بریده‌هایی از کتاب مهارت حل مساله

اگر تمرین نکنید و مهارت حل مسأله را یاد نگیرید متاسفانه باید بگویم این فردا هرگز نخواهد آمد و عادت می‌کنید که مدام بهانه بیاورید و کارهایتان را به تعویق بیاندازید.

مشکلات را بزرگ جلوه ندهید. وقتی با مشکلی مواجه می‌شوید بیش از اندازه بر آن تمرکز نکنید تا تمام ذهنتان را درگیر نکند. وقتی به مشکلات بیش از حد فکر می‌کنید آنقدر ذهنتان را درگیر می‌کند که نمی‌توانید به راه‌حل‌های درست و مناسب فکر کنید و تأثیر منفی بر زندگی و افکارتان می‌گذارد.

در واقع حل مسأله به نوع نگاه شما به مشکلات و وقایع پیرامون و نحوهٔ مواجهه با آنها ارتباط زیادی دارد. در این کتاب سعی می‌کنیم به جای واکنش‌های آشفته، عصبی و کلافگی در برابر مشکلات به تغییر دیدگاه‌هایتان برای غلبه بر مشکلات بپردازیم. به جای این که فقط بر مشکل تمرکز کنید و راه‌های محدودی برای آن در نظر بگیرید

اگر این پشتکار و تداوم را نداشته باشید به موفقیت نمی رسید

وقتی شما رژیم غذایی گرفته‌اید و یک روز آن را رعایت نکرده‌اید به جای این که مدام خود را سرزنش کنید برای شش روزی که در هفته توانستید رژیم را رعایت کنید خود را تشویق نمایید. طبق فلسفهٔ کایزن به جای تمرکز بر اشتباهات و سرزنش خود، هدف‌های کوچکی در نظر بگیرید، به تدریج حرکت کنید و خودتان را به خاطر موفقیت‌هایتان تشویق کنید.

کایزن رویکردی بلندمدت برای حل مسائل است. به همین دلیل نیاز به صبر و تحمل زیادی دارد تا به اهداف خود دست یابید. صبر یک موهبت است که به شما کمک می‌کند در آرامش بیشتری به اهداف خود دست یابید

اگر مداوم تحت فشار زیادی باشیم توان و انرژی خود را از دست می‌دهیم. به همین دلیل بهتر است آهسته و پیوسته برای دستیابی به اهداف خود تلاش کنید.

در فلسفهٔ کایزن به جای این که روی یک هدف بزرگ تمرکز کنید بر روی هدف‌های کوچک روزانه متمرکز می‌شوید

کایزن یک رویکرد برای حل مسائل است که گرچه اجرای آن چندان راحت نیست اما به شما کمک می‌کند به طور مداوم برای دستیابی به اهداف خود تلاش کنید و پشتکار داشته باشید.

اگر فرد مناسبی برای همکاری با خود در نظر بگیرید بسیار عالی است و توانایی شما دو نفر نسبت به یک نفر، دو برابر خواهد شد و راحت‌تر و سریع‌تر به اهدافتان می‌رسید

نکتهٔ دوم در تهیهٔ طرح: نقاط عطفی در نظر بگیرید در واقع نقاط عطف همان اهداف جزیی و کوتاه مدت هستند که در هر مرحله برای خود مشخص می‌کنید. این به خودتان بستگی دارد که چند نقطه عطف در نظر بگیرید، اما بهتر است تعداد آن خیلی زیاد نباشد وگرنه دستیابی به هدف بیش از اندازه طول می‌کشد و انگیزهٔ خود را از دست می‌دهید.

اگر یکی از راهکارهایی که به کار برده‌اید فایده‌ای نداشت دلسرد نشوید و به راهتان ادامه دهید و سراغ راه‌حل بعدی بروید.

