بریده‌هایی از کتاب ارتباط بدون خشونت، زبان زندگی

اما ممکن است شوهر فکر کند که همسرش این کلمات را می‌گوید تا او احساس گناه کند. ما اغلب از آنچه تقاضا می‌کنیم آگاه نیستیم. حتی بیشترِ وقت‌ها به هنگام صحبت، از آنچه تقاضا می‌کنیم آگاه نیستیم. ما یا با دیگران یا برای دیگران صحبت می‌کنیم بدون دانستن آنکه چگونه با آنها گفتگو کنیم. ما کلمات را بیرون می‌ریزیم یعنی از حضور دیگران به عنوان سطل آشغال کلمات استفاده می‌کنیم. در نتیجه شنونده نمی‌تواند تقاضایی را در کلمات گوینده تشخیص

لازم است به یاد داشته باشیم ان. وی. سی. مجموعه‌ای از فرمول‌ها نیست، بلکه فرایندی است که با موقعیت‌های گوناگون و الگوهای شخصی و فرهنگی متفاوت قابل انطباق است.

مقاومت، دفاع و واکنش‌های خشونت‌آمیزمان کم می‌شوند و به‌جای عیب‌جویی و قضاوت، توانایی بررسی و توضیح مشاهده‌ها، احساس‌ها و نیازها افزایش می‌یابد و آن‌وقت است که محبت را در اعماق وجودمان کشف می‌کنیم.

وقتی از ان. وی. سی. برای گوش دادن به نیازهای عمیق‌تر خود و دیگران استفاده می‌کنیم، روابطمان را در پرتو نور جدیدی ادراک می‌کنیم.

مبنای ان. وی. سی. مهارت‌های کلامی و ارتباطی است تا توانایی ما را برای انسان بودن، حتی در شرایط سخت، تقویت کند. ان. وی. سی. مطلب جدیدی ندارد؛ مطالب آن، مجموعه و ترکیبی از همان دانسته‌هایی است که از قرن‌ها پیش گفته شده است. هدف، یادآوری مطالبی است که ما قبلاً هم می‌دانستیم

«هر قدر سخت کار کنی هیچ کلمهٔ زیبایی از کسی نمی‌شنوی. یک اشتباه بکن همیشه یک نفر هست که سرزنش‌های او بر سرت نازل شود.»

«وقتی... کسی به شما گوش می‌دهد بدون آنکه دربارهٔ شما قضاوت کند، بدون آنکه تلاش کند مسئولیتی را برای شما بپذیرد، بدون اینکه تلاش کند شما را تغییر دهد؛ بسیار خوشایند است... وقتی به من گوش دادند و شنیده شدم، خواهم توانست دنیا را به روش جدیدی درک کنم و ادامه بدهم. شگفت‌آور است چگونه مسائلی که غیر قابل‌حل به نظر می‌رسند با گوش دادنِ کسی، قابل‌حل می‌شوند. ابهاماتی که حل نشدنی به نظر می‌رسند با گوش دادنِ کسی، به مسئله‌ای نسبتاً واضح تبدیل می‌شوند.» همدلی به ما اجازه می‌دهد «تا دوباره دنیای (خود) را به روش جدیدی ادراک و حرکت کنیم.»

رنج حاصل از بیان نیازها، در برابر رنج حاصل از بیان‌نکردن نیازها در جهانی که برای شناسایی و بیان نیازهای‌مان اغلب با بی‌رحمی قضاوت می‌شویم، انجام این کار ممکن است بسیار وحشتناک باشد. مخصوصاً برای زنان که نسبت به انتقاد آسیب‌پذیرترند. قرن‌ها تصویر زنِ ایده‌آل، زنی فداکار با انکار نیازهایش و آماده برای مراقبت از دیگران بود. چرا که زنان تربیت شده‌اند تا مراقبت از دیگران را مهم‌ترین وظیفهٔ خود بدانند و اغلب آموخته‌اند نیازهای خود را نادیده بگیرند.

من یادگرفتم برای درک بهتر احساس‌ها خوب گوش کنم، نیازهایم را بیان کنم، و جواب‌هایی را که هرگز نمی‌خواستم حتی بشنوم، بپذیرم. فهمیدم که قرار نیست همیشه همدیگر را خوشحال کنیم. ما هر دو یاد گرفتیم رشد کنیم، یکدیگر را بپذیریم و عشق بورزیم تا به رضایت برسیم.

آیا به یاد دارید به‌عنوان شاگرد از معلم خود سؤالی کرده باشید و معلم‌تان پس از پاسخ‌گویی پرسیده باشد: «آیا جواب سؤالت را فهمیدی؟» با شنیدن این جمله چه احساسی داشتید؟ در این الگو معلم می‌تواند بپرسد: «توانستم پاسخ سؤالت را بدهم؟» تمایز این دو جمله در پذیرش مسئولیت، عدم قضاوت و احترام به کرامت انسانی توسط گوینده است که از اصول این الگوی ارتباطی است.

