بریده‌هایی از کتاب مقدمات روانشناسی یونگ؛ نظریه های تحلیل روان ۲

هدف نهایی آموزش و پرورش همین است یا لااقل همین باید باشد که آنچه ناخودآگاه است، به آگاهی آورده شود. آموزش، همان‌طور که از ریشه‌شناسی لغت برمی‌آید، بیرون کشیدن چیزی است که به حالت خفته از همان آغاز در انسان وجود دارد، نه پر کردن ظرفی خالی با دانش و اطلاعات.

یونگ نوشت: «هدف اصلی روان‌درمان‌گری انتقال فرد به جایگاهی غیرممکن از حالت خوشبختی نیست. هدف این است که فرد در برابر ناملایمات و ناراحتی‌ها، استقامت و شکیبایی فلسفی بیاموزد»

یونگ به این نکته اشاره کرده که دنیای مدرن، امکانات کافی در اختیار سایه، جهت تفرد یافتن نمی‌گذارد.

فقدان ارزش، باعث ایجاد خلاء در شخصیت می‌شود.

تنها هدف وجودی انسان، افروختن چراغی در ظلمت بودن محض است.

به گفتهٔ یونگ: «افراد دارای عقده نیستند. این عقده‌ها هستند که افراد را در بر می‌گیرند! هدف درمان تحلیلی، حل کردن عقده‌ها و آزادسازی فرد از ظلمی است که این عقده‌ها بر زندگی او روا می‌دارند».

یک نماد بیش از هر چیز، تلاشی جهت نمایاندن یک کهن‌الگوست، ولی نتیجه همیشه ناکامل است. یونگ اذعان می‌داشت که تاریخ انسان شاهدی است بر تلاش او جهت یافتن نمادهای بهتر، به معنی یافتن نمادهایی که به‌طور کامل و آگاهانه (تفردیافته) کهن‌الگوها را تحقق بخشند.

مفاهیم کلیدی در روان‌پویش‌گری یونگ شامل انرژی روانی یا لیبیدو، ارزش، تعادل‌سازی، آنتروپی، هم‌ارزی، پیش‌روی، واپس‌روی و هدایت هستند.

اگر نگرش یا حالتی در آگاهی ابراز شود، نگرش مخالف آن حتماً در ناخودآگاه موجود است. یک برون‌گرای آگاه در حقیقت یک درون‌گرای ناخودآگاه و یک درون‌گرای آگاه به‌طور ناخودآگاه یک برون‌گراست. این مثالی است از نقشی که ناخودآگاه بر اساس «اصل جبران» در روان آدمی ایفا می‌کند.

مردی که آنیمای خود را با مذکر بودن یک‌پارچه کرده، از خودآگاه رفتارهای زنانه و گاه رفتارهای مردانه بروز نمی‌دهد. او بخشی زن و بخشی مرد نیست. در عوض، ترکیبی واقعی بین دو عنصر مخالف به‌وقوع پیوسته، به‌گونه‌ای که جنسیت، به‌جز به عنوان یک واقعیت زیست‌شناختی، توسط فرایند تعالی از میان برداشته شده است.