بهترین و پرفروش‌ترین کتاب‌های تخیلی جهان

محبوب‌ترین داستان تخیلی دنیا آخرین کتابی است که در این یادداشت به آن می‌پردازیم. هری پاتر داستانی فانتزی پر از سحر و جادو است. قصه درباره‌ی آدم‌هایی است که قابلیت جادوگرشدن دارند. وقتی به سن خاصی می‌رسند برایشان از مدرسه‌ی هاگوارتز دعوت‌نامه فرستاده می‌شود و به آنجا فراخوانده می‌شوند تا اصول جادوگری را بیاموزند. 

هری پاتر پسر یتیمی است که این دعوت‌نامه به دستش می‌رسد و باید خودش را با قطاری عجیب و سر ساعتی مشخص به هاگوارتز برساند.

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که دنیای ارباب حلقه‌ها و هابیت کی و چگونه شکل گرفته است؟ تالکین برای این سوال جوابی در نظر گرفته است. کتاب سیلماریلیون یک کتاب تاریخی در دنیای تخیلی محسوب می‌شود. تالکین در این کتاب گذشته‌ی سرزمین میانه یعنی جایی که ماجراهای ارباب حلقه‌ها در آن اتفاق افتاده است را روایت می‌کند. او به گذشته‌های دور سفر می‌کند و از تاریخ به‌وجودآمدن الف‌ها و انسان‌ها می‌گوید. سیلماریلیون چون کتابی تاریخی است بر وقایع ارباب حلقه‌ها و سرزمین میانه. تالکین در این کتاب از چگونگی به‌وجودآمدن جادوها و نیروهای فوق‌طبیعی می‌گوید.

اگر بگوییم ارباب حلقه‌ها معروف‌ترین داستان تخیلی دنیاست شاید اشتباه نگفته باشیم. ارباب حلقه‌ها از آن دست داستان‌های فانتزی است که در آن موجودات خیالی و عناصر جادویی حضور دارند و همه چیز در دنیایی متفاوت با دنیای کنونی ما اتفاق می‌افتد. و حماسی لقب می‌گیرد به دلیل نگاهی که تالکین به خیر و شر و پیروزی خیر در نبرد بین این گروه دارد. 

این اثر داستان چند سرزمین با ساکنان متفاوت و گوناگونی است که در دنیایی پهناور زندگی می‌کنند. قصه از آنجا شروع می‌شود که حلقه‌ای توسط سائورون، ارباب تاریکی، ساخته شده که اگر کسی آن را در دست کند قدرت بی‌نظیری برای کنترل دنیا پیدا می‌کند.

نمی‌شود صحبت از کتاب‌های تخیلی باشد و اسمی از رولد دال با آن تخیل عجیب‌وغریبش به میان نیاید. داستان چارلی و کارخانه شکلات‌سازی رولد دال چنان جذاب است که تا حالا چند اثر سینمایی از آن اقتباس کرده‌اند و خیلی از ما با این فیلم‌ها خاطره داریم. داستان درباره‌ی چارلی پسرک فقیری است که آرزو دارد کارخانه‌ی اعجاب‌انگیز و خارق‌العاده‌ی ویلی ونکا را ببیند. تا اینکه روزی شانس به او رو می‌آورد و در یک برنامه‌ی گردشی در این کارخانه‌ی شکلات‌سازی برنده می‌شود. از زمانی که چارلی پایش را داخل کارخانه می‌گذارد ماجراهای عجیب‌وغریب و گاهی خنده‌دار شروع می‌شوند. نگاه زیبای رولد دال در این کتاب به بچه‌ها، شیوه‌های تربیتی و نگاه اجتماعی او در کنار فضای تخیلی، این کتاب را به یک اثر بسیار ارزشمند و الهام‌بخش تبدیل کرده است.

مغازه‌ی خودکشی اثری است که تخیل تازه و بدیعی را به کار برده است و توانسته در سال‌های اخیر به محبوبیت بسیاری دست پیدا کند. طنز تلخ موجود در این اثر و نوع نگاهش به مرگ بسیاری را مجذوب خود کرده است. ژان تولی دنیایی را خلق می‌کند که در آن ناامیدی چون اکسیژن موجود در هوا همه‌جا پراکنده شده و کمتر کسی پیدا می‌شود که از زندگی‌ لذت ببرد. همه می‌خواهند خودکشی کنند؛ اما در این هیاهو این خانواده‌ی تواچ است که با ذهن اقتصادی خود تصمیم می‌گیرد به مردم کمک کند و آن‌ها را به مرگ دلخواهشان برساند. آن‌ها مغازه‌‌ای را اداره می‌کنند که انواع و اقسام وسایل و روش‌های خودکشی در آن پیدا می‌شود و این موهبت بسیار باارزش را به مشتریان خود تقدیم می‌کنند؛ اما به‌دنیا آمدن عضو جدید خانواده همه چیز را تغییر می‌دهد.