وقتی شروع به کار جدیدی می‌کنیم نوعی تشویش و نگرانی در ما ایجاد می‌شود و امنیت و ثبات خود را از دست می‌دهیم به همین دلیل حس بدی در ما به وجود می‌آید، بعد به دنبال راه فرار می‌گردیم تا به سطح امن قبلی خود بازگردیم. راه‌حل مواجهه با مشکلات این است که بدانیم چه دیدگاهی در مورد آنها داریم. اگر تصور کنیم که این تغییرات برایمان مطلوب است و درحال پیشرفت هستیم به راحتی می‌توانیم این مرحله را طی کنیم و تنش چندانی نداشته باشیم، اما اگر فقط به رنجی که متحمل می‌شویم توجه کنیم و به دنبال برگشت به عقب و پیدا کردن راه فرار باشیم، هرگز موفق نخواهیم شد.

وقتی افراد به راحتی و آسایش عادت کنند هنگام مواجهه با یک چالش دچار بحران می‌شوند و مهارت‌های لازم برای حل مشکل را ندارند و هر چه سریع‌تر می‌خواهند از آن فرار کرده و به امنیت خاطر برسند. افرادی که تفکر حل مسأله دارند با اشتیاق با چالش‌ها مواجه می‌شوند و سعی در حل آن دارند. این افراد اجازه نمی‌دهند ترس‌ها و نگرانی‌ها مانع موفقیت‌شان شود، احساسات منفی خود را می‌پذیرند اما متوقف نمی‌شوند و به راه خود ادامه می‌دهند. این افراد به جای اجتناب و فرار از مشکلات به فکر پیدا کردن راه‌حل‌های درست و مناسب هستند.

در زندگی انعظاف‌پذیر باشید. گاهی مسائل آن طور که ما می‌خواهیم پیش نمی رود و ادامه راه بسیار دشوار می‌شود. به جای نگرانی در چنین شرایطی سعی کنید به جنبه‌های مثبت آن فکر کنید. سعی کنید یاد بگیرید خودتان را با شرایط موجود سازگار کنید.

چه موانعی بر سر راه تفکر حل مسأله وجود دارد؟ شاید چون به نظر می‌رسد که این مشکلات غیرقابل حل هستند دیگر تلاشی برای رفع آنها نمی کنیم، اما حقیقت این است که این محدودیت‌ها در ذهن ما وجود دارد و واقعی نیستند. در هر صورت در تفکر حل مسأله ما براین اعتقاد هستیم که همهٔ مسائل قابل حل هستند و تمرکز بر این است که چگونه آنها را به بهترین شکل حل کنیم. ابتدا همهٔ راه حل‌های ممکن را مشخص و سپس از بین آنها بهترین راه حل را انتخاب می‌نماییم، در واقع از فرآیند اکتشاف آن قدر استفاده می‌کنیم تا راه حل مناسبی پیدا کنیم.

در حل مسأله هم به همین صورت است، لزومی ندارد که سریع اقدام به حل آن کنیم، بلکه باید خونسرد و آرام بود، مسأله را تجزیه و تحلیل کرد، همهٔ ابعاد و راه‌حل‌های موجود آن را در نظر گرفت، بهترین راه‌حل‌ها را انتخاب و آن را مرحله به مرحله پیش برد.

کلید حل مشکلات بزرگ این است که نخواهید فورأ آنها را حل کنید. در عوض ابتدا به احساسات خود توجه کنید و بررسی نمایید در آن لحظه چه احساسی دارید، احساس خود را کنترل کنید و بعد تمرکز نمایید که چطور می‌توان بدون استرس و هیجان، مسأله را حل کرد.

اگر بتوانید در مواجهه با مشکلات احساسات خود را بشناسید و بر آنها غلبه کنید به حل مشکل شما کمک زیادی می‌کند. وقتی بر احساسات خود غلبه کنید دیگر کلافه و نگران نیستید و بهتر می‌توانید شرایط را مدیریت کنید. در حل مسأله هدف این نیست که صرفاً بخواهید مشکلی را حل کنید بلکه روند کشف مشکل و پیدا کردن راه حل‌های مختلف برای حل آن بسیار مهم است. پس به این موضوع توجه کنید که جزییات مشکل دقیقاً چیست و برای هر کدام از آنها چه می‌توان کرد؟

اکثر افراد در مواجهه با مشکلات برداشت اغراق‌آمیزی دارند و حس می‌کنند مشکلات آنها خیلی بزرگ و پیچیده است.