداکاری عمیقی ندیده بود. حتی تصورش را هم نکرده بود که چنین چیزی وجود داشته باشد.

یاسکو میل شدیدی به فرار پیدا کرد؛ دلش می‌خواست با تمام سرعت بدود و خودش را از آنجا دور کند. ولی جاذبهٔ عجیبی او را سر جایش نگه داشت. کنجکاو شده بود حرف‌های او را بشنود.

مگه دانشمندها نباید در مقابل اثبات‌های منطقی، شک‌وتردیدهاشون رو مسکوت بذارن؟

«خیلی‌ها تصور نمی‌کنن کسی که تازه دیدنش قصد کشتنشون رو داشته باشه.»

آیا تحقیق درستیِ نتایج یه نفر دیگه به آسونیِ اینکه خودت مسئله رو حل کنی هست یا نه؟

وقتی یه آماتور سعی می‌کنه چیزی رو مخفی کنه، هرچی استتارش رو پیچیده‌تر کنه، گور عمیق‌تری برای خودش می‌کَنه. ولی در مورد نابغه‌ها این‌طور نیست. نابغه یه کار خیلی ساده‌تر می‌کنه، ولی کاری که یه آدم عادی به خواب هم نمی‌بینه، آخرین چیزی که به فکر یه آدم عادی می‌رسه. و از همین سادگی، پیچیدگی گسترده‌ای به وجود میاد.

با این دید محدود پژوهشگر نمی‌شی. مفروضاتت بدترین دشمنتن. اگه زیادی به مفروضاتت اعتماد کنی چیزی رو که درست جلوی روته نمی‌بینی.

نگاه کارآگاه نافذ و قوی بود ـ نگاه کسی که از ته دل معتقد است وقتی مظنونی حقیقت را نمی‌گوید، از چشمانش معلوم می‌شود.

امتحان گرفتن از شاگردها فقط برای گرفتن نمره هیچ ربطی به معنای حقیقی ریاضیات نداشت. هیچ معنا و ارزشی نداشت. ریاضی نبود. حتی آموزش هم نبود.