هرگز ترکم مکن داستانی است درباره‌ی مدرسه‌ای عجیب‌وغریب که بچه‌ها را برای اهدای اعضای بدن پرورش می‌دهد و بزرگ می‌کند. داستان از زبان کتی روایت می‌شود که یکی از دانش‌آموزان این مدرسه است و همیشه برایش سوال است که چرا مدرسه اینقدر به سلامت بچه‌ها اهمیت می‌دهد. هیچکس نمی‌تواند فکرش را بکند که چه چیزی در ذهن مدیران مدرسه می‌گذرد. نویسنده روایت عجیبی را در پیش می‌گیرد و داستان را به ‌گونه‌ای روایت می‌کند که مخاطب هم مانند شخصیت‌های داستان در پی جواب می‌گردد. کازوئو ایشی گورو در کتاب هرگز ترکم مکن یک دنیای تخیلی عجیب و متفاوت و کمی تلخ را خلق کرده است.

سفرهای گالیور از آن داستان‌های نوستالژی است که تا به امروز نیز در یادها مانده است و گویی هیچوقت تکراری نمی‌شود. سفرهای گالیور یک سفرنامه‌ی عجیب در دنیای خیالی است. جاناتان سوئیفت در کتاب سفرهای گالیور کشتی ناخدا لموئل گالیور را به آب می‌اندازد و همراه او به مکان‌های عجیب و غریب سفر می‌کند. سرزمین لی‌لی‌پوت‌ها، جایی که آدم کوچولوها زندگی می‌کنند، سرزمین براب دینگانگ‌ها که سرزمین آدم‌های بزرگی به اندازه‌ی غول‌هاست. حتی گالیور به جایی می‌رود که در آن اسب‌های نجیب و خردمند بر سرزمین حکومت می‌کنند. خوانندگان با این کتاب به سفری هیجان‌انگیز می‌روند و همچون گالیور دلشان نمی‌خواهد از آن بازگردند.

مزرعه حیوانات داستانی پادآرمان‌شهری، فانتزی و سیاسی است. این کتاب درباره‌ی گروهی از حیوانات اهلی است که در اقدامی انقلابی علیه صاحب مزرعه شورش کرده و او را از آنجا بیرون می‌کنند و خود اداره‌ی مزرعه را به‌دست می‌گیرند تا رفاه و برابری را در آنجا برقرار سازند. اما قرار نیست همه چیز به‌خوبی طی شود. گروهی از حیوانات (خوک‌ها) رهبری مزرعه را به‌دست می‌گیرند و ناپلئون که یکی از خوک‌هاست سلطه‌ی خود را بر بقیه‌ی حیوانات مستقر می‌کند. این خوک‌ها به رهبری ناپلئون شروع به بهره‌کشی از بقیه‌ی حیوانات و آزاررساندن به آنها می‌کنند. کم‌کم فساد کل مزرعه را فرا می‌گیرد و حیوانات شروع به نارضایتی می‌کنند. هر اعتراضی با سرکوب، خفه می‌شود. اما گویا حیوانات برای خلاص‌شدن از این ظلم جدید باید دست به کار دیگری بزنند…

آنجی سپکوفسکی، نویسنده‌ی لهستانی، روایت متفاوتی از جادوگران را در مجموعه هشت جلدی حماسه ویچر جای داده است. گرالت یک هیولاکش حرفه‌ای است که در ازای پول هیولاها را می‌کشد؛ اما در بین ماجراهایش با آدم‌هایی روبه‌رو می‌شود که دست هیولاها را از پشت بسته‌اند. گرالت در این هشت جلد ماجراهای زیادی را پشت سر می‌گذارد و زندگی‌اش دستخوش تغییرات اساسی می‌شود.

