بریده‌هایی از کتاب ساخت واقعیت اجتماعی

به لحاظ تاریخی در سنّت فکری ما تمایز عظیمی میان ذهن و بدن، و میان طبیعت و فرهنگ وجود داشته است. در بخش مربوط به هستی‌شناسی بنیادین، من تلویحاً برداشت دوگانه‌انگارانه از رابطهٔ میان ذهن و بدن را کنار گذاشتم و به‌عوض از دیدگاهی سخن گفتم که ذهن را صرفاً مجموعه‌ای از ویژگی‌های سطح بالاترِ مغز می‌داند که در عین حال هم «ذهنی» است و هم «فیزیکی». واژهٔ «ذهنی» (mental) را مطابق همین تعبیر به‌کار خواهم برد تا نشان دهم چگونه «فرهنگ» بر پایهٔ «طبیعت» ساخته می‌شود.

نخستین گام در این راه معرفی تمایزی بنیادی‌تر از تمایزهایی است که تا به حال ذکر شده است. این تمایز میان آن ویژگی‌ها و خصوصیاتی از جهان است که مستقل از ما وجود دارد و ویژگی‌ها و خصوصیاتی که وجودشان وابسته به ماست

ذاتی یا وابسته به ناظر بودنِ یک خصوصیت همیشه فوراً آشکار نمی‌شود. مورد رنگ‌ها مثال خوبی است. پیش از پیشرفت فیزیک در قرن هفدهم، افراد رنگ‌ها را خصوصیت ذاتیِ جهان تصور می‌کردند. اما پس از آن دوره، بسیاری به این عقیده رسیده‌اند که رنگ ویژگی‌ای است که فقط نسبت به ناظر وجود دارد. این خصوصیتی ذاتی است که نور هنگام بازتابش از سطوح به صورت‌های مختلف پراکنده می‌شود، و برای انسان‌ها نیز این خصوصیتی ذاتی است که تجربهٔ ذهنی خاصی از رنگ دارند که علتش تأثیر نور بر دستگاه بینایی‌شان است. اما این‌که بعداً ویژگی رنگ به اشیای موجود در جهان نسبت داده می‌شود خصوصیتی وابسته به ناظر است، زیرا رنگ را فقط در نسبت با تجربهٔ ناظر که به علت تأثیر نور پدید آمده است می‌توان به شیء حمل کرد. این‌جا هدفم حل مسئلهٔ رنگ‌ها نیست، بلکه می‌خواهم توجهتان را به این واقعیت جلب کنم که ذاتی یا وابسته به ناظر بودنِ یک خصوصیت همیشه واضح و بدیهی نیست.

همچنین از تمام مسافران (قایق‌های تفریحی) میدنایت ساگا و روزن‌کاوالیر نیز سپاسگزارم که با بزرگواری ضربات بی‌وقفهٔ من بر صفحه‌کلید رایانه را تحمل کردند. تشکر ویژه‌ای دارم از دستیار پژوهشی‌ام، جنیفر هودین، که در طول این مسیر از همان ابتدای صورت‌بندی اندیشه‌های اصلی این کتاب تا آماده‌سازی نهایی نمایه، در تک‌تک گام‌ها، یار و همراه من بوده است. همچون همیشه بیش از همه مدیون همسرم، داگمار سرل، هستم