ان. وی. سی. ما را به سمت بازسازی چگونگی بیان خود و گوش دادن به دیگران هدایت می‌کند تا به‌جای واکنش‌های غیر ارادی و از سر عادت، کلمه‌ها و جملات‌مان را آگاهانه بر اساس مسئولیت و شناخت نسبت به آنچه درک می‌کنیم، احساس می‌کنیم و نیاز داریم برگزینیم.

«آنچه در پاسخ می‌گویی دنیای تو را تغییر می‌دهد.»

اگر خودمان را تغییر دهیم می‌توانیم دنیا را تغییر دهیم، و تغییر خودمان با تغییر زبان و روش‌های ارتباطی‌مان شروع می‌شود.

معمولاً ما خشونت‌مان را تصدیق نمی‌کنیم چون در مورد آن ناآگاه هستیم. باور داریم که خشن نیستیم، زیرا تصور ما از خشونت، دعوا کردن، کشتن، کتک زدن و جنگیدن است؛

در چشم‌انداز این نظام ارزشی جدید، تعارض‌ها بدون سازش‌کاری‌های خسته‌کننده حل می‌شوند. در مقابل، طرف‌های ستیزه‌کننده با احترام با هم مواجه می‌شوند. آنها دربارهٔ نیازهای یکدیگر پُرس‌وجو می‌کنند، و در فضایی عاری از هیجان و تعصب، با هم مرتبط می‌شون

«آنچه در پاسخ می‌گویی دنیای تو را تغییر می‌دهد.»

تفکر بر اساس اصل «چه کسی مستحق چه چیزی است» ارتباط محبت‌آمیز را مسدود می‌کند.

من عباراتی از ژرژ برنانوس، روزنامه‌نگار و رمان‌نویس فرانسوی، را برای او نقل کردم: خیلی وقت‌ها فکر می‌کنم اگر روزی قدرت رو به افزایش تکنیک‌های مخرب سبب نابودی نوع انسان شود دلیل و علت آن نه شقاوت و بیرحمی است، نه خشم و تنفر و نه حتی انتقام و تلافی‌ای که نتیجهٔ چنین احساس‌هایی است. .... بلکه حرف‌شنوی، مسئولیت‌گریزی انسان‌های مدرن، و اطاعت چاپلوسانهٔ ما از هر فرمان، دلیل این نابودی است. وحشت‌هایی که تا کنون شاهد آن بوده‌ایم و پس از این شاهد خواهیم بود نشانهٔ زیاد شدن انسان‌های آشوب‌گر، سرکش و نافرمان، در دنیا نیست بلکه بالعکس تعداد افراد مطیع و فرمان‌بردار رو به افزایش است.»

در کلاس ما یکی از شاگردها به هر شاگردی که نزدیک میزش می‌شد تف می‌انداخت، فحش می‌داد، جیغ می‌زد و مدادش را به طرف او پرت می‌کرد. یک بار به او علامت دادم که، «این را به روش دیگر بگو، از زبان زرافه استفاده کن.» (عروسک زرافه در برخی از آموزش‌های ان. وی. سی. به عنوان وسیلهٔ کمک آموزشی استفاده می‌شود) او فوراً بلند شد و آرام به شاگردی که به میزش نزدیک شده بود گفت، «ممکن است از اینجا دور شوی؟ وقتی خیلی نزدیک من می‌ایستید عصبانی می‌شوم.» پاسخ دانش‌آموز مقابل چیزی شبیه این جمله بود: «ببخشید! یادم رفته بود که این موضوع تو را ناراحت می‌کند.»

من به این سادگی‌ها نمی‌ترسم. نه به خاطر آنکه شجاع هستم بلکه به این دلیل که می‌دانم با انسان طرفم. پس باید با تمام قدرت تلاش کنم تا هر آنچه را که هرکس انجام می‌دهد، بفهمم. همان‌طور که امروز صبح رفتار خشن و فریاد افسر جوان گشتاپو مرا خشمگین نکرد. حتی برعکس محبت حقیقی را حس کردم و می‌خواستم بپرسم: «آیا دوران کودکی تلخی داشته‌ای؟ آیا همسرت ترکت کرده است؟» بله، او آسیب دیده و طرد شده بود. من می‌بایست او را دوست داشته باشم تا بتوانم در اولین فرصت درمان او را شروع کنم. زیرا می‌دانم مردان جوان و درمانده‌ای چون او به سرعت خصوصیات انسانی خود را از دست می‌دهند و بسیار خطرناک می‌شوند. یادداشت‌های روزانهٔ اتی هیلسم (۱۹۴۱-۴۳)