آلیس در سرزمین عجایب از داستان‌های تخیلی معروف جهان است که یک استاد ریاضیات آن را خلق کرده است. لوئیس کارول خیلی ناگهانی و به واسطه‌ی موقعیتی که در آن قرار داشت یک دنیای شگفت‌انگیز را خلق کرد که تا به امروز نیز محبوب و پرطرفدار است. آلیس شخصیت اصلی داستان روزی حوصله‌اش سررفته بود که ناگهان خرگوش سفیدی را می‌بیند که مدام به ساعت جیبی‌اش نگاه می‌کند و با خودش حرف می‌زند، اینجاست که درهای فانتزی باز می‌شود. آلیس به‌دنبال خرگوش می‌رود و همراه او وارد دنیایی می‌شود که هیچ قانونی برای آن نمی‌شود متصور شد.

کتابخانه نیمه شب داستانی تخیلی اما با رویکردی روان‌شناسانه است: «اگر می‌شد به گذشته برگردم با زندگی‌ام چه می‌کردم؟»

در این داستان، نورای ۳۵ساله با افسردگی دست‌وپنجه نرم می‌کند، پدر و مادرش را از دست داده، ازدواجش به هم خورده و در بدترین روزهای خود به‌سر می‌برد. تنها دوستی که دارد گربه‌اش است که از بد حادثه یک روز به او خبر می‌دهند گربه‌اش در خیابان تصادف کرده و مرده. فردای آن روز صاحب کارش او را به دلیل افسردگی و برخورد سرد با مشتری‌ها از کار اخراج می‌کند و روند بدبیاری‌های او با چند اتفاق دیگر ادامه پیدا می‌کند تا اینکه نورا به آخر خط می‌رسد و اقدام به خودکشی می‌کند.

دنیای قشنگ نو یکی از آثار پادآرمان‌شهری است که در آن آلدس هاکسلی لندن را در سال ۲۵۴۰ میلادی توصیف می‌کند. او دنیای خیالی‌ای را تصور می‌کند که در آن به ظاهر همه چیز مرتب و بدون مشکل است. همه‌ی دانش‌ها به شکل حیرت‌انگیزی پیشرفت کرده، جنگ و فقر از میان رفته و تنها هدف انسان فکر به سعادت و از بین‌بردن رنج‌های کوچک است. شاید به ظاهر همه چیز خوب و خوش به نظر برسد و همه‌ی مردم از وضعیت راضی باشند؛ اما انگار چیزی این وسط درست نیست، انگار جای چیزی به نام تمدن انسانی خالی است.

مری شلی داستان فرانکشتاین را در زمانی نوشت که داستانی شبیه آن در ادبیات وجود نداشت. یک داستان تخیلی و ترسناک که با علم گره خورده است. دوره‌ای که مری شلی در آن زندگی می‌کرد فضای ترسناکی داشت. او در فضایی زندگی می‌کرد که نظریه‌های متفاوتی وجود داشت و برق‌درمانی به حیطه‌ی درمان وارد شده بود. علم در آن دوره در مسیر پیشرفت گام برداشته بود و نظریه‌های علمی سرزبان‌ها بود. او با احساس‌کردن بوی خطر از سوی علم ایده‌ی داستان فرانکشتاین به ذهنش رسید و این داستان ماندگار را نوشت.

کتاب ایزدان هم یک رمان علمی تخیلی و نوشته‌ی آیزاک آسیموف است. او از قوانین فیزیک برای نوشتن داستان تخیلی‌اش بهره گرفته است. داستان در سطح کهکشان پیش می‌رود و موجودات فضایی در یک نبرد انرژی قرار می‌گیرند. بیگانه‌ها در دنیاهای موازی به‌دنبال تبادل ماده و انرژی با زمین هستند تا به اهدافشان برسند. در این میان سه نفر از عواقب منفی این تبادل انرژی باخبر هستند؛ یک دانشمند، یک بیگانه‌ی طردشده و یک انسان که در ماه به دنیا آمده است. این سه نفر متوجه شده‌اند که این تبادل انرژی‌ها دنیا را به سمت نابودی می‌برد و حالا باید برای نجات بشریت دست به کار شوند.

کورت ونه‌گات در کتاب سلاخ خانه شماره پنج از واقعیت و تلخی‌های پنهان جنگ پرده برمی‌دارد. این کتاب که یکی از بهترین کتاب‌های ضد جنگ در جهان است و از معروف‌ترین آثار ونه‌گات نیز به‌شمار می‌رود، با تخیل گره خورده است. بیل گریم شخصیت اصلی کتاب توانایی سفر در زمان را دارد و یکی از زمان‌هایی که او به آن‌ها سفر می‌کند زمان جنگ جهانی دوم است. این داستان از ترس‌ها و تجربیات جنگ جهانی دوم به روشنی حرف می‌زند و حتی نویسنده تا حدودی از تجربیات شخصی خود در این دوران نیز سخن می‌گوید.

