بریده‌هایی از کتاب دیگردوستی موثر

«نیازی نیست مردم ازخودگذشتگی‌هایی کنند که اذیت شوند و زندگی‌شان تاریک شود. به آدم‌هایی نیاز داریم که می‌توانند شادمانه در جهان قدم بزنند یا دست‌کم بهترین کاری را که می‌توانند انجام دهند».

فعالیت برای بهترکردن وضع هر جامعه‌ای به افزایش احتمال بهترشدن وضع همه جوامع دیگر می‌انجامد.

مطالعات تجربی معتبر و متعددی نشان داده است که فعالیت‌های دیگردوستانه مؤثر، زندگی نیکوکاران را رضایتمندانه‌تر و معنادارتر هم می‌کند، چرا که یکی از مؤثرترین راه‌های شادکام‌شدن، شادکام‌کردن دیگران است. به تعبیر سعدی: «لئیمان از طعام لذت برند و کریمان از اطعام».

کمی بعد از انتخاب اوباما به‌عنوان ریاست‌جمهوری ایالات متحده، او نامه‌ای از دختر جوانی دریافت کرد که توصیه کرده بود جنگ‌های غیرلازم ممنوع شود. در جواب به دختر جوان گفت: «اگر معنی همدلی را نمی‌دانی، از تو می‌خواهم معنی‌اش را در فرهنگ لغت بیابی. گمان می‌کنم به مقدار کافی در دنیای امروز همدلی نداریم و پرورش همدلی به نسل تو بستگی دارد».

بسیاری از دیگردوستانِ مؤثرِ برجسته، یا پیش‌زمینه‌ای در یکی از حوزه‌هایی که محتاج تفکر انتزاعی است، مثل ریاضیات و کامپیوتر، دارند یا این‌که در آن قوی‌اند.

عشق‌ورزیدن به فرزند خودمان به این معنا نیست که لازم است آن‌قدر غرق در این عشق باشیم که از درک این موضوع که زندگی کودکانِ دیگر هم همان‌قدر اهمیت دارد عاجز شویم

اگر وقتی نیکوکاران را تشویق می‌کنیم که به‌جای کمک به جایی که تمایلی اولیه برای آن دارند به جایی کمک کنند که بیشترین خیر را می‌رساند باعث شود که عملا به‌میزان کمتری کمک کنند، نتیجه همچنان می‌تواند بهتر باشد. ممکن است کمک‌دهنده‌ای کمکش را مثلا نصف کند، اما خیریه می‌تواند با هر دلار دریافتی ۱۰۰ برابر بیشتر نیکی کند. پس راضی‌کردن کمک‌دهنده به کمک به خیریه مؤثرتر سبب سودمندی ۵۰ برابر بیشتر در قیاس با رها کردن کمک‌دهنده برای دنبال‌کردن عقاید شخصی اولیه‌اش می‌شود.

اگر دنیا را با نگرش سخت‌گیرانه فکری ببینید، کودکی در پاکستان یا زامبیا همان‌قدر ارزشمند است که کودک خودتان. اما انسان‌های زیادی نیستند که این‌طور فکر کنند. آدم‌های زیادی نداریم که زندگی انتزاعی‌ای را که با آمار درک می‌شود به‌اندازه کودکی واقعی که غذا می‌دهیم، بغل می‌کنیم، پرورش می‌دهیم، و با او بازی می‌کنیم ارزشمند بدانند».

شاید این عشق (یعنی محبت بی‌دلیل) نیست که به دیگردوستی مؤثر انگیزه کافی می‌بخشد، بلکه همدلی است؛ همدلی به معنی خود را جای دیگری گذاشتن و احساسات و عواطف دیگری را درک کردن.

تستی که روان‌شناسان برای ارزیابی همدلی به نام «فهرست واکنش‌گری بِیناشخصی» استفاده می‌کنند، چهار مشخصه متمایز را اندازه می‌گیرد: ۱. دغدغه همدلانه: تمایل به تجربه گرما، شفقت، و دغدغه دیگری را داشتن؛ ۲. پریشانی شخصی: احساسات شخصی از دشواری و ناراحتی در مواجهه با عواطف دیگری؛ ۳. لحاظ‌کردن و پذیرفتن جنبه‌های فکری دیگری؛ ۴. خیال‌پردازی: تمایل به تصور خودی که احساسات دیگری را تجربه می‌کند و اعمال فردی تخیلی را انجام می‌دهد.

تصور کنید از زلزله یا طوفانی در نقطه‌ای دوردست باخبر می‌شوید و خبردار می‌شوید که مرگ‌ومیر حدود ۲ هزار نفر انتظار می‌رود. احساس ناراحتی می‌کنید. کمی بعدتر خبر می‌رسد که درواقع، ۲۰ هزار نفر کشته شده‌اند. احتمال دارد کمی احساس بدتری بکنید، اما نامحتمل است که اندازه ناراحتی‌تان ۱۰ برابر از بار قبل بیشتر شده باشد.

انسان‌هایی که سطح بالایی از توانایی تفکر تحلیلی دارند احتمال بیشتری دارد به کمک دیگری بشتابند؛ کاری که مشخصه دیگردوستی مؤثر است.

دیگردوستان مؤثر به اعداد و هزینه یک زندگی‌بخشی یا میزان کاهش رنج حساس‌اند. اگر ۱۰ هزار دلار برای بخشش دارند، آن را به خیریه‌ای می‌دهند که می‌تواند زندگی‌ای را با ۲ هزار دلار نجات دهد تا خیریه‌ای که هر زندگی را با ۵ هزار دلار نجات می‌دهد، زیرا ترجیح می‌دهند پنج زندگی را نجات دهند تا دو زندگی را.

در یک پژوهش، به مردم عکسی از کودکی نشان دادند و نام و سنّش را هم به آن‌ها گفتند. بعد گفتند که برای نجات جان این کودک، نیاز به دارویی جدید و گران‌قیمت است که ۳۰۰ هزار دلار هزینه برمی‌دارد و می‌خواهند این پول را فراهم کنند. از آن‌ها خواسته شد که در این جهت آن‌ها را یاری کنند. به گروه دیگری عکسی از هشت کودک همراه با نام و سنّشان داده شد و گفته شد همان ۳۰۰ هزار دلار کافی است تا جان همه آن‌ها نجات داده شود. از افراد این گروه هم خواسته شد کمک کنند. آن‌هایی که تصویر یک کودک را دیده بودند بیشتر از آن‌ها که تصویر هشت کودک را دیده بودند کمک کردند، احتمالا به این دلیل که توانایی همدلی با یک کودک را داشتند، ولی توانایی همدلی با هشت کودک را نداشتند.

تعریفی از دیگردوستی مؤثر که اکنون تعریف استاندارد شده است این جنبش را این‌گونه تعریف می‌کند: «فلسفه و جنبشی اجتماعی که شواهد و قوه عاقله را به خدمت می‌گیرد تا چاره‌اندیشی کند و دریابد بهترین راه‌ها برای بهبود وضع جهان کدام‌اند».

اخلاقی‌ترین نوع زندگی مستلزم انجام‌دادن بیشترین نیکی ممکن است.