بریده‌هایی از کتاب پرسش ها و پاسخ های تاریخی (جلد اول)

روایاتی به این مضمون داریم، ولی ارتداد در اینجا ارتداد فقهی و به معنای کفر نیست، بلکه به معنای لغوی یعنی بازگشت، یا پراکنده شدن است، «ارتدّ الناس» یعنی از ولایت بازگشتند، از حول اهل‌بیت (ع) بازگشتند و پراکنده شدند. مقصود این است که مردم از بیعتی که در غدیر بسته و تعهدات قبلی که نسبت به ولایت علی (ع) داشتند، برگشتند. امام صادق (ع) ارتداد در آیه «ا‌ِنَّ الَّذِینَ ارْتَدُّوا عَلَى ا‌َدْبَار‌ِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّیْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ ا‌َمْلَى لَهُمْ» را بازگشت از ولایت امیرالمومنین (ع) معنا می‌کند. چنان‌که در جای دیگر از قول امام صادق (ع) آمده است: «ارتدّ الناس بعد قتل الحسین الا ثلاثه، ابوخالد الکابلی و یحیی بن ام‌الطویل و جبیر بن مطعم؛ پس از شهادت حسین بن علی (ع) مردم (از اطراف خاندان پیامبر) پراکنده شدند و برگشتند، جز سه نفر: ابوخالد کابلی و یحیی بن ام‌الطویل و جبیر بن مطعم.» در ادامه حدیث، امام صادق (ع) می‌فرماید: سپس افرادی به آنان پیوستند و تعدادشان افزون گشت. یعنی آن رعب و وحشت و اختناقی که در سال‌های اول شهادت امام حسین (ع) مخصوصاً در ماه‌های اول شهادت امام حسین (ع) وجود داشت، کمتر شد و مردم مجدداً به سوی اهل‌بیت (ع) برگشتند.

تاریخ اسلام، از دو بخش تشکیل شده است: یکی مبدا و دیگری مبعث و مغازی. مقصود از مبدا، قضایای مربوط به خلقت جهان، پیامبران و امت‌های گذشته و مقصود از مغازی حوادث پس از بعثت حضرت محمد و جنگ‌های عصر نبوی است. اسرائیلیات عمدتاً وارد بخش مبدا شده، یعنی بخش تاریخ خلقت جهان و امت‌های گذشته؛ اما در بخش مبعث و مغازی یعنی سیره رسول خدا (ص) کمتر وارد شده است.

تاریخ اسلام، از دو بخش تشکیل شده است: یکی مبدا و دیگری مبعث و مغازی. مقصود از مبدا، قضایای مربوط به خلقت جهان، پیامبران و امت‌های گذشته و مقصود از مغازی حوادث پس از بعثت حضرت محمد و جنگ‌های عصر نبوی است. اسرائیلیات عمدتاً وارد بخش مبدا شده، یعنی بخش تاریخ خلقت جهان و امت‌های گذشته؛ اما در بخش مبعث و مغازی یعنی سیره رسول خدا (ص) کمتر وارد شده است.

۶۹. می‌گویند بعد از رحلت پیامبر همه مردم مرتد شدند به جز ۳ یا ۷ نفر! با توجه به اینکه ما شیعیان متهم می‌شویم که صحابه پیامبر را به کفر و ارتداد محکوم می‌کنیم، امر ارتداد امت چه قدر صحت دارد؟