چلنجر دیپ؛ عمیق‌ترین نقطه دنیا از مشهورترین آثار شوسترمن و از جمله کتاب‌هایی است که داستان و شخصیتی خاص دارد. این کتاب تخیلی داستانی است درباره‌ی ذهن انسان و پیچیدگی‌هایی که درون این جمجمه‌ی کوچک؛ اما به وسعت تمام هستی وجود دارد. کیدن بوش شخصیت اصلی کتاب به جز دنیایی که وجود دارد، دنیای دیگری را نیز می‌بیند. در این کتاب سفری تاریک در اعماق ذهن کیدن جریان دارد. سفری که در آن کیدن باید به عمیق‌ترین بخش ذهنش غلبه کند.

روبات‌ها نمایشنامه‌ای است تخیلی که آینده را روایت می‌کند. کارل چاپک در این نمایشنامه از بیماری ماشین‌زدگی می‌گوید. فضای نمایشنامه در یک جزیره می‌گذرد و در زمان آینده. چاپک از دیوانگی بشر می‌گوید که تصمیم می‌گیرد بشر بیافریند و با خداوند رقابت کند. ظهور اندیشه‌ی ماشینی‌شدن همه چیز حتی انسان از قرن نوزدهم به میان ذهن‌ها پا گذاشت و چاپک نیز از این تفکر ایده گرفت تا روبات‌ها را بنویسد. ایده‌ی این داستان که خلق انسان‌های ماشینی به نابودی و بدبختی بیانجامد برای انسان‌های امروزی جدید نیست اما در زمانی که چاپک می‌زیست ایده‌ای بدیع به‌شمار می‌رفت.

و در نهایت ژول ورن. امکان ندارد از داستان‌های علمی تخیلی سخن باشد و از آثار ژول ورن حرفی به میان نیاید. ژول ورن نویسنده‌ای است که حداقل در ایران بسیاری را با ژانر علمی تخیلی آشنا کرد و باب علاقه‌مندی به این ژانر را باز کرد. بیست هزار فرسنگ زیر دریاها در سال ۱۸۶۶ می‌گذرد. در این زمان خبری مبنی بر وجود یک هیولا در اعماق آب‌ها بر سر زبان‌ها می‌افتد و این پروفسور آروناکس است که پا در سفری خطرناک می‌گذارد تا سر از ماجرای این هیولا دربیاورد. زمانی که هیولا را پیدا می‌کنند، سکان کشتی آسیب می‌بیند و آروناکس و همراهانش به روی هیولا پرت می‌شوند. اولین گره‌ی داستان زمانی باز می‌شود که آن‌ها متوجه می‌شوند با یک هیولا طرف نیستند بلکه پای آن‌ها به یک زیردریایی آینده‌نگر باز شده است و این شروع ماجراهای تازه است.

تلماسه (به انگلیسی Dune) نوشته‌ی فرانک هربرت داستانی سه‌جلدی و علمی‌تخیلی است. می‌توان این داستان را در آن دسته‌ از داستان‌های تخیلی قرار داد که در آینده‌ای دور اتفاق می‌افتند. باید بگوییم در این داستان قرار است با فضایی مذهبی، نمادگرایانه و آخرالزمانی مواجه شوید. نمادها و عناصر ادیان ابراهیمی سرتاسر این داستان دیده می‌شوند. همچنین خاورمیانه و به‌ویژه کشور عراق در این داستان حضوری پررنگ دارند؛ اگرچه با نام‌هایی دیگر. نکات علمی از جمله زیست‌محیطی، بوم‌شناسی، زیست‌شناسی، نجوم، جغرافیا و… در داستان وجود دارند و جنبه‌ی علمی آن را نمایندگی می‌کنند.

جهان تلماسه با این توصیف‌ها کاملا گسترده و کامل است. علم، سیاست، دین، جامعه و طایفه، ارتش، حکومت، روان‌شناسی و… دست‌به‌دست هم می‌دهند تا دنیایی را پیش چشم شما خلق کنند که در آینده رخ خواهد داد. جلدهای این داستان به هم پیوسته هستند.

۱۹۸۴ رمانی پادآرمان‌شهری، علمی‌تخیلی و سیاسی است. به دلیل نگاهی که جورج اورول به علمِ سیاسی‌شده و ترسناک در این کتاب دارد، برخی منتقدان آن را در دسته‌ی علمی‌تخیلی قرار نمی‌دهند، بااین‌حال این داستان، داستانی تخیلی است که در دنیایی سیاه اتفاق می‌افتد؛ دنیایی که  متاسفانه اورول پیش‌بینی کرده‌ بود. اورول برای نوشتن این کتاب از شوروی و آلمان نازی الهام گرفته بود.

فارنهایت ۴۵۱ یکی از معروف‌ترین داستان‌های علمی‌تخیلی و پادآرمان‌شهری دنیاست. داستان مربوط به آینده‌ای است که در آن کتاب‌خواندن ممنوع است و حکومتی بر سر کار است که  به‌شدت با کتاب‌خواندن مخالفت می‌کند و سانسور و کنترل رسانه‌ها در آن موج می‌زند.

آتش‌نشانان در این کشور مهم‌ترین وظیفه را دارند: آن‌ها پس از اینکه گزارشی مبنی بر پیداشدن اثری از کتاب به آن‌ها داده می‌شود باید خودشان را به محل جرم! برسانند و اثر جرم که کتاب باشد را کامل بسوزانند.

مجموعه‌ی سه‌گانه‌ی بنیادها از نویسنده‌ی مطرح علمی‌تخیلی دنیا ایزاک آسیموف است. داستان این کتاب در آینده‌ای دور و در زمانی اتفاق می‌افتد که انسان‌ها در کهکشان‌های مختلف زندگی می‌کنند. آسیموف در این داستان امپراتوری‌ای را به تصویر کشیده که ۱۲ هزار سال به درازا کشیده و ۲۵ میلیون سیاره‌ی مسکونی دارد. 

هری سلدر، «روان‌تاریخ‌دان» (ترکیب تاریخ، جامعه‌شناسی، آمار و ریاضی‌)، می‌تواند آینده و رفتار مردم را پیش‌بینی کند و ببیند که در آینده، قرار است این امپراتوری کهکشانی فرو بپاشد و مهاجران از همه جای جهان به این کهکشان هجوم ‌آورند.

یکی از مشهور‌ترین رمان‌های علمی‌‌تخیلی، ماشین زمان نوشته‌ی هربرت جورج ولز است. این داستان درباره‌ی رویای همیشگی انسان‌هاست: سفر به گذشته یا آینده. این داستان سال ۱۸۹۵ منتشر شد و در بین داستان‌های علمی‌تخیلی کلاسیک محسوب می‌شود اما همچنان پرطرفدار است.

این داستان درباره‌ی مخترع جوانی است که یک دستگاه ماشین زمان اختراع می‌کند و با استفاده از آن به زمان‌های مختلف سفر می‌کند. او به آینده می‌رود و با جوامع عجیب و غریبی روبه‌رو می‌شود. از طرف دیگر، به گذشته می‌رود و با رویدادهای تاریخی مواجه می‌شود.

راهنمای کهکشان برای اتو استاپ زن‌ها داستانی علمی‌تخیلی است اما با بقیه‌ی داستان‌هایی که در این یادداشت به شما معرفی کردیم فرق دارد: این داستان مایه‌های طنز دارد و قرار است شما را به دنیایی خیالی ببرد که خنده به لبتان می‌آورد.

قصه درباره‌ی چند سیاره و موجوداتی است که در این سیاره‌ها زندگی می‌کنند. آن‌ها با سفینه در بین سیاره‌ها در رفت‌وآمد هستند. البته زمین هم سر جایش هست.

وقتی اسم کتاب علمی تخیلی به میان آید بعید است کسی به یاد آرتور سی کلارک نیفتد. نویسنده‌ای که با داستان‌های جالب و عجیبش دنیای داستان‌های علمی‌تخیلی را وسعت داد. از طرف دیگر، اگر اهل فیلم و سینما باشید حتما نام استنلی کوبریک و فیلم‌های شاخصش را شنیده‌اید. حالا تصور کنید این دو شخصیت باهم فیلم‌نامه‌ای بنویسند و کوبریک آن را بسازد. نتیجه می‌شود یکی از شاهکارهای سینمای دنیا: 2001 یک ادیسه فضایی.

البته این فیلم‌نامه برگرفته از یکی از داستان‌های کوتاه کلارک است که آن را با کمک کوبریک گسترش داد. او هم‌زمان با نوشتن فیلم‌نامه، کتاب این اثر را بعد از پخش فیلم، منتشر